Այն, որ ԱՄՆ նախաձեռնած «Հանուն ժողովրդավարության» գագաթաժողովի հիմնական խնդիրը ոչ թե ժողովրդավարությունն է, այլ Միացյալ Նահանգների աշխարհաքաղաքական շահերի սպասարկումը, մասնավորապես՝ Ռուսաստանի դեմ հանդես գալը, ոչ միայն մեզ էր տեսանելի կամ հասկանալի: Ու ոչ միայն մենք ենք արտահայտվել այդ մասին:

Ասել, թե դա չէր հասկանում «ՀՀ վարչապետ» գրությամբ սաղավարտ կրող Նիկոլ Փաշինյանը, իհարկե, ճիշտ չի լինի: Նիկոլ Փաշինյանը հրաշալի հասկանում էր, թե դա ինչ միջոցառում է, ինչպես հասկանում էր, թե ԱՄՆ-ն ինչու է կոնկրետ իրեն նման «պատիվ արել» ու հրավիրել մասնակցել այդ գագաթաժողովին, մի բան էլ՝ ելույթ ունենալ:

Այնպես որ, Նիկոլ Փաշինյանը հրաշալի տեղյակ էր, որ իրեն հրավիրում են մասնակցել ԱՄՆ նախաձեռնած միջազգային իրադարձության, որի առանցքային խնդիրը Ռուսաստանի դեմ հանդես գալն է: Ավելին, ԱՄՆ-ում էլ հրաշալի տեղյակ են, որ Նիկոլ Փաշինյանը բացարձակապես ոչ մի կապ չունի ժողովրդավարություն ասվածի հետ: Ծաղրանկարային ու աղետաբեր բռնապետ, այո՛, իսկ ժողովրդավար, կներեք, կարդացեք ԱՄՆ պետքարտուղարության զեկույցը՝ 2022-ին Հայաստանում մարդու իրավունքների վիճակի վերաբերյալ:

Այսինքն, հրաշալի գիտակցելով, որ իր նման քայլով էլի հարվածելու է առանց այդ էլ վատացած հայ-ռուսական հարաբերություններին՝ Նիկոլ Փաշինյանն այնուամենայնիվ անում է դա:

Եվ ահա, «Հանուն ժողովրդավարության» գագաթաժողովը, ինչպեսև սպասվում էր, ընդունում է եզրափակիչ կամ ամփոփիչ հռչակագիր, որտեղ, ի լրումն ամենի, հատուկ անդրադարձ է արված Ռուսաստանին՝ Ուկրաինայի հետ հակամարտության կամ պատերազմի հետ կապված: Հասկանալի է, ամերիկյան միջոցառման ամփոփիչ փաստաթղթում Ռուսաստանն առնվազն «բոբո» է:

Հետաքրքիր է այլ բան. Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում է, որ Հայաստանը վերապահում ունի հիշատակված հռչակագրի հենց այդ հատվածի վերաբերյալ (փաստորեն, Նիկոլ փաշինյանը վերապահում բառը գիտի, իսկ այ, օրինակ, Ալմաթիի հռչակագրից խոսելիս հանկարծակի «մոռանում» է Հայաստանի վերապահումների մասին, սա իմիջիայլոց): Եվ ո՞րն է վերապահումը: Ահավասիկ. «Քանի որ սույն պարբերությունը համապարփակ և ընդգրկուն կերպով չի արտացոլում բոլոր հակամարտությունները և ճգնաժամերը և չի անդրադառնում Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիայի դրսևորման և Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի որոշակի հատվածների օկուպացման փաստին»։

Այսինքն, առհասարակ, այո՛, Հայաստանն էլ է միանում Ռուսաստանի դեմ արված հայտարարություններին ու բնորոշումներին, բայց քանի որ Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիային անդրադարձ չկա, վերապահում ունի:

Նախ հարց է ծագում. բա էլ որպես ի՞նչ էր Նիկոլ Փաշինյանը վազեվազ օն-լայն մտել՝ ԱՄՆ նախաձեռնած գագաթաժողովին մասնակցելու համար, էլ ինչո՞ւ էր իր գեղջկական «շուստրավատով» քծնում ԱՄՆ նախագահ Բայդենին, ով, իբր, գրեթե անձամբ է (ըստ Փաշինյանի ելույթի) 2022-ին կասեցրել ադրբեջանական ագրեսիան, համարյա՝ մենակով:

Սակայն այստեղ մեկ այլ պահ էլ կա. Նիկոլ Փաշինյանին երևի թվում է, որ «կռուտիտի» տեղ է գտել: Այսինքն, եթե վաղը, մյուս օրը Ռուսաստանից հարցնեն, կասի՝ դե կանչել, համարյա բերման էին ենթարկել, չէի կարող չմասնակցել, բայց զատո, տեսեք, հռչակագրի հակառուսական մասի վերաբերյալ վերապահում եմ արել...

Դժվար է ասել, թե ինչպես կընդունվեն հավանական իրավիճակում Փաշինյանի նման «կռուտիտները»: Փոխարենը կարելի է առանց որևէ դժվարության ասել, որ նման «գործընկերոջը» ոչ մեկը լուրջ չի էլ ընդունի (ասենք, չեն էլ ընդունում, և հետո՝ Փաշինյանից ի՜նչ «գործընկեր»): Իսկ որ Հայաստանի համար (ոչ Փաշինյանի) այն ներկայացնողի նման դրսևորումները անհետևանք չեն անցնի, նույնպես, կարծում ենք, ակնհայտ է:

Ու այդտեղ արդեն Փաշինյանի միակ հույսն այն է, որ իր ամենանվիրված պատգամավոր Գուրգեն (Գագիկ) Մելքոնյանը կկալանավորի Պուտինին: Անձա՛մբ:

Արթուր Խայթ