«Հրապարակ» թերթի հարցազրույցը Արցախի ԱԺ պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանի հետ։

-Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում մայիսի 28-ին իրականացված ակցիան ինչպե՞ս եք գնահատում։

-Ինչ Երեւանում սկսվել էին անհնազանդության ակցիաները, անընդհատ մեզ՝ ընդդիմադիրներիս, արցախցիները հարցնում էին՝ բա մենք ե՞րբ ենք նման բան անելու, Հայաստանն արթնացել է, մենք պետք է առաջինը նման նախաձեռնությամբ ակցիաներ սկսեինք, ո՞ւմ ենք սպասում։ Իրականում, մենք մտածում էինք, թե ինչ ձեւաչափով անել։ Խորհրդանշական համարեցինք մայիսի 28-ին այն իրականացնել, որովհետեւ մեր պետականության եւ վերածննդի օրն է։ Հիմա էլ, փաստորեն, նույն վտանգի առաջ ենք կանգնած։ Սա շատ լավ առիթ էր, որպեսզի մարդիկ օրվա խորհրդի ներքո արթնանային ու գիտակցեին, թե ինչ վտանգներ են մեզ սպասվում։ Արցախում մարդիկ չեն սիրում անհնազանդության ցուցադրություն, աչքի ընկնող գործողություններ․ ավելի խիստ են այս առումով։ Սակայն այս անգամ դանակը ոսկորին էր հասել։ Այսպիսի բան մեկ էլ 1988 թվականին էր եղել։ Երբեւիցե այսքան մարդաշատ չի եղել Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակը։ Նույնիսկ այն մարդիկ, ովքեր չէին կարողացել գալ կամ չէին եկել՝ ինչ-ինչ հանգամանքներից ելնելով, հիմա պահանջում են՝ կրկին նմանատիպ ակցիա իրականացնել։ Նույն օրը երթեր իրականացրինք նաեւ Մարտունիում, Ասկերանում։

-Հայտնի է, որ մոտ 2 ամիս առաջ Արցախի նախագահի հրամանագրով արգելվել էին հանրային ակցիաները․ ինչպե՞ս ստացվեց, որ դուք բազմամարդ հավաք-երթ արեցիք։

-Սա օրենքի խախտում չէր։ Տոն օրերին կարելի է նման միջոցառումներ կազմակերպել, որովհետեւ սա ոչ միայն երթ էր, այլ նաեւ՝ տոնակատարություն։ Թույլտվությունն օրինական, ինչպես կարգն է, քաղաքապետարանից ստացել էինք։ Ամենակարեւորն այն էր, որ իշխանություններն արհեստական խոչընդոտներ չստեղծեցին։

-Կարելի է ենթադրել, որ իրենք եւս համամիտ էին իրականացված ակցիային։

-Այո, մենք էլ ենք այդպես կարծում։

-Սադրիչներ չհայտնվեցի՞ն։

-Ո՛չ թաքուն, ո՛չ բացահայտ՝ ոչ մի սադրիչ գործողություն չի եղել։ Հակառակը՝ մարդիկ շատ զուսպ էին, ու յուրաքանչյուրն իր ցասումն էր արտահայտում իր խոսքով, կոչով։ Չկար գեթ մեկ մարդ, որ հակառակ կարծիքն ունենար։

-Կհաջողվի՞ ընդդիմությանը հետագայում եւս նույնաքանակ մարդկանց հավաքել Վերածննդի հրապարակում։

-Օրենքով, այո, հանրահավաքն արգելված է, բայց եթե դրա կարիքը լինի, իհարկե, մենք կդիմենք կառավարությանը, կհորդորենք, որ անպայման վերանայեն այդ որոշումը։ Ես չեմ կարծում, որ մենք նման խնդիր կունենանք։ Հասարակությունն էլ է պահանջում։ Այստեղ նիկոլականներ գրեթե չկան, եթե կան էլ, իշխանական թեւի մեջ են կամ իշխանական թեւի մի երկու-երեք պատգամավոր։ Բազմաթիվ մարդկանցով այդ հավաքը նաեւ պատասխանն էր Հայաստանի իշխանությունների լրատվամիջոցներին, որոնք ներկայացնում են, թե իբր Արցախը եւ արցախցիները դեմ չեն հայաստանյան իշխանություններին, ընդունում են նրանց վարած քաղաքականությունը։ Ամեն դեպքում՝ բոլորը տեսան, որ այդպես չէ, որ արցախցին առավել քան չի ընդունում ՀՀ իշխանություններին, ասեմ ավելին՝ համարում է, որ իր բոլոր դժբախտությունների մեջ հենց հայաստանյան իշխանություններն են մեղավոր։ Սա պետք է ոգեւորիչ լիներ այն մարդկանց համար, ովքեր կասկածում էին՝ արժե՞ դուրս գալ փողոց, թե՞ ոչ։ Արցախցին դուրս էր եկել փողոց, որպեսզի ցույց տար, որ տեր է հայրենիքին, որ պատերազմի ժամանակ մենք չենք պարտվել, որ մեզ դավաճանել են եւ պիտակավորել փախնողի, վախեցողի պիտակով։ Բայց մենք պաշտպանելու ենք մեր հայրենիքը եւ չենք պատրաստվում գնալ Արցախից։ Այստեղ որեւէ մեկը փողոց դուրս չէր եկել որեւէ մեկին սատարելու կամ որեւէ մեկի հետեւից գնալու։ Դուրս էին եկել հանուն հայրենիքի, հանուն իրենց երեխաների ապրելու եւ ապագայի եւ, ամենակարեւորը՝ հանուն մեր նահատակված հերոսների հիշատակի։

-Բրյուսելյան վերջին հանդիպումից հետո Ալիեւը հայտարարեց, որ եթե կա սահմանազատման գործընթաց, Արցախի կարգավիճակի մասին խոսք լինել չի կարող։

-Այո, դա առաջին անգամ չէ, դա գնալով հոխորտանքի ու մատ թափ տալու ձեւով է անում։ Սա նրանից է, որ հայաստանյան իշխանության հետ ինքը խնդիր չունի։ Այո, վերջին հանդիպումից հետո Ադրբեջանը փոխել է իր տակտիկ մոտեցումները։ Հնարավոր տարբերակներից մեկն այն է, որ հենց Նիկոլ Փաշինյանի հետ են պայմանավորվել, որ այդ ճնշումները պետք է լինեն Ադրբեջանի կողմից, եւ այդ վախն էլ հենց պետք է սերմանվի Ադրբեջանի կողմից, որպեսզի մարդիկ չփորձեն հանկարծ ըմբոստանալ։ Ես վստահ եմ, որ սա իրենց համատեղ գործն է։ Եվ, ամենակարեւորը՝ Փաշինյան-Ալիեւ յուրաքանչյուր հանդիպմանն ինչ-որ դիվանագիտական հաջողությունների մասին են բարբաջում, գալիս են այստեղ, Ալիեւը սկսում է հոխորտալ, որից հետո լսում ես ԱԳՆ-ի ինչ-որ խրոխտ հայտարարություն, որի վրա՝ չգիտես ծիծաղե՞ս, թե՞ լաս։ Հասկանում ես, որ իրենք ուղղակի բանավոր պայմանավորվածություններ ունեն։ Այնպես չէ, որ Ալիեւը պատահական որոշում ու խոսում է։ Նման ղեկավարության դեպքում, միանշանակ, Ադրբեջանը հաջողելու է, որովհետեւ կարողանալու է պարտադրել։ Այս իշխանություններն ուղղակի նրանց հետ համագործակցում են։ Իսկ մնացածը կախված է յուրաքանչյուրիցս։ Մենք պիտի հասկանանք, որ միակ տարբերակը հեռացումն է՝ այս իշխանությունների, որովհետեւ նրանց անհնար է ստիպել կամ պարտադրել հայանպաստ որեւէ գործ կատարելը։ Այս ամենը վաղուց պայմանավորված ու վաճառված է։ Եթե մեր հայրենակիցները մտածում են, որ Արցախը տալու են ու հանգիստ ապրեն, սխալվում են։ Առանց Արցախ անհնար է Հայաստանի գոյությունը։ Եվ միջազգային հանրությանը Հայաստանը հետաքրքրում է հենց Արցախով»։