Հայաստանում շատերին զարմացրել ու զայրացրել է Փաշինյանի քայլը՝ այցելել Նյու Յորքում «Թուրքական տուն» և այնտեղ Էրդողանից ստանալ նրա գիրքը, թե ինչպես պիտի լինի տարածաշրջանային խաղաղության բանաձևը:

Այն, որ Փաշինյանը վաղուց էր ընտրել թուրքական ուղին, քչերը գիտեն, սակայն թուրքական սիմվոլիզմը նույնիսկ միամիտ հայերի աչքից չվրիպեց, թե ինչպես էր ուրախացել Փաշինյանը՝ ստանալով անձամբ Էրդողանից նրա գիրքը:

Իրականում Փաշինյանի պրոտեժեն Էրդողանը դարձավ դեռ 2021-ի գարնանից, երբ զգուշացրեց Մոսկվային, որ Հայաստանում չի հանդուրժի, որ զինվորականները հեռացնեն Փաշինյանին իշխանությունից: Էրդողանին այս հարցում աջակցում էր Արևմուտքը:

Դրա դիմաց, բնականաբար, Փաշինյանը պիտի հատուցեր Էրդողանին, ինչը չուշացավ: 2021-ի ընտրություններում հաղթանակից հետո, Փաշինյանը քայլ առ քայլ կատարեց Էրդողանի առջև բոլոր իր խոստումները՝ հատուցելով նրան իր պարտքը իշխանությունը Թուրքիայի կողմից պաշտպանելու դիմաց 2021-ի գարնանը, երբ ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբը սպառնում էր հեռացնել Փաշինյանին իշխանությունից:

Հետո եկավ Արցախի փուլային հանձման ժամանակը, որն սկսվեց 2022-ի գարնանից և ավարտվեց 2023-ի սեպտեմբերով:

Հերթում մնացել է երկու խնդիր՝ հանձնել, այսպես կոչված, «զանգեզուրյան միջանցքը» Թուրքիային և դուրս բերել ռուսական ռազմակայանը Հայաստանից, որպեսզի Թուրքիան լեգիտիմ ձևով կարողանա տիրանալ Հայաստանին:

Փաշինյանի հրեշավոր ծրագրերն այլևս ոչ մեկին չեն զարմացնում, զարմացնում է այն, թե ինչ աստիճանի է չկայացած հայաստանյան քաղաքական դաշտը, որ չի կարողանում կանգնեցնել Փաշինյանի այս հայակործան ծրագրերը:

Իսկ ի՞նչ է անհրաժեշտ դրա համար: Երկու բան՝ գոնե տառաճանաչության մակարդակով սովորել քաղաքագիտական տարրական նորմերը, թե ինչ լեգիտիմ եղանակներ կան իշխանափոխության համար և հասկանալ, որ այս տարածաշրջանում առանց ռազմավարական դաշնակցի հնարավոր չի լինի բալանսավորել 10 մլն-անոց Ադրբեջանի և 80 մլն-անոց Թուրքիայի օր օրի աճող ամբիցիաները: Որոնք, ինչպես պատմությունն է ցույց տվել, հետապնդում են մեկ նպատակ. ունենալ ընդհանուր սահման և կլանել այս երկու պետությունների մեջ հայտնված Հայաստանը:

Ով չի հասկանում այս պարզ ճշմարտությունները, անմեղսունակ է, իսկ ով համոզված է, որ 3մլն-անոց Հայաստանը կարող է այս խնդիրը լուծել ինքնուրույն, նույնպես անմեղսունակ է: Միթե Փաշինյանի վեց տարվա այս կառավարումը և 100 տարվա պատմական իրադարձությունները չեն հուշում, որ առանց ամուր, իրական և գետնի վրա դաշնակցի, թիկունքի, Հայաստանը չի կարողանա հավասարը հավասարի պես բանակցել թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հետ:

Բոլոր նրանք, ովքեր կարծում են, որ թուրքերն ու ադրբեջանցիները մեր ասմունքներից և ոտանավորներից պիտի վախենան, կատարյալ հիմարներ են: Նրանք, ովքեր կարծում են, որ անընդահատ զիջելով հնարավոր կլինի բավարարել թուրքերի՝ օր օրի աճող պահանջները, նույնպես հիմարներ են:

Բայց նրանց հիմարությունից տուժում են Հայաստանի և Արցախի քաղաքացիները:

Հայաստանի ինքնուրույն սուբյեկտ դառնալու համար մեր տարածաշրջանում անհրաժեշտ է մեկ բան՝ վերականգնել մեր ռազմավարական բնույթի հարաբերությունները Մոսկվայի հետ, որ հիմնովին կազմաքանդվեցին Փաշինյանի կառավարման վեց տարիների ընթացքում և որի հետևանքով մենք կորցրեցինք Արցախը:

Ի դեպ, մենք ազատագրեցինք Արցախը՝ նույնպես ստանալով այդ նույն ռազմավարական դաշնակցից ավելի քան 1,5 մլրդ դոլարի զենք ու զինամթերք: Եթե ոմանք կարծում են, թե առաջին արցախյան պատերազմում մենք բացառապես ոտանավորներ արտասանելով ենք հաղթել, կատարյալ անմեղսունակներ են: Ոտանավորները, իհարկե, բարձրացնում են մարդկանց ոգին: Սակայն, պատերազմում խիզախ ոգուց բացի, զենքի բավականաչափ առկայությունն է հաղթանակ բերում:

Չհասկանալ այս պարզ ճշմարտությունը, նշանակում է՝ մնալ տհաս և անգրագետ:

Աշխարի բոլոր ժողովուրդների ողբերգությունները գալիս են հենց տգիտությունից:

Դեռ անցյալ դարի 50-ական թվականներին Բերտրան Ռասսելն էր նշել, որ ժողովուրդների համար ամենավտանգավորը ո՛չ պատերազմն է, ո՛չ կոմունիզմը և ոչ էլ սովը, այլ տգիտեւթյունն է, որից կարող են առաջանալ այս երեք արատները:

Ռասսելի այս խոստովանությունը գրեթե 100 տոկոսանոց ճշգրտությամբ վերաբերվում է նաև Հայաստանի քաղաքական դասին, որ մինչ այսօր, վերը նշված պատճառներով, չի կարողացել կանխել սեփական ժողովուրդի գլխին ծանրացած վտանգը:

Սա՛ է իրականությունը:

Դավիթ Մկրտչյան
Աղբյուրը՝ Zham.am