Կարծիք

17.07.2012 18:04


Առանց ձախ գաղափարախոսություն ունեցող կուսակցությունների, Հայաստանի քաղաքական համակարգը կայունացնել հնարավոր չէ

Առանց ձախ գաղափարախոսություն ունեցող կուսակցությունների, Հայաստանի քաղաքական համակարգը կայունացնել հնարավոր չէ

Հայաստանի քաղաքական կուսակցությունների բաշխումը «քաղաքական հարթության» վրա  , ըստ իս,  սխալ է: Հարթության վրա չի երևում կուսակցությունների գաղափարախոսությունն ու տնտեսական  պլատֆորմը: Քաղաքականապես կայացած ու զարգացած երկրներում կուսակցությունները բաժանվում են կենտրոնից (ցենտեր) աջ և կենտրոնից ձախ, ուղիղ գծի սանդղակի վրա:

Կենտրոնից աջ իրենց հաստատուն տեղն ունեն բուրժուական, փոքր ու մեծ կապիտալի շահերը պաշտպանող կուսակցությունները:

Կենտրոնից ձախ նույնպես իրենց հաստատուն տեղն ունեն բանվորների, ծառայողների ու գյուղացիների շահերը պաշտպանող ձախ սոցիալիստական կուսակցությունները:

Կուսակցությունների այս դասական բաշխումը, ապահովում է երկրի քաղաքական բալանսը... (օրինակ՝ Ֆրանսիա, Գերմանիա, Շվեդիա և այլն...)

 Հայաստանի կուսակցություններն իրենց գաղափարախոսությամբ ու ըստ տնտեսական պլատֆորմի, ազատ շուկայական կապիտալի դիկտատուրայի պաշտպաններ  են: Հայաստանի քաղաքական սանդղակի ձախ կողմը լիովին դատարկ է , ուստի խախտված է երկրի հասարակական, տնտեսական, սոցիալ-ապահովության ու աշխատանքի իրավունքների բալանսը: Այս դիսբալանսը երկրում տիրող բոլոր չարիքների աղբյուրն է հանդիսանում

Հայաստանի Ազգային ժողովի կազմը

   Հայաստանի Հանրապետական կուսակցություն

ՀՀԿ

69

«Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցություն

 

ԲՀԿ

37

«Հայ ազգային կոնգրես» խմբակցություն

 

ՀԱԿ

7

«Օրինաց երկիր» խմբակցություն 

 

ՕԵ

6

«Հայ հեղափոխական դաշնակցություն» խմբակցություն

ՀՅԴ

5

«Ժառանգություն» խմբակցություն

 

Ժառ.

5

Կուսակցությունների  բաշխման սանդղակի ձախ կողմը, բնականաբար, պետք է զբաղեցներ Հայաստանի Կոմունիստական Կուսակցությունը՝    ՀԿԿ-ն, սակայն  այսօր այն լուսանցքային դերակատարություն ունի երկրի քաղաքական- տնտեսական կյանքում (այլ քննարկման նյութ է): Սոցիալ- դեմոկրատ Հնչակյան ՍԴՀ  կուսակցությունը ու կանաչների կուսակցությունը կարող էին տեղ գրավել սանդղակի ձախ կողմում, սակայն  համախմբվելով ՀԱԿ–ի կազմում, տեղավորվեցին աջ կողմում: ՀՅԴ-ն տեսականորեն  որպես ընկերավարական կուսակցություն , պետք է լիներ ձախ կողմում, սակայն  իր հաստատուն տեղն է գրավել հակասոցիալիստական, աջ բուրժուական կուսակցությունների կողքին:

«Սարդարապատ» շարժումը տեսականորեն կարող է հավակսնել համալրելու սանդղակի ձախ կողը, որպես գաղափարական իրական ընդդիմություն:

Քաղաքական ուժերի այս  փաստացի տեղաբաշխվածությունըը խոսում է այն իրողության մասին, որ Հայաստանում տիրում է մոնոպոլ-կապիտալիստական, միաբևեռ քաղաքական և  տնտեսական համակարգ:

Սանդղակի աջ կողմում հավաքված կուսակցությունների ԱԺ- ում տեղ գտած պատգամավորների թիվը խիստ տարբեր է: ՀՀկ-ն, որը օլիգարխների ու մեծահարուստ  մոնոպոլիստների շահերի պաշտպան կուսակցությունն է,  գտնվում է կենտրոնից աջ ամենածայրամասում և ունի  մեծամասնություն ԱԺ–ում: Այս տախտակը   երկրի ոչ դեմոկրատիկ վիճակի հստակ պատկերն է:

 Աջ կուսակցությունները, իրենց քաղաքական ու տնտեսական բնույթով, ազատ շուկայական տնտեսության, կապիտալիստական շահագործող սիստեմի պաշտպաններն են: Երկրում տիրող այսպիսի համակարգում վերանում է  ընդդիմություն   հասկացողությունը:

Ձախ ուժերի բացակայությունը աջ ուժերին հնարավորություն է տալիս անկաշկանդ ու անարգելք շահագործել և աղքատության շեմին կանգնեցնել աշխատող, գյուղացի, ծառայող դասակարգին: Քանի դեռ աշխատավոր գյուղացի դասակարգը  կյանքի չի կոչել իր շահերը պաշտպանող կուսակցություններ, արհմիություններ, Հայաստանի քաղաքական տնտեսական կյանքը մնալու է անկառավարելի:

Համակարգերը, որտեղ բացակայում է ձախ գաղափարական ընդդիմությունը (օպոզիցիան) կոչվում են բաց համակարգեր , հետևաբար անկառավարելի սիստեմներ: Համակարգը դառնում է անկայուն, տատանողական, քանզի այնտեղ բացակայում է  սիստեմը կարգավորող կարգավորիչ (Controller) և ելքի ու մուտքի հետադարձ կապ (feedback): Այս երկու էլեմենտները  փաստորեն  ձախ սոցիալիստական ընդդիմության ֆունկցիաններն  են կատարում երկրի քաղաքական համակարգը կայունացնելու ուղղությամբ:

Նկարում բերված է  կարգավորվող սիստեմի մաթեմատիկական պարզեցված մոդել: Մոդելը կարող է բազմամուտք և բազմաելք լինել, կախված կարգավորվող պարամետրերի թվից:

 

 Հակադարձ կապի (feedback)-ի բարերար ազդեցության ֆենոմենը օգտագործվում է գիտության տարբեր բնագավառներում, ավտամատ կարգավորվող սիստեմներում, տնտեսության մեջ... Քաղաքականապես ու տնտեսությամբ կայացած բոլոր երկրներում իշխող և ընդդիմադիր ուժերի ընտրաքանակը տատանվում է մի քանի տոկոսով, այդ իսկ պատճառով, տիրող համակարգը համեմատաբար հանգիստ և կառավարելի է:

Բոլոր այն երկրներում, այդ թվում նաև Հայաստանում, գաղափարական ընդդիմության՝  (feedback)-ի բացակայության պատճառով ստացվում է բաց, միաբևեռ, բարձր ամպլիտուդաներով տատանվող անկայուն սիստեմ:

Համակարգի անկայունությունը իր հետ բերում է  սոցիալական ու քաղաքացիական իրավունքների անտեսման , չքավորության ու  արտագաղթի ազգակործան երևույթներ:

Աջ կուսակցությունները,  խեղաթյուրելով վերը բերևած իրողությունները, փորձում են արհեստականորեն անտեսել տարբեր դասակարգերի գոյությունը  և նրանց միջև  անհաշտելի պայքարը Հայաստանում:

Սանդղակի աջ մասում գտնվող կուսակցությունները, միջկուսակցական բանավեճերերը ներկայացնում են որպես ընդդիմություն և փակում են ձախ գաղափարախոսություն  ունեցող  ընդդիմություն կազմակերպելու ճանապարհը:

 Դոկտ. Արամայիս Միրզախանյան, Ստոկհոլմ

Այս խորագրի վերջին նյութերը