Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանն Alpha News-ի եթերում «Վերնագիր» հեղինակային հաղորդման ընթացքում ներկայացրել է թեմայի շուրջ մասնագիտական վերլուծություն, որում մասնավորապես ասվում է.

«Հիշում եք, թե ինչպես վերջերս ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի խոսնակ Մեթյու Միլլերը հայտարարեց, որ «վերջնական համաձայնության հասնելու համար Երևանն ու Բաքուն ստիպված են լինելու կատարել բարդ ընտրություններ և բարդ փոխզիջումներ»։ «Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագիրը շատ մեծ նշանակություն կունենա այդ երկրների և տարածաշրջանի խաղաղության, կայունության և անվտանգության համար: Մենք հավատում ենք, որ համաձայնագիրը հնարավոր է, բայց այն երկու կողմերից պահանջում է որոշ բարդ ընտրություններ և դժվար փոխզիջումներ, և այն, ինչ մենք պատրաստվում ենք անել՝ շարունակելն է նրանց առաջ մղել՝ լուծելու այդ վերջնական տարաձայնություններն ու հասնել համաձայնության», — ասել է Միլլերը:

Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը, ինչպես նաև երկրի կառավարությունը չի ասել իր քաղաքացիներին, իր ընտրողներին, թե ինչպիսի «դժվար փոխզիջումներ են» սպասվում Հայաստանին և նրա ժողովրդին։ Հայկական պետական ինստիտուտների փոխարեն դա արեց Իլհամը։

Ալիևը, ելույթ ունենալով օկուպացված հայկական Շուշի քաղաքում տեղի ունեցած հերթական միջազգային համաժողովում, բարձրացրել է Հայաստանի հետ հարաբերություններին վերաբերող մի քանի կարևոր թեմաներ։ Ալիևի խոսքերից պարզ է դարձել, որ «բարդ փոխզիջում» է համարվում ՀՀ գործող Սահմանադրությունից և Անկախության հռչակագրից հրաժարվելը, հայկական բանակին անհրաժեշտ զենք գնելու փորձերից հրաժարվելը, ինչպես նաև Հայաստանը հարյուր հազարավոր, եթե ոչ միլիոնավոր ադրբեջանցիներով բնակեցնելը: Միևնույն ժամանակ, խոսելով այս պահանջի մասին, Ալիևը կրկին օգտագործել է «Արևմտյան Ադրբեջան» տերմինը, ինչը ևս մեկ անգամ ապացուցում է, որ Բաքուն տարածքային նկրտումներ ունի ՀՀ-ի նկատմամբ և ծրագրում է ժամանակակից ՀՀ-ի տարածքների հաշվին ստեղծել խամաճիկ պետություն: Ալիևը ցանկանում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքների հաշվին ստեղծել սեփական «Հյուսիսային Կիպրոսը»:

ՀՀ կառավարությունը, ՀՀ ԱԳՆ-ն և ՀՀ ԱԺ-ն շարունակում են լռել Ալիևի վերոնշյալ հայտարարությունների առնչությամբ։ Դե, եթե Նիկոլ Փաշինյանի հետ ամեն ինչ պարզ է, նա հեծանիվ է վարում Բեռլինում և Լոնդոնում և չի արձագանքել նույնիսկ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հայտարարությանը, ով օրեր առաջ ուղղակիորեն պահանջում էր «Զանգեզուրի միջանցքի» հանձնումը, ապա ինչո՞ւ է Հայաստանի ԱԳՆ-ն լռում Ալիևի հայտարարությունների մասին, ինչո՞ւ է լռում Արարատ Միրզոյանը։

Եվ դա չնայած այն հանգամանքին, որ նա ժամանակ է գտնում ողջունելու ԵՄ որոշումը՝ Հայաստանին 10 միլիոն եվրո հատկացնել ռազմական վրաններ գնելու համար։ Պաշտոնական Երևանը չի արձագանքում, քանի որ փակ դռների հետևում արդեն խոստացել է գնալ այս «դժվար փոխզիջումների»։

Հետաքրքիր կլիներ իմանալ, թե ինչ է մտածում հայ հասարակությունը պաշտոնական Երևանի լռության մասին։ Այսօրվա ցանկացած սոցիալական հարցում ցույց է տալիս, որ երկրի բնակչության մինչև 70 տոկոսը «դուրս է եկել չաթից» և չի զբաղվում քաղաքականությամբ: Ակնհայտ է, սակայն, որ եթե իրավիճակը չփոխվի, և Շուշիում Ալիևի հնչեցրած պահանջներից մեկն իրականացվի և հարյուր հազարավոր ադրբեջանցիներ հայտնվեն Հայաստանում, ապա ոչ միայն Կիրանցի երեխան չի կարողանա հանգիստ գնալ դպրոցը, այլ նաև Երևանում ապրող երեխան չի կարողանա իրեն ապահով զգալ:

Ադրբեջանցիները Երևանում կանեն այն, ինչ արեցին Լաչինի միջանցքում, երբ ղարաբաղցի երեխաներով ավտոբուսից «քերեցին» Արցախի դրոշը: Թե՞ Երևանում ինչ-որ մեկը դեռ հավատում է, որ լինելով ապաքաղաքական և արտաքին սպառնալիքներին չարձագանքելով՝ կխուսափի արցախցի երեխաների ճակատագրից։

Մտածե՛ք այդ մասին…»։