Բավականին տարակուսած եմ, կասկածներ ունեմ, Անկարայից շարունակական պահանջներ են գալիս, հույս ունեմ՝ մեր գործընկերները լավ հաշվարկում են այս մարտահրավերները. Արա Այվազյան
Չեմ կարծում, որ որևէ էական փոփոխություն լինի։ Միշտ լավ է երկխոսություն ունենալը, բայց տեսել ենք, որ երկխոսությունից հետո չեն պահպանվել ձեռքբերված պայմանավորվածությունները, շատ հաճախ ականատես ենք եղել, որ իրավիճակը լարվել է։ Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում, անդրադառնալով այսօր Բրյուսելում Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը, ասաց Արտաքին գործերի նախկին նախարար Արա Այվազյանը։
«Հույս ունեմ, որ սա ևս հերթական մի հանդիպում է, որը կարող է որոշ առաջընթաց առաջադրել, հատկապես հումանիտար հարցերի լուծման մեջ։ Քանի որ պաշտոնի չեմ, չեմ կարող ավել տեղեկություն փոխանցել ձեզ»,-ասաց Այվազյանը։
Հարցին` ի՞նչ կարծիք ունի «3+3» ձևաչափի, հայ-թուրքական հարաբերություններ կարգավորման մասին, և ինչպե՞ս է գնահատում ԱԳՆ-ի ներկայիս աշխատանքը, Այվազյանը նշեց.
«Երեկ հայտարարվել, որ և՛ Հայաստանը և՛ Թուրքիան պայմանավորվել են հատուկ ներկայացուցիչ նշանակել երկխոսության ծավալման համար և հայտնի դասական կինոֆիլմը հիշելով` ասում են` բարեկամների հետ մոտիկ եղիր, բայց թշնամիների հետ ավելի սերտ։ Բնականաբար, բոլոր ժամանակներում Հայաստանի կողմից եղել են ձգտումներ առանց նախապայմանների երկխոսություն ծավալել, որը որոշ ընթացք ունեցել է, բայց բավական երկար ժամանակ որևէ երկխոսություն չկար Թուրքիայի հետ։ Անշուշտ պետք է տարբերակել նորմալ պայմանները և այսօրվա իրավիճակը, հատկապես Թուրքիայի ուղղակի ներգրավվածությունը վերջին պատերազմի մեջ և հնչեցվող նոր նախապայմանները։ Շատ կարևոր է, որպեսզի ԱԳՆ-ում մեր գործընկերները շատ լավ հասկանան, թե ինչ օրակարգով են տանելու բանակցությունները։ ԱԳՆ խոսնակը ասել, որ առանց որևէ նախապայմանների են բանակցությունները, բայց մյուս կողմից տեսնում ենք, որ մեկնարկ տրվեց «3+2» գործընթացին, հույսով եմ, որ մեր դիվանագետները շատ լավ հաշվարկում են այս մարտահրավերները, որոնք կարող են առաջանալ այս ֆորմատի հետագա աշխատանքի հետ կապված»,-ասաց Այվազյանը:
Այվազյանը մտահոգություն հայտնեց, որ «3+3» ֆորմատը կարող է չեզոքացնել և ստվերել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ֆորմատը, և հույս հայտնեց, որ իր գործընկերները դա ևս շատ լավ հասկանում են։
Հարցին` հնարավո՞ր է առանց նախապայմանների հարաբերություններ հաստատել Թուրքայի հետ, Այվազյանը նշեց. «Եթե հիշում եք, երբ ես պաշտոնի էի, ասում էր, որ ժամանակը անցել է խոսքեր լսելու, մենք պաշտոնական Անկարայից սպասում էինք կոնկրետ քայլերի, ցավոք սրտի, մենք ոչ թե դրական քայլեր ենք տեսնում, այլ շարունական պահանջներ և ոչ բարիդրացիական հարաբերություններին բնորոշ քայլեր, դրա համար ես բավական տարակուսած եմ և կասկած ունեմ, թե ինչ նպատակ է է հետապնդում «3+3» ֆորմատը»։
Ինչ վերաբերում է Մինսկի խմբի հետագա աշխատանքներին, Այվազյանը ընդգծեց. «Եթե հետևել եք Մինսկի խմբի հայտարարություններին, որ պարբերաբար ի հայտ են գալիս, տեսնում ենք, որ համանախագահները ասում են, որ Ղարաբաղյան հիմնահարցը փակված չէ, ի տարբերություն պաշտոնական Բաքվի և Անկարայի կողմից հնչեցվող հարցերին։ Բնականաբար, ես գտնում եմ, որ այսօր Մինսկի խմբի համանախագահները շեշտը դնում են հումանիտար հարցերի լուծման վրա, այս վերջին հայտարարության մեջ նոր էլեմենտ ի հայտ եկավ դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի հետ կապված, և վերջին մասում է հիշատակվում Ղարաբաղի հիմնահարցի լուծման վերաբերյալ հայտնի սկզբունքների և տարրերի մասին։ Վստահ եմ, որ մեր դիվանագիտությունը կշարունակի իր կոնստրուկտիվ ներգրավվածությունը, և ինչ-որ պահի համանախագահները կկարողանան այցելել տարածաշրջան, որովհետև այսօր իրենք խնդիր ունեն ապացուցելու իրենց կենսունակությունը»։
Հարցին՝ ՌԴ-ն ո՞ր ձևաչափով է հակված լուծել Ղարաբաղյան հարցը, Այվազյանը նշեց, որ պաշտոնական Ռուսաստանը մշտապես հայտարարել է, որ Մինսկի խմբի ֆորմատն է, որ զբաղվում է հակամարտության վերջնական կարգավորման հարցով և նշում, որ զուգահեռ պետք է ստեղծել տարածաշրջանային մթնոլորտ, որը կնվազեցնի ապակայունացնող գործոնները:
Բավականին տարակուսած եմ, կասկածներ ունեմ, Անկարայից շարունակական պահանջներ են գալիս, հույս ունեմ՝ մեր գործընկերները լավ հաշվարկում են այս մարտահրավերները. Արա Այվազյան
Չեմ կարծում, որ որևէ էական փոփոխություն լինի։ Միշտ լավ է երկխոսություն ունենալը, բայց տեսել ենք, որ երկխոսությունից հետո չեն պահպանվել ձեռքբերված պայմանավորվածությունները, շատ հաճախ ականատես ենք եղել, որ իրավիճակը լարվել է։ Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում, անդրադառնալով այսօր Բրյուսելում Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը, ասաց Արտաքին գործերի նախկին նախարար Արա Այվազյանը։
«Հույս ունեմ, որ սա ևս հերթական մի հանդիպում է, որը կարող է որոշ առաջընթաց առաջադրել, հատկապես հումանիտար հարցերի լուծման մեջ։ Քանի որ պաշտոնի չեմ, չեմ կարող ավել տեղեկություն փոխանցել ձեզ»,-ասաց Այվազյանը։
Հարցին` ի՞նչ կարծիք ունի «3+3» ձևաչափի, հայ-թուրքական հարաբերություններ կարգավորման մասին, և ինչպե՞ս է գնահատում ԱԳՆ-ի ներկայիս աշխատանքը, Այվազյանը նշեց.
«Երեկ հայտարարվել, որ և՛ Հայաստանը և՛ Թուրքիան պայմանավորվել են հատուկ ներկայացուցիչ նշանակել երկխոսության ծավալման համար և հայտնի դասական կինոֆիլմը հիշելով` ասում են` բարեկամների հետ մոտիկ եղիր, բայց թշնամիների հետ ավելի սերտ։ Բնականաբար, բոլոր ժամանակներում Հայաստանի կողմից եղել են ձգտումներ առանց նախապայմանների երկխոսություն ծավալել, որը որոշ ընթացք ունեցել է, բայց բավական երկար ժամանակ որևէ երկխոսություն չկար Թուրքիայի հետ։ Անշուշտ պետք է տարբերակել նորմալ պայմանները և այսօրվա իրավիճակը, հատկապես Թուրքիայի ուղղակի ներգրավվածությունը վերջին պատերազմի մեջ և հնչեցվող նոր նախապայմանները։ Շատ կարևոր է, որպեսզի ԱԳՆ-ում մեր գործընկերները շատ լավ հասկանան, թե ինչ օրակարգով են տանելու բանակցությունները։ ԱԳՆ խոսնակը ասել, որ առանց որևէ նախապայմանների են բանակցությունները, բայց մյուս կողմից տեսնում ենք, որ մեկնարկ տրվեց «3+2» գործընթացին, հույսով եմ, որ մեր դիվանագետները շատ լավ հաշվարկում են այս մարտահրավերները, որոնք կարող են առաջանալ այս ֆորմատի հետագա աշխատանքի հետ կապված»,-ասաց Այվազյանը:
Այվազյանը մտահոգություն հայտնեց, որ «3+3» ֆորմատը կարող է չեզոքացնել և ստվերել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ֆորմատը, և հույս հայտնեց, որ իր գործընկերները դա ևս շատ լավ հասկանում են։
Հարցին` հնարավո՞ր է առանց նախապայմանների հարաբերություններ հաստատել Թուրքայի հետ, Այվազյանը նշեց. «Եթե հիշում եք, երբ ես պաշտոնի էի, ասում էր, որ ժամանակը անցել է խոսքեր լսելու, մենք պաշտոնական Անկարայից սպասում էինք կոնկրետ քայլերի, ցավոք սրտի, մենք ոչ թե դրական քայլեր ենք տեսնում, այլ շարունական պահանջներ և ոչ բարիդրացիական հարաբերություններին բնորոշ քայլեր, դրա համար ես բավական տարակուսած եմ և կասկած ունեմ, թե ինչ նպատակ է է հետապնդում «3+3» ֆորմատը»։
Ինչ վերաբերում է Մինսկի խմբի հետագա աշխատանքներին, Այվազյանը ընդգծեց. «Եթե հետևել եք Մինսկի խմբի հայտարարություններին, որ պարբերաբար ի հայտ են գալիս, տեսնում ենք, որ համանախագահները ասում են, որ Ղարաբաղյան հիմնահարցը փակված չէ, ի տարբերություն պաշտոնական Բաքվի և Անկարայի կողմից հնչեցվող հարցերին։ Բնականաբար, ես գտնում եմ, որ այսօր Մինսկի խմբի համանախագահները շեշտը դնում են հումանիտար հարցերի լուծման վրա, այս վերջին հայտարարության մեջ նոր էլեմենտ ի հայտ եկավ դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի հետ կապված, և վերջին մասում է հիշատակվում Ղարաբաղի հիմնահարցի լուծման վերաբերյալ հայտնի սկզբունքների և տարրերի մասին։ Վստահ եմ, որ մեր դիվանագիտությունը կշարունակի իր կոնստրուկտիվ ներգրավվածությունը, և ինչ-որ պահի համանախագահները կկարողանան այցելել տարածաշրջան, որովհետև այսօր իրենք խնդիր ունեն ապացուցելու իրենց կենսունակությունը»։
Հարցին՝ ՌԴ-ն ո՞ր ձևաչափով է հակված լուծել Ղարաբաղյան հարցը, Այվազյանը նշեց, որ պաշտոնական Ռուսաստանը մշտապես հայտարարել է, որ Մինսկի խմբի ֆորմատն է, որ զբաղվում է հակամարտության վերջնական կարգավորման հարցով և նշում, որ զուգահեռ պետք է ստեղծել տարածաշրջանային մթնոլորտ, որը կնվազեցնի ապակայունացնող գործոնները:
Աղբյուրը՝ tert.am