Այսօրվա իշխանությունների ամենատարածված թեզը, տրանսպորտի գնի բարձրացման վերաբերյալ այն է, թե՝ «... նոր ավտոբուսների պարագայում, անխուսափելի պիտի լինեին տրանսպորտի ուղեվարձի թանկացումները...»: Պետք է նշել, որ իրենց այս տեսակետները շատերին կարող է մոլորության մեջ գցել, որոնք թյուրիմացաբար կարող են համարել, թե երևի այլ երկրներում էլ նույնպես բարձր սակագներ են գործում տրանսպորտի ոլորտում:

Երևանի հետ ամենահարմարը կարելի է համեմատել հարևան Վրաստանի, ավելի ճիշտ՝ Թբիլիսիի փորձը, մի շարք պատճառներով: Հայաստանում ապրում է մոտ 3 մլն, Վրաստանում, մոտ 3,7 մլն մարդ: Երևանում ապրում է մոտ 1,1 մլն, Թբիլիսիում՝ մոտ 1,2 մլն: Հայաստանում մեկ շնչին ընկնում է մոտ 6500-7000 դոլար, նույնը՝ Վրաստանում է: Այսինքն Երևանի և Թբիլիսիի բոլոր տեսակի ենթակառույցների աշխատանքները համեմատելի են:

Քանի որ Երևանի հետ ամենահամադրելին Թբիլիսին է, բերենք այդ քաղաքի տրանսպորտի գների սակագները, համեմատելու համար այսօրվա մեր տրանսպորտի գների հետ, և այն, թե ինչ են առաջարկում փոփոխել այսօրվա իշխանությունները:

Նախ, նշենք, մի կարևոր տարբերություն, Թբիլիսիի իշխանությունները արդեն ավարտել են իրենց տրանսպորտային բարեփոխումները, իսկ մենք՝ ոչ:

Այնտեղ ավտոբուսները երթևեկում են առանձնացված ուղիներով և կարող են ժամանակին տեղ հասնել, առանց խցանումների մեջ հայտնվելու: Մեր մոտ այդ բարեփոխումները դեռ չեն իրականացվել: Թբիլիսիի բնակիչը կարող է իր հեռախոսի միջոցով հարցում կատարել և ստանալ պատասխան, թե իրեն անհրաժեշտ երթուղով որ ավտոբուսն է մեկնում, ինչքան ժամանակում այն կլինի ուղևորին անհրաժեշտ կանգառում և, վերջապես, որքան կտևի այդ ուղևորությունը: Մեր մոտ այս ամենը ֆանտաստիկայի ժանրի խոսակցություններ են: Ձևական օն-լայն համակարգեր են գործում, սակայն իմաստ չկա դրանցից օգտվել, քանի որ Երևանում, բացառությամբ նոր ավտոբուսներ բերելուց, ուրիշ ոչ մի այլ բարեփոխում չի իրականացվել: Եվ ուրեմն, հնարավոր չէ ոչինչ կանխատեսել ավտոբուսների տեղ հասնելու ժամկետների մասով:

Բայց նույնիսկ այս պարագայում արժե համեմատել մեր և Թբիլիսիի տրանսպորտի համար նախատեսված սակագները:

Եվ այսպես. մեզ մոտ այսօր գործում է ամենապարզունակ սակագնային ձևը, որտեղ ավտոբուսի, մետրոյի մեկ տոմսի արժեքը կազմում է 100 դրամ:

Թբիլիսիում նույն այդ տոմսի արժեքը կազմում է 50 թեթրի, ինչը համարժեք է 75 դրամին:

Այսինքն, Թիլիսիում բարեփոխված տրանսպորի ամենաթանկ սակագինը կազմում է 75 դրամ: Մեր մոտ այսօրվա չբարեփոխված տրանսպորտի սակագինը 100 դրամ է կազմում, որը այս իշխանությունները ուզում են դարձնել միջինը 180 դրամ:

Սակայն, Թբիլիսիում գործում է ավելի ճկուն սակագնային համակարգ, որտեղ քաղաքացիները կարող են վճարել ավելի մատչելի գին, քան 75 դրամն է:

Այսպես՝ Թբիլիսիում գործում են տրանսպորտի հետևյալ սակագնային տարբերակները:

Թբիլիսիում կարելի է ձեռք բերել Metromoney էլեկտրոնային ճանապարհորդական քարտ, որի արժեքն է 2 լարի (մինչև մեկ ամսվա ընթացքում այն, ցանկության դեպքում, կարելի է հետ հանձնել և ստանալ այդ 2 լարին), որի միջոցով կարելի է օգտվել սակագնային առավելություններից: Բացի այդ նշենք, որ այդ քարտը անվանական չէ: Այսինքն, այդ քարտից կարող են օգտվել ոչ միայն քաղաքացին, այլև իր ընտանիքի անդամները, ընկերները և այլն: Եվ այսպես՝

Առաջին

Վճարելով ընդամենը մեկ լարի, այսինքն 150 դրամ, քաղաքացին կարող է մեկ օրվա մեջ մինջև 90 րոպեի ընթացքում օգտվել տարբեր տիպի տրանսպորտի միջոցներից (ավտոբուս, մետրո, ճոպանուղի):

Երկրորդ

Վճարելով 3 լարի, այսինքն, 450 դրամ, քաղաքացին կարող է մեկ օրվա մեջ առանց լիմիտի օգտվել բոլոր տեսակի տրանսպորտայն միջոցներից:

Երրորդ

Վճարելով 20 լարի, այսինքն, 3000 դրամ, քաղաքացին կարող է օգտվել մեկ շաբաթվա ընթացքում առանց լիմիտի՝ բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցներից:

Չորրորդ

Վճարելով 40 լարի, այսինքն, 6000 դրամ, քաղաքացին կարող է օգտվել մեկ ամսվա ընթացքում, առանց լիմիտի՝ բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցներից:

Հինգերորդ

Վճարելով 150 լարի, այսինքն, 22500 դրամ, քաղաքացին կարող է օգտվել վեց ամսվա ընթացքում, առանց լիմիտի՝ բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցներից:

Վեցերորդ

Վճարելով 250 լարի, այսինքն, 37500 դրամ, քաղաքացին կարող է օգտվել մեկ տարվա ընթացքում, առանց լիմիտի՝ բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցներից:

Դժվար չէ հաշվել, որ օրինակ եթե շարքային թբիլիսցին գնի մեկ տարվա աբոնեմենտ, ապա օրեկան 102 դրամով նա կարող է առանց լիմիտի օգտվել բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցներից:

Թբիլիսիի տրանսպորտի համար նախատեսված սակագնային այս համակարգը իր էժանությամբ պարզապես պիտի սթափեցնի մեր հանրության մեծ մասին, որ կարելի է մեզ մոտ էլ կիրառել մատչելի համակարգ, որը կտարբերվի այսօրվա իշխանությունների գիշատչական ծրագրերից:

Թբիլիսիի այս տրանսպորտային համակարգը կիրառելի է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների դեպքում, բացառությամբ դեպի օդանավակայան գնացող տրանսպորտի և երկու ճոպանուղիների ուղղությունների:

ՊարկՌիկե-Նարիկալաբերդմեկուղղությամբ, ճոպանուղու ուղեվարձը կազմում է 2,5 լարի, Թբիլիսիի հասարակական տրանսպորտի համակարգի մաս չհանդիսացող Մթածմինդա լեռ ճոպանուղով ճանապարհորդության արժեքը վճարվում է Մթածմինդա զվարճանքի պարկի քարտի միջոցով։ Ուղեվարձը՝ մեկ ուղղությամբ 2,5 լարի է, բուն Մթածմինդա քարտի արժեքը 2 լարի է։ Հավելենք, որ այս վերջին երկու ուղղություններն էլ տրանսպորտային համակարգի մեջ չեն մտնում և ավելի շատ սպասարկում են զբոսաշրջիկներին:

Ահա այսպիսին պիտի լինի իրական տրանսպորտային բարեփոխումը, որը կյանքի է կոչվել Թբիլիսիում, և որը ծաղրանքի է վերածվում Երևանում այսօրվա փաշինյանական իշխանության կողմից: Սա է իրականությունը:

Արտակ Հակոբյան

Հ.Գ. Թբիլիսիի մետրոն աշխատում է 6.00-ից մինչև 24.00, մեզ մոտ 7.00-ից մինչև 23.00 է:

Հ.Գ. Գրագետ տրանսպորտային բարեփոխման արդյունքում Թբիլիսիի մետրոյի ուղևորաշրջանառությունը՝ օրական կազմում է այսօր 300 000 մարդ, իսկ ավտոբուսներինը՝ մոտ 150 000:

Հ.Գ. Պարզ է, որ ինչպես այլ քաղաքներում, այնպես էլ՝ Թբիլիսիում, տրանսպորտը դոտացիա է ստանում քաղաքային բյուջեից, քանի որ տրանսպորտը հիմնականում պատկանում է քաղաքային մունիցիպալիտետին: Բայց հաշվի առնելով վերը նշված բարեփոխումների որակը, թբիլիսցիներն ըմբռնումով են վերաբերվում այդ դոտացիոն քաղաքականությանը, քանի որ քաղաքային տրանսպորտը բացառապես բիզնեսի տրամաբանությունից դիտարկելը հակահանրային բնույթ է կրում:

Աղբյուրը՝ Zham.am