Հայաստանի հանրային հեռուստատեսությունը և նիկոլական քարոզչության մյուս գործիքները որևէ թթու խոսք չեն ասում Թուրքիայի ու Ադրբեջանի հասցեին։ Բառիս բուն իմաստով թշնամական քարոզչությունն իրականացվում է Ռուսաստանի դեմ։ Եվ դա այն դեպքում, երբ Արցախում ռուս խաղաղապահներ են հայերի գոյության երաշխավորը, իսկ հայ–թուրքական սահմանին՝ ռուսական ռազմաբազա կա։

Սա նշանակում է, որ Նիկոլ Փաշինյանը, հանուն սեփական կաշվի փրկության ու հետագա փախուստի վայրը ապահովելու նպատակով, գործարքի է գնացել՝ համաձայնելով հակառուսական Սահակաշվիլի խաղալ ու Հայաստանի գնով հարվածել Ռուսաստանին հարավից։ Հայաստանի փլուզումը հենց այդ հարվածի առաջին քայլն է լինելու, որին հաջորդելու են Հյուսիսային Կովկասը, Միջին Ասիան։

Նիկոլի համար հիմա միայն մեկ խնդիր կա՝ փրկել սեփական կաշին։ Նա գիտի, որ ավերածություններ է բերել ու բերելու Հայաստանի ու հայ ժողովրդի գլխին։ Գիտի, որ դրանից հետո շանս չի ունենալու մնալ աթոռին կամ գոնե հանգիստ կյանք ունենալ։ Գիտի, որ այս անգամ չի մարսելու։ Այդ իսկ պատճառով էլ որոշել է Հայաստանի, բառիս բուն իմաստով, ոչնչացման գնով սեփական ապաստանը ստանալ Արևմուտքում։ Վերջինս հաճույքով համաձայնել է օգտագործել Նիկոլին, որպեսզի լուծի Ռուսաստանի հարցերը։ Արևմուտքը Հայաստանի դեմ բան չունի, բայց ունի Ռուսաստանի դեմ։ Հենց վերջինիս դեմ արվող քայլերի շրջանակներում Հայաստանն ընկնելու է ոտատակ։

Արևմուտքին Ռուսաստանին հաղթելն է հետաքրքիր։ Իսկ թե այդ ամենի արանքում ինչ կլինի Հայաստանի հետ, մեծ խաղի խաղացողներին քիչ է հետաքրքրում։ Ճիշտ է, կլինեն ցավակցություններ, որբանոցներ, կարմիր խաչի գրասենյակներ, հումանիտար օգնություն, սրտաճմլիկ թվիթերյան գրառումներ, բայց դա արդեն սփոփիչ մրցանակի էլ չի ձգի, քանզի 100–ամյա պատմության կրկնությունը կվերածվի տրագիկոմեդիայի։ Տրագիզմը կլինի կորուստների մեծությունը, իսկ կոմեդիան կլինի այն, որ ցեղասպանություն տեսած ու պետություն կորցրած ժողովուրդը և հատկապես նրա քաղաքական վերնախավն այդպես էլ 100 տարվա ընթացքում տարրական բաներ չսովորեցին ու չհասկացան։ Արդյունքում մի ավարտված «հավաստի աղբյուր» փլում է մեր երկիրն ու փորձելու է դրանից հետո ծլկել դեպքի վայրից։

Կորյուն Մանուկյան