Նորություն չեմ ասի, եթե պնդեմ, որ ինտեգրացիոն գործընթացները, դրանց բնույթն ու դինամիկան մեր տարածաշրջանում դարձել են չափից ավելի հրատապ թեմա: Երբ խոսում են Հայաստանի մասին, շատերը փորձում են առանձնացնել տնտեսական կամ նույնիսկ մշակութային ասպեկտներ կամ ՀՀ անվտանգությանը վերաբերվող հարցեր՝ դրանք ներկայացնելով որպես քաղաքական սպեկտրի բովանդակությունն ամբողջովին սպառող խնդիր: Այնուամենայնիվ, իմ կարծիքով, ինտեգրացիայի թեման մեզ վրա ավելի թանկ նստեց իմիջոլոգիական առումով: Նազարբաև-մազարբաևները Սերժ Սարգսյանին հրապարակավ «իջեցնում» են՝ նվաստացնելով նաև մեր երկիրը: Կիսիլյովներ-միսիլյովները գալիս են ու ասում են՝ ինչ ուզում են, ապա վերադառնում երկիր ու շարունակում նույն ոգով. այսինքն, ՌԴ-ում էլ թքած ունեցան, թե ինչ արձագանք եղավ Կիսիլյովի խոսքերին հայ հանրության կողմից: Նման օրինակներ շատ կարելի է բերել՝ տարբեր թեմաներով, բայց մեկ ընդհանուր սկզբունքով. մեզ ստորացնում են, մեր իմիջը հասցվել է 0-ի: Իսկ դա իր հերթին մեխանիկորեն նշանակում է, որ մենք այլևս չենք էլ դիտարկվում որպես կողմ, որպես սուբյեկտ, որպես միավոր, ում հետ պետք է հաշվի նստել. կոպիտ ասած, մեր երկիրը դառնում է ապրանք:
Հիմա հարց՝ արդյոք հնարավո՞ր էր պատկերացնել, որ ընդամենը մեկ մարդու պահվածքը (խոսքը, բնականաբար, Սերժ Սարգսյանի մասին է) կարող է նման հետևանքներ ունենալ մի ամբողջ երկրի համար, թեկուզև Հայաստանի նման փոքր ու նոր-նոր կազմավորվող երկրի: Մի՞թե մեկ մարդու ձեռքերում պետք է լինի ազգի ճակատագիրը, և վերջապես մի՞թե սա պիտի հանդուրժենք:

Արսեն Գևորգյան