Կլիմայագետները պարզել են, որ այժմ Երկրի վրա կլիման փոխվում է ավելի արագ, քան 24 000 տարի առաջ՝ Եվրասիայի և Հյուսիսային Ամերիկայի վրա սառցադաշտերի վերջին գրոհի ժամանակ։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Nature գիտական ամսագրում։

«Վերջին 24 000 տարվա ընթացքում Երկրի կլիմայի վերակառուցումը ցույց է տալիս, որ մոլորակի ժամանակակից ջերմաստիճանները աննախադեպ բարձր են ողջ դիտարկվող ժամանակահատվածի համար: Այս տվյալները վկայում են, որ կլիման այժմ ավելի արագ է փոխվում, քան ցանկացած այլ դարաշրջանում՝ վերջին սառցադաշտերի գրոհից հետո»,-ասել է հետազոտության հեղինակներից մեկը՝ Արիզոնայի համալսարանի դոցենտ Ջեսիկա Թիրնին, փոխանցում է ՏԱՍՍ-ը։

Գիտնականներն ուսումնասիրում են Երկրի կլիմայի փոփոխության արագությունը, որպեսզի կանխատեսեն, թե ինչպես կփոխվեն մոլորակը և նրա բուսական ու կենդանական աշխարհը առաջիկա դարերում: Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ վերջին երկու դարերի ընթացքում մոլորակի վրա ջերմաստիճանը սկսել է աճել տասնյակ և նույնիսկ հարյուրավոր անգամ ավելի արագ, քան վերջին մի քանի հազար տարվա ընթացքում: Ուստի գիտնականները մտավախություն ունեն, որ բնությունը չի հասցնի հարմարվել կլիմայի անթրոպոգեն փոփոխության հետևանքներին։

Թիրնին և նրա գործընկերները նոր ուսումնասիրության ժամանակ որոշել են գնահատել, թե ինչպես է փոխվել Երկրի կլիման վերջին 24 000 տարիների ընթացքում, որոնք անցել են այսպես կոչված վերջին սառցադաշտային առավելագույնից: Այսպես են գիտնականներն անվանում այն ժամանակաշրջանը, երբ մոլորակի հյուսիսային սառցե գլխարկները վերջին անգամ սկսեցին շարժվել դեպի հարավ և ծածկեցին Հյուսիսային Ամերիկայի ու Եվրասիայի զգալի մասը:

Հետազոտության համար կլիմայագետները հավաքել են նստվածքային ապարների հարյուրավոր նմուշներ՝ բաղկացած ծովային օրգանիզմների պատյաններից, որոնք կուտակվել են վերջին սառցադաշտային ժամանակի առավելագույնից ի վեր, և չափել են դրանց տարբեր շերտերում թթվածնի իզոտոպների մասնաբաժինը: Բացի այդ, նրանք պարզել են, թե դրանց ներսում որքան մագնեզիում և կալցիում կա, ինչպես նաև՝ տարբեր օրգանական մոլեկուլներ։

Դրա շնորհիվ գիտնականները պարզել են, թե ջրի ինչ ջերմաստիճանի և աղիության դեպքում են ձևավորվել այդ ապարները։ Սա հնարավորություն է տվել բավական ճշգրիտ վերակառուցել մոլորակի կլիման վերջին 24 000 տարվա ընթացքում։ Օվկիանոսի տարբեր մասերից մեծ քանակությամբ ապարների նմուշների շնորհիվ գիտնականները տվյալներ են ստացել ոչ միայն ամբողջ Երկրի միջին ջերմաստիճանի, այլև առանձին մայրցամաքների կլիմայական պայմանների վերաբերյալ:

Նրանց տվյալները վկայում են, որ վերջին 11-12 հազար տարիների ընթացքում Երկրի վրա ջերմաստիճանները սահուն կերպով բարձրացել են։ Միևնույն ժամանակ, գիտնականները պարզել են, որ դրանք այժմ նկատելիորեն ավելի արագ են աճում, քան ընկել և բարձրացել վերջին սառցադաշտային առավելագույնի սկզբում և ավարտին: Սա խոսում է կլիմայական ընթացիկ փոփոխությունների աննախադեպ բնույթի մասին, եզրակացրել են Թիրնին և նրա գործընկերները։

Աղբյուրը՝ news.am