Ա․թ․ ապրիլի 29-ին ամերիկյան ազդեցիկ՝ «Ազգային շահեր» (The National Interest) լրատվական կայքը հրապարակել է Ալեքսանդր Սբինովսկու ուշագրավ հոդվածը․ «Հայաստանը սահում է դեպի ավտորիտարի՞զմ»։

Հոդվածի հեղինակն անդրադարձել է հատկապես Հայաստանում քաղաքական հետապնդումներին։

Հոդվածում խոսվում է նախկին ՊՆ նախարարներ Սեյրան Օհանյանի և Դավիթ Տոնոյանի մասին։ Նշվում է, որ ըստ փորձագետների՝ Դավիթ Տոնոյանի ազատազրկման նպատակը պատերազմի պարտության համար նրան քավության նոխազ դարձնելն է։ Ներկայացնենք որոշ հատվածներ հոդվածից․

«Քաղաքական հետապնդումները դրանով չեն դադարում. հարձակման թիրախ են դարձել երկրի քաղաքական ընդդիմության անդամները, մասնավորապես՝ Արտաշատ համայնքի ավագանու «Դաշնակցություն» խմբակցության անդամ Արտավազդ Մարգարյանն այս տարվա հունվարին նույն կուսակցության ակտիվիստ Գերասիմ Վարդանյանի հետ կալանավորվել է յոթանասուներկու ժամով։ Ձերբակալությանը հեգնանքով արձագանքել է Մարգարյանի փաստաբանը, ով սոցցանցերում գրել է. «Կալանքն ակնհայտորեն անօրինական է. դա զուրկ է որևէ տրամաբանությունից։ Չեք հավատա, բայց Մարգարյանը նման մեղադրանք է ունեցել միայն այն պատճառով, որ հեռախոս ունի»։

«Որոշ ձերբակալություններ կարող են ավարտվել ողբերգությամբ, ինչպես եղավ Արմեն Գրիգորյանի դեպքում։ Հայտնի ընդդիմադիր Գրիգորյանը 2022 թվականի ամռանը դատարանում ուշագնաց եղավ, այնուհետև՝ մահացավ։ Նա կալանավորվել էր երկու ամսով՝ առանց որևէ հանցանք գործած լինելու, չնայած նրա առողջության վերաբերյալ փաստաբանի և ընտանիքի մտահոգություններին։ Նրա իմունային համակարգը ամեն օր վատթարանում էր»։

Հոդվածում խոսվում է արտահերթ ընտրություններից՝ իրավիճակը համեմատելով ստալինյան շրջանի հետ․

«Այն բանից հետո, երբ 2021 թվականի ամռանը իշխանությունը հաղթեց արտահերթ ընտրություններում, ամեն ինչ սկսեց արագ փոխվել։ Կառավարությունը մեծ արագությամբ վերսկսեց «ժողովրդի թշնամիներին» գտնելու իր ընդհատված գործը, որը հիշեցնում է Ստալինի ժամանակաշրջանի զտումները, իր ժողովրդից Նիկոլ Փաշինյանի այսպես կոչված «պողպատե մանդատ» ստանալուց հետո։ Այս պայքարի սկզբնական թիրախներից էին աշխարհի տարբեր երկրներում ապրող սփյուռքահայ համայնքների ներկայացուցիչները։ Օրինակ, իշխանությունները մերժեցին Ֆրանսիայի հայկական սփյուռքի կազմակերպության նախագահ Մուրադ Փափազյանի մուտքը երկիր 2022 թվականի հուլիսին: Փափազյանին, ով երբեք հանցագործություն չի կատարել, Հայաստան արգելվել էր մուտք գործել բացառապես 2021 թվականին Փարիզում հակափաշինյանական ցույցերի ենթադրյալ մասնակցության համար»։ Հոդվածում նաև խոսվում է Մասիս և Սյունե Աբրահամայնների մուտքը արգելելու մասին։

Հոդվածում նշված է լրագրողների նկատմամբ բռնությունները։ Նշված է նաև կառավարության կողմից լրտեսական ծրագրերի կիրառման մասին։ Այս պահին կիրառվում է Հյուսիս-Մակեդոնական Predator կոչվող լրտեսական ծրագիրը, որը թիրախի հեռախոսից տեղեկություններ է փոխանցում պատվիրողին։

Հարց է առաջանում՝ ինչպե՞ս բացատրել սույն հոդվածի հրապարակումը։ Վարկածները կարող են տարբեր լինել։ Առաջինը, որ ԱՄՆ-ում առկա է խոսքի ազատությունը և այս հոդվածն ընդամենը հոդվածագրի կարծիքն է և այն չի համընկնում ԱՄՆ պաշտոնական դիրքորոշման հետ, չէ՞ որ ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը երկու անգամ ՀՀ վարչապետին հրավիրեց մասնակցելու «Ժողովրդավարական երկրների համաժողովին»։ Այս վարկածն, իմ կարծիքով, ամենաանհավանականն է, քանի որ «The National Interest»-ը պատահական լրատվամիջոց չի, այն պատկանում է Ռիչարդ Նիքսոնի հիմնադրած «Center for National interest» հեղինակավոր ուղեղային կենտրոնին, որն ուսումնասիրում է ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությունը։ Երկրորդ վարկածը, գուցե ՀՀ իշխանություններին տրված «քարտ բլանշի» ժամկետի ավարտն է և արդեն ԱՄՆ-ն իսկապես դժգոհում է Հայաստանում ժողովրդավարության ցածր մակարդակից։ Եվ վերջապես, չի բացառվում, երրորդ, թերևս ամենահավանական վարկածի առկայությունը, այն է՝ որ ՀՀ վարչապետն այլևս լիարժեքորեն չի կատարում իր ստանձնած պարտավորությունները։ Այս համատեքստում պատահական չեմ համարում ԱԺԲ կոչված խմբավորման անդամներին ԱՄՆ-ում բավականին բարձր մակարդակով ցուցաբերված ընդունելությունը։ Արդյոք մավրն արե՞ց իր գործը և նա պետք է հեռանա և փոխարինվի ավելի «վճռական» հակառուսական ուժերով։ Ժամանակը ցույց կտա, թե որ վարկածն է ավելի մոտ ճշմարտությանը։ Հուսանք երկրորդը։

Հ․Գ․ Ուշանում եք, տիկնայք և պարոնայք, այսպես կոչված, քաղհասարակության ներկայացուցիչներ, չէ՞ որ ԱՄՆ-ն արդեն խստորեն քննադատում է ձեր պաշտելի իշխանությանը, իսկ դուք լռում եք։

Ավետիք Իշխանյան