Արևմուտքը «թիթեռ է նկարում», զուգահեռ քարտ բլանշ տալիս Ալիևին․ «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է. «Ադրբեջանի իշխանությունները կառավարամետ լրատվակաների միջոցով շրջանառում են Արցախում «հատուկ գործողություն» իրականացնելու թեման։ Ու դրա շրջանակներում խմորվում է այն հարցը, թե իբր Լաչինի միջանցքը հայկական կողմն օգտագործում է ռազմական նպատակներով։ Ու ադրբեջանցիները Հայաստանից օկուպացված տարածքներից ականներ են տեղափոխում Սարիբաբա բարձունք՝ միջազգային հանրությանը ցույց տալով, թե իբր հայերն են Լաչինի միջանցքն օգտագործել ականներ տեղադրելու համար։ Այսպիսով, փաստացի Ադրբեջանը ծրագրում է առիթ ստեղծել Լաչինի միջանցքը փակելու համար։
Միևնույն ժամանակ, Ադրբեջանը կրկին հող է նախապատրաստում Հայաստանի նկատմամբ նոր ագրեսիա ձեռնարկելու համար։ Դրա համար էլ գրեթե ամեն օր ադրբեջանական կողմը խախտում է հրադադարի ռեժիմը ու գնալով ավելի սրում իրավիճակը։ Հրադադարի ռեժիմի խախտումների հետևանքով հայկական կողմը նույնիսկ վիրավորներ ունի։ Իսկ մենք բազմիցս տեսել ենք, թե սահմանային լարվածության տևական շարունակման արդյունքում վերջում ինչ է տեղի ունենում։ Հասկանալի է, որ Ադրբեջանի այսպիսի պահվածքը նաև միջազգային հանրության կողմից թողտվության արդյունք է։ Խոսքը մասնավորապես վերաբերում է Արևմուտքի, հատկապես Եվրոպայի դիրքորոշմանը։ Եթե սեպտեմբերի 12-ին Ադրբեջանի կողմից սկսված ագրեսիան դադարեցնելու հարցում քննարկվում էր Արևմուտքի երկրների դերակատարության կարևորությունը, ապա հիմա այնպիսի տպավորություն է, որ նույն երկրները կարծես թե քարտ բլանշ են տալիս Ադրբեջանին։
ԵՄ-ն երկու ամսով մի քանի տասնյակի հասնող դիտորդներ է ուղարկել Հայաստանի սահման, որպեսզի արձանագրեն հրադադարի ռեժիմի խախտումները։ Բայց այդպես էլ անհասկանալի մնաց, թե, ի վերջո, խախտումն արձանագրելու համա՞ր են այդ դիտորդները, թե՞ այդ խախտումները լեգիտիմացնելու։ Խնդիրն այն է, որ Ադրբեջանի շարունակական ագրեսիայի ֆոնին այդ դիտորդները պետք է խախտումների մասին արձանագրումները փոխանցեին ԵՄ բարձրաստիճան պաշտոնյաներին, որոնք, եթե իսկապես շահագրգռված են իրավիճակի կայունացմամբ, պետք է կոնկրետ, հասցեական հայտարարություններով հանդես գային։ Բայց վերջին շրջանում Բաքվի՝ իրավիճակը լարող հռետորաբանությունը և ագրեսիվ գործողությունները դատապարտելու մասին ԵՄ-ն որևէ հայտարարություն չի արել, առավել ևս խոսք անգամ լինել չի կարող Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցներ սահմանելու մասին։ Իսկ, օրինակ՝ ռուս խաղաղապահները գոնե կոնկրետ արձանագրում են, որ ադրբեջանական կողմն է հրադադարի ռեժիմը խախտել։
Դրա համար էլ Բաքուն տարբեր հայտարարություններով ցույց է տալիս իր դժգոհությունը խաղաղապահների ներկայությունից, սակայն ԵՄ-ի հետ կապված որևէ դժգոհության առիթ չկա։ Եվրահանձնաժողովի պաշտոնյաներն էլ ամեն անգամ շեշտում են Ադրբեջանի առանցքային նշանակությունը Եվրոպայի համար էներգակիրների ներկրումը դիվերսիֆիկացնելու հարցում ու փորձում են ներդրումներ անել Ադրբեջանի էներգետիկ սեկտորում։ Բայց իրավիճակը բավական զավեշտալի է, քանզի Ադրբեջանն ուղղակի ի վիճակի չէ ԵՄ-ի էներգետիկ պահանջների բավարարման համար անհրաժեշտ գազի ծավալն ապահովել, դրա համար էլ վերջերս Ադրբեջանի Հանրապետության պետական նավթային ընկերությունը (SOCAR) ռուսական «Գազպրոմի» հետ պայմանագիր է ստորագրել գազ ներկրելու վերաբերյալ։
Բաքուն ցույց է տալիս, թե իբր պատրաստվում է օգտագործել ռուսական գազը ներքին շուկայում սպառելու համար, իսկ սեփական գազն արտահանել Եվրոպա և այդպիսով կատարել Բրյուսելի առջև ստանձնած պարտավորությունները։ Բայց ոչ մի երաշխիք չկա, որ նույն ռուսական գազն Ադրբեջանի միջոցով ավելի թանկ գնով չի հայտնվի եվրոպական շուկայում։ Եթե այդպիսի գործարքի գնար մեկ այլ պետություն, ապա Արևմուտքից իսկույն կսպառնային պատժամիջոցներով։ Բայց Ադրբեջանի դեպքում ԵՄ-ն նույնիսկ նպատակ անգամ չունի Ադրբեջանի նկատմամբ որոշակի սահմանափակումներ կիրառել։ Իսկ ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա մեր երկրի համար ստեղծված ներկայի ծանր դրության պայմաններում արևմտյան պաշտոնյաների կողմից նույնիսկ այնպիսի հայտարարություններ են հնչում, որոնք անգամ ծաղր են հիշեցնում մեր ժողովրդի և պետականության հասցեին։
Օրինակ՝ Հայաստանն այս պահին բազմաթիվ հումանիտար հարցեր ունի, մեր տարածքների մի մասն օկուպացված է ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից, իսկ Հայաստանում ԵՄ դեսպանը հայտարարում է, թե ժամանակն է, որ Հայաստանը վավերացնի Ստամբուլ յան կոնվենցիան։ Ստացվում է, որ ԵՄ-ին ոչ այնքան Հայաստանն է հետաքրքրում, որքան այն, որ իրենց ցանկալի քանակությամբ ադրբեջանական գազն ու նավթը անխոչընդոտ հասնեն Եվրոպա, իսկ Հայաստանի պարագայում պարզապես «թիթեռ նկարեն»:
Արևմուտքը «թիթեռ է նկարում», զուգահեռ քարտ բլանշ տալիս Ալիևին․ «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է. «Ադրբեջանի իշխանությունները կառավարամետ լրատվակաների միջոցով շրջանառում են Արցախում «հատուկ գործողություն» իրականացնելու թեման։ Ու դրա շրջանակներում խմորվում է այն հարցը, թե իբր Լաչինի միջանցքը հայկական կողմն օգտագործում է ռազմական նպատակներով։ Ու ադրբեջանցիները Հայաստանից օկուպացված տարածքներից ականներ են տեղափոխում Սարիբաբա բարձունք՝ միջազգային հանրությանը ցույց տալով, թե իբր հայերն են Լաչինի միջանցքն օգտագործել ականներ տեղադրելու համար։ Այսպիսով, փաստացի Ադրբեջանը ծրագրում է առիթ ստեղծել Լաչինի միջանցքը փակելու համար։
Միևնույն ժամանակ, Ադրբեջանը կրկին հող է նախապատրաստում Հայաստանի նկատմամբ նոր ագրեսիա ձեռնարկելու համար։ Դրա համար էլ գրեթե ամեն օր ադրբեջանական կողմը խախտում է հրադադարի ռեժիմը ու գնալով ավելի սրում իրավիճակը։ Հրադադարի ռեժիմի խախտումների հետևանքով հայկական կողմը նույնիսկ վիրավորներ ունի։ Իսկ մենք բազմիցս տեսել ենք, թե սահմանային լարվածության տևական շարունակման արդյունքում վերջում ինչ է տեղի ունենում։ Հասկանալի է, որ Ադրբեջանի այսպիսի պահվածքը նաև միջազգային հանրության կողմից թողտվության արդյունք է։ Խոսքը մասնավորապես վերաբերում է Արևմուտքի, հատկապես Եվրոպայի դիրքորոշմանը։ Եթե սեպտեմբերի 12-ին Ադրբեջանի կողմից սկսված ագրեսիան դադարեցնելու հարցում քննարկվում էր Արևմուտքի երկրների դերակատարության կարևորությունը, ապա հիմա այնպիսի տպավորություն է, որ նույն երկրները կարծես թե քարտ բլանշ են տալիս Ադրբեջանին։
ԵՄ-ն երկու ամսով մի քանի տասնյակի հասնող դիտորդներ է ուղարկել Հայաստանի սահման, որպեսզի արձանագրեն հրադադարի ռեժիմի խախտումները։ Բայց այդպես էլ անհասկանալի մնաց, թե, ի վերջո, խախտումն արձանագրելու համա՞ր են այդ դիտորդները, թե՞ այդ խախտումները լեգիտիմացնելու։ Խնդիրն այն է, որ Ադրբեջանի շարունակական ագրեսիայի ֆոնին այդ դիտորդները պետք է խախտումների մասին արձանագրումները փոխանցեին ԵՄ բարձրաստիճան պաշտոնյաներին, որոնք, եթե իսկապես շահագրգռված են իրավիճակի կայունացմամբ, պետք է կոնկրետ, հասցեական հայտարարություններով հանդես գային։ Բայց վերջին շրջանում Բաքվի՝ իրավիճակը լարող հռետորաբանությունը և ագրեսիվ գործողությունները դատապարտելու մասին ԵՄ-ն որևէ հայտարարություն չի արել, առավել ևս խոսք անգամ լինել չի կարող Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցներ սահմանելու մասին։ Իսկ, օրինակ՝ ռուս խաղաղապահները գոնե կոնկրետ արձանագրում են, որ ադրբեջանական կողմն է հրադադարի ռեժիմը խախտել։
Դրա համար էլ Բաքուն տարբեր հայտարարություններով ցույց է տալիս իր դժգոհությունը խաղաղապահների ներկայությունից, սակայն ԵՄ-ի հետ կապված որևէ դժգոհության առիթ չկա։ Եվրահանձնաժողովի պաշտոնյաներն էլ ամեն անգամ շեշտում են Ադրբեջանի առանցքային նշանակությունը Եվրոպայի համար էներգակիրների ներկրումը դիվերսիֆիկացնելու հարցում ու փորձում են ներդրումներ անել Ադրբեջանի էներգետիկ սեկտորում։ Բայց իրավիճակը բավական զավեշտալի է, քանզի Ադրբեջանն ուղղակի ի վիճակի չէ ԵՄ-ի էներգետիկ պահանջների բավարարման համար անհրաժեշտ գազի ծավալն ապահովել, դրա համար էլ վերջերս Ադրբեջանի Հանրապետության պետական նավթային ընկերությունը (SOCAR) ռուսական «Գազպրոմի» հետ պայմանագիր է ստորագրել գազ ներկրելու վերաբերյալ։
Բաքուն ցույց է տալիս, թե իբր պատրաստվում է օգտագործել ռուսական գազը ներքին շուկայում սպառելու համար, իսկ սեփական գազն արտահանել Եվրոպա և այդպիսով կատարել Բրյուսելի առջև ստանձնած պարտավորությունները։ Բայց ոչ մի երաշխիք չկա, որ նույն ռուսական գազն Ադրբեջանի միջոցով ավելի թանկ գնով չի հայտնվի եվրոպական շուկայում։ Եթե այդպիսի գործարքի գնար մեկ այլ պետություն, ապա Արևմուտքից իսկույն կսպառնային պատժամիջոցներով։ Բայց Ադրբեջանի դեպքում ԵՄ-ն նույնիսկ նպատակ անգամ չունի Ադրբեջանի նկատմամբ որոշակի սահմանափակումներ կիրառել։ Իսկ ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա մեր երկրի համար ստեղծված ներկայի ծանր դրության պայմաններում արևմտյան պաշտոնյաների կողմից նույնիսկ այնպիսի հայտարարություններ են հնչում, որոնք անգամ ծաղր են հիշեցնում մեր ժողովրդի և պետականության հասցեին։
Օրինակ՝ Հայաստանն այս պահին բազմաթիվ հումանիտար հարցեր ունի, մեր տարածքների մի մասն օկուպացված է ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից, իսկ Հայաստանում ԵՄ դեսպանը հայտարարում է, թե ժամանակն է, որ Հայաստանը վավերացնի Ստամբուլ յան կոնվենցիան։ Ստացվում է, որ ԵՄ-ին ոչ այնքան Հայաստանն է հետաքրքրում, որքան այն, որ իրենց ցանկալի քանակությամբ ադրբեջանական գազն ու նավթը անխոչընդոտ հասնեն Եվրոպա, իսկ Հայաստանի պարագայում պարզապես «թիթեռ նկարեն»: