Շանհայի համագործակցության կազմակերպությունը սկզբնապես ստեղծվել է որպես ահաբեկչության, անջատողականության և ծայրահեղականության դեմ պայքարի գործիք։ Այսօր այն դարձել է բազմաբևեռ աշխարհի ձևավորման կենտրոններից մեկը՝ միավորելով Չինաստանը, Ռուսաստանը, Իրանը, Ղազախստանը, Հնդկաստանը, Պակիստանը և այլն։ Շանհայի համագործակցության կազմակերպության (ՇՀԿ) ընդլայնումը 2020-ականների հիմնական միտումներից է։ Դրան ձգտում են Սաուդյան Արաբիան, Թուրքիան, Եգիպտոսը, Ուզբեկստանը, Հայաստանը և Ադրբեջանը։

Լիիրավ անդամի կարգավիճակը ապահովում է ոչ միայն քաղաքական պաշտպանություն, այլև հասանելիություն՝ համատեղ տնտեսական նախագծերին։

Հայաստանի և Ադրբեջանի համար սա հնարավորություն է ամրապնդելու իրենց դիրքերը նոր աշխարհակարգում, ամրապնդվելու հեռանկարային շուկաներում, մուտք գործելու ներդրումների հոսքեր, հաշվի առնելով, որ Արևմուտքը, բացի հումքի ոլորտից, չի շտապում ներդրումներ կատարել երկրների տնտեսություններում, և առավել ևս՝ բացել իր շուկան նրանց ապրանքների համար։

Սակայն ՇՀԿ-ին միանալու համար անհրաժեշտ է բոլոր ներկա անդամների միջև կոնսենսուս, և Հնդկաստանն ու Պակիստանը օգտվեցին դրանից։

Ինչո՞ւ է Հնդկաստանն ընդդիմանում Ադրբեջանին

Հնդկաստանը Շանհայի համագործակցության կազմակերպության անդամ է 2017 թվականից։ Սակայն նրա արտաքին քաղաքականությունը թելադրվում է մեկ հիմնական բախմամբ՝ Պակիստանի հետ։

Ադրբեջանն ակտիվորեն մերձենում է Պակիստանի հետ։

- Բաքուն և Իսլամաբադը 2023 թվականին ստորագրել են ռազմավարական գործընկերության համաձայնագիր։

- Քննարկվում է ադրբեջանական նավթի մատակարարումը Պակիստան։

- Պարբերաբար անցկացվում են զինվորական վարժանքներ, հետախուզական տվյալների փոխանակում է կատարվում, դիվանագիտական ​​հարթակներում նույնպես առկա է սերտ համագործակցություն։

Հնդկաստանի համար սա կարմիր գիծ է։ Պակիստանը նրա գլխավոր թշնամին է, և նրա դաշնակիցների ցանկացած ուժեղացում ուղղակի սպառնալիք է։

«Հնդկաստանը չի կարող թույլ տալ Պակիստանին Ադրբեջանի միջոցով մուտք գործել Կասպից ծովի էներգետիկ ռեսուրսներ»,- նշում է Նյու Դելիի Ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտի ավագ վերլուծաբան Ամիտ Մալհոտրան։ «Սա կստեղծի «Բաքու-Իսլամաբադ առանցք», որը կշրջանցի Հնդկաստանը և կամրապնդի Չինաստանը տարածաշրջանում»,- նշում է նա ։

Ահա թե ինչու Հնդկաստանը արգելափակեց Ադրբեջանի լիիրավ անդամակցության հայտը։

Բացի այդ, Չինաստանում Ալիևը հրապարակավ «Շնորհավորեց Պակիստանին՝ Հնդկաստանի նկատմամբ տարած հաղթանակի կապակցությամբ»։

Ինչո՞ւ Պակիստանն, ի պատասխան դրա, արգելափակեց Հայաստանի անդամակցությունը

Եթե ​​Հնդկաստանը գործում է Պակիստանից վախենալով, ապա Պակիստանը շրջափակում է Հայաստանը՝ Ադրբեջանի հետ իսլամական համերաշխությունից ելնելով։

Հայաստանը Պակիստանի համար որևէ լուրջ արժեք չի ներկայացնում, իսկ այս պատմության մեջ, Հայաստանը կատարում է «մանրադրամի»դեր, որպեսզի ստիպի Հնդկաստանին՝զիջել Ադրբեջանի անդամակցության հարցում:

Այս պատմությունը մեկ անգամ ևս ցույց է տալիս, որ Հայաստանն,անկախ իր կամքից,կարող է հարված ստանալ այլ երկրների շահերի համար:

Այս պատմությունը մեկ անգամ ևս ցույց տվեց, որ փոքր երկրները մեծ քաղաքականության մեջ կատարում են մանրադրամի դեր:

Պարզապես Ադրբեջանն այս հարցում սուբյեկտի դերում է, իսկ Հայաստանը՝օբյեկտի:

Ահա հենց այսպես, 2018-ից հետո Հայաստանը սրընթաց դարձավ համաշխարհային հարթակներում օբյեկտ, որի վրա այլ երկրները խաղադրույքներ են դնում,և որտեղ Հայաստանի շահը բացակայում է:

Սա է իրականությունը:

Արտակ Հակոբյան
Աղբյուրը՝ Zham.am