ՀՀԿ վերջին համագումարի ժամանակ Ս. Սարգսյանի հնչեցրած միտքը, թե ինքը վերջնագրերով չի խոսում, այլ պահանջներ է դնում, շարունակում է մնալ ապագա քաղաքական զարգացումների հիմնական բանաձևերից մեկը:
Կա երեք գործոն, որոնք պայմանավորում են քաղաքական իրականությունը. Ժամանակը' հերթական խորհրդարանական ընտրություններին մնացել է մեկ տարուց մի փոքր ավել, սուբյեկտը' ում ուղղված էր ուղերձը և երրորդ' իշխանության և ընդդիմության հավասարաչափ վարկաբեկվածությունը և հավասարաչափ ցածր վարկանիշը:
Թեև ելույթի ժամանակ չնշվեց , թե ում էր ուղղված Ս. Սարգսյանի պահանջը, սակայն բոլորը հասկացան, որ այն ուղղված էր «Բարգավաճ Հայաստանին»' կոալիցիոն գործընկերոջն ու ԱԺ-ում թվով երկրորդ խմբակցությանը:
Հաջորդ օրերին ԲՀԿ-ից հերքեցին իրենց ուղղված պահանջների առկայությունը, հավելելով, որ իրենք նույնիսկ տեղյակ չեն, թե խոսքը ինչ պահանջների մասին է: Նախագահը նույնպես չշարունակեց թեման, փոխարենը իշխանական և մերձիշխանական լրատվամիջոցները բացեցին փակագծերը: Համաձայն իշխանության կողմից չհերքվող հրապարակումների՝ ԲՀԿ-ին ներկայացվել է երկու պահանջ' հայտարարել, որ հաջորդ նախագահական ընտրություններում պաշտպանելու են Ս. Սարգսյանի թեկնածությունը և երկրորդ' ԲՀԿ-ն խորհրդարանական ընտրություններում ակնկալում է միայն երկրորդը լինել:
Իրական քաղաքականությունն այնպիսին է, որ ցանկացած պահանջ իրավունք ունի գոյություն ունենալ: Մյուս կողմից, պահանջները պետք է տեղավորվեն, եթե ոչ քաղաքական կոռեկտության, ապա գոնե քաղաքական իրատեսության մեջ:
Ենթադրենք, որ Գ. Ծառուկյանն ընդունում է առաջ քաշված պահանջները և հայտարարում է, որ նախագահական ընտրությունների ժամանակ սատարելու է Ս. Սարգսյանին: Ամբողջ պարադոքս այն է, որ Ս. Սարգսյանն ինքը չի հայտարարել, որ անպայման առաջադրելու է իր թեկնածությունը: Իսկ չի հայտարարել այն պարզ պատճառով, որովհետև ինքը դեռ որոշում չի կայացրել, որովհետև իրեն դրսից լիակատար աջակցություն դեռ չեն հայտնել, որովհետև ներսում , պետական համակարգին, դեռ չի ապացուցել, որ միայն ինքը կարող է կասեցնել արմատական ընդդիմության ռևանշը, և վերջապես չունի վստահություն, որ իր վարչապետի տնտեսական քաղաքականության հետևանքով կարող է ապահովել նվազագույն անհրաժեշտ օբյեկտիվ ձայների քանակը: Երկուսուկես տարի առաջ հայտարարել մեկին աջակցելու մասին, որը դեռ չի որոշել իր առաջադրվելու հարցը' լիակատար քաղաքագիտական նոնսենս է:
Ենթադրենք, Ծառուկյանը ընդունում է նաև երկրորդ պահանջը ու հայտարարում, որ իր կուսակցության միակ նպատակը խորհրդարանում միայն երկրոդը լինելն է: Սրանից հետո կկատարվի այն, ինչը շատերը հասկանում են' ԲՀԿ-ն աստիճանաբար կբարոյալքվի, նրանից կտարանջատվեն բոլոր ազդեցիկ դեմքերը, կուսակցությունը կկորցնի իր ընտրազանգվածի բողոքական հատվածն ու առաջիկա ընտրությունները կդիմավորի անսպասելի ցածր վարկանիշով: Իսկ վերջում, որպես սփոփիչ մրցանակ կստանա իր 10-12 տոկոսը խորհրդարանում:
Եթե սա է ԲՀԿ-ի նպատակը, ապա առանց հապաղելու կարող է ընդունել երկու պահանջներն էլ:
Իսկ եթե սա չէ, ապա պետք է փորձել հասկանալ իրական նպատակը: Մեր խորին համոզմամբ, կուսակցության և Գ. Ծառուկյանի վերջին ամսիների քայլերը ցույց են տալիս, որ խնդիր է դրված ինքնուրույն ազդեցիկ քաղաքական ուժ դառնալ: Տեսականորեն դրա հասնելու ռեսուրսները կան, մնում է ճիշտ տեխնոլոգիական քայլերով հասնել խնդրի պրակտիկ իրականացմանը:
Եթե ԲՀԿ-ին հաջողվեց առաջիկա ամիսներին հանրային գիտակցության մեջ կայանալ, որպես ինքնուրույն քաղաքական ուժ. իր մեծ էլեկտորատով, նյութական ռեսուրսներով, խարիզմատիկ լիդերով, ապա նա հետագայում կարող է դառնալ քաղաքական դաշտի լուրջ գործոններից։
Շատերը կարծում են, որ ԲՀԿ առաջիկա համագումարում կլինեն արտառոց զարգացումներ: Մեր կանխատեսմամբ դա այդպես չի լինի: Մեկ ամիսը շատ կարճ ժամանակ է նման կտրուկ որոշումներ կայացնելու համար:
Ինչ վերաբերում է ԲՀԿ-ի և անձամբ Գ. Ծառուկյանի քաղաքական բանաձևին առաջիկա ամիսների համար, ապա այն պետք է լինի մեկը, բայց շատ հստակ' լինել ինքնուրույն:
Տարանջատվել, լինել ինքնուրույն
ՀՀԿ վերջին համագումարի ժամանակ Ս. Սարգսյանի հնչեցրած միտքը, թե ինքը վերջնագրերով չի խոսում, այլ պահանջներ է դնում, շարունակում է մնալ ապագա քաղաքական զարգացումների հիմնական բանաձևերից մեկը:
Կա երեք գործոն, որոնք պայմանավորում են քաղաքական իրականությունը. Ժամանակը' հերթական խորհրդարանական ընտրություններին մնացել է մեկ տարուց մի փոքր ավել, սուբյեկտը' ում ուղղված էր ուղերձը և երրորդ' իշխանության և ընդդիմության հավասարաչափ վարկաբեկվածությունը և հավասարաչափ ցածր վարկանիշը:
Թեև ելույթի ժամանակ չնշվեց , թե ում էր ուղղված Ս. Սարգսյանի պահանջը, սակայն բոլորը հասկացան, որ այն ուղղված էր «Բարգավաճ Հայաստանին»' կոալիցիոն գործընկերոջն ու ԱԺ-ում թվով երկրորդ խմբակցությանը:
Հաջորդ օրերին ԲՀԿ-ից հերքեցին իրենց ուղղված պահանջների առկայությունը, հավելելով, որ իրենք նույնիսկ տեղյակ չեն, թե խոսքը ինչ պահանջների մասին է: Նախագահը նույնպես չշարունակեց թեման, փոխարենը իշխանական և մերձիշխանական լրատվամիջոցները բացեցին փակագծերը: Համաձայն իշխանության կողմից չհերքվող հրապարակումների՝ ԲՀԿ-ին ներկայացվել է երկու պահանջ' հայտարարել, որ հաջորդ նախագահական ընտրություններում պաշտպանելու են Ս. Սարգսյանի թեկնածությունը և երկրորդ' ԲՀԿ-ն խորհրդարանական ընտրություններում ակնկալում է միայն երկրորդը լինել:
Իրական քաղաքականությունն այնպիսին է, որ ցանկացած պահանջ իրավունք ունի գոյություն ունենալ: Մյուս կողմից, պահանջները պետք է տեղավորվեն, եթե ոչ քաղաքական կոռեկտության, ապա գոնե քաղաքական իրատեսության մեջ:
Ենթադրենք, որ Գ. Ծառուկյանն ընդունում է առաջ քաշված պահանջները և հայտարարում է, որ նախագահական ընտրությունների ժամանակ սատարելու է Ս. Սարգսյանին: Ամբողջ պարադոքս այն է, որ Ս. Սարգսյանն ինքը չի հայտարարել, որ անպայման առաջադրելու է իր թեկնածությունը: Իսկ չի հայտարարել այն պարզ պատճառով, որովհետև ինքը դեռ որոշում չի կայացրել, որովհետև իրեն դրսից լիակատար աջակցություն դեռ չեն հայտնել, որովհետև ներսում , պետական համակարգին, դեռ չի ապացուցել, որ միայն ինքը կարող է կասեցնել արմատական ընդդիմության ռևանշը, և վերջապես չունի վստահություն, որ իր վարչապետի տնտեսական քաղաքականության հետևանքով կարող է ապահովել նվազագույն անհրաժեշտ օբյեկտիվ ձայների քանակը: Երկուսուկես տարի առաջ հայտարարել մեկին աջակցելու մասին, որը դեռ չի որոշել իր առաջադրվելու հարցը' լիակատար քաղաքագիտական նոնսենս է:
Ենթադրենք, Ծառուկյանը ընդունում է նաև երկրորդ պահանջը ու հայտարարում, որ իր կուսակցության միակ նպատակը խորհրդարանում միայն երկրոդը լինելն է: Սրանից հետո կկատարվի այն, ինչը շատերը հասկանում են' ԲՀԿ-ն աստիճանաբար կբարոյալքվի, նրանից կտարանջատվեն բոլոր ազդեցիկ դեմքերը, կուսակցությունը կկորցնի իր ընտրազանգվածի բողոքական հատվածն ու առաջիկա ընտրությունները կդիմավորի անսպասելի ցածր վարկանիշով: Իսկ վերջում, որպես սփոփիչ մրցանակ կստանա իր 10-12 տոկոսը խորհրդարանում:
Եթե սա է ԲՀԿ-ի նպատակը, ապա առանց հապաղելու կարող է ընդունել երկու պահանջներն էլ:
Իսկ եթե սա չէ, ապա պետք է փորձել հասկանալ իրական նպատակը: Մեր խորին համոզմամբ, կուսակցության և Գ. Ծառուկյանի վերջին ամսիների քայլերը ցույց են տալիս, որ խնդիր է դրված ինքնուրույն ազդեցիկ քաղաքական ուժ դառնալ: Տեսականորեն դրա հասնելու ռեսուրսները կան, մնում է ճիշտ տեխնոլոգիական քայլերով հասնել խնդրի պրակտիկ իրականացմանը:
Եթե ԲՀԿ-ին հաջողվեց առաջիկա ամիսներին հանրային գիտակցության մեջ կայանալ, որպես ինքնուրույն քաղաքական ուժ. իր մեծ էլեկտորատով, նյութական ռեսուրսներով, խարիզմատիկ լիդերով, ապա նա հետագայում կարող է դառնալ քաղաքական դաշտի լուրջ գործոններից։
Շատերը կարծում են, որ ԲՀԿ առաջիկա համագումարում կլինեն արտառոց զարգացումներ: Մեր կանխատեսմամբ դա այդպես չի լինի: Մեկ ամիսը շատ կարճ ժամանակ է նման կտրուկ որոշումներ կայացնելու համար:
Ինչ վերաբերում է ԲՀԿ-ի և անձամբ Գ. Ծառուկյանի քաղաքական բանաձևին առաջիկա ամիսների համար, ապա այն պետք է լինի մեկը, բայց շատ հստակ' լինել ինքնուրույն:
Դավիթ Գալստյան