«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ Մի ժամանակաշրջանում ենք ապրում, որ թվում է, թե այլևս որևէ արտառոց երևույթի վրա զարմանալ պետք չէ, ու հարկ է պատրաստ լինել անգամ վատթարագույնին։ Հարցը վերաբերում է ոչ միայն երկրում ստեղծված թշնամանքի մթնոլորտին, այլև հենց իշխանական բարքերին, որոնց առանձին հակահասարակական դրսևորումները շատ դեպքերում աննախադեպ են։ Մի քանի դիտարկում... 2019 թվականին Եղեգնաձորում փոխգնդապետի դաժան ծեծի ենթարկելու միջադեպի հետ կապված՝ Վայոց ձորի այն ժամանակվա մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը հրաժարական ներկայացրեց։ Թվում էր, թե վերջապես եկել են ժամանակներ, երբ քաղաքական պատասխանատվությունը կարևորվում է:

Բայց շատ արագ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության որոշմամբ վերջինս նշանակվեց կուսակցության աշխատակազմի ղեկավար։ Դե, մարդուն «դուրս չէին շպրտելու», իրենց կուսակցությունը, իրենց ներքին խոհանոցը, հո պետական պաշտոնի չէին նշանակել. քաղաքական ուժը չի ուզում նեղացնել թիմակցին: Բայց հիմա արդեն Տրդատ Սարգսյանը ներառվել է ՔՊ-ի նախընտրական ցուցակում, և շուտով նրան տեսնելու ենք արդեն ԱԺ-ում պատգամավորի կարգավիճակում։ Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախկին նախարար Հակոբ Արշակյանը ևս լրագրողին ծեծելու համար հրաժարական տվեց, սակայն պարզվեց՝ պարզ թոզփչոցի է. հիմա ադրեն նա պատգամավոր է, ավելին, արդեն պաշտոնապես հայտարարվել է, որ «նշանակվելու» է ԱԺ փոխնախագահ: Օրերս Գորիսում կրակոցներ էին հնչել, որոնց հետևանքով երկու անձ տեղափոխվել էր հիվանդանոց։ Եվ այս միջադեպին մասնակցել էր նաև Սյունիքի մարզպետ Մելիքսեթ Պողոսյանի որդին։

Կասեք՝ դե, գործ է հարուցվել, էլ ինչ եք ուզում: Բայց ուշագրավ է, որ Սյունիքի մարզպետի որդուն չեն գտնում, ու նրա նկատմամբ հետախուզում է հայտարարվել: Գործող մարզպետի: Մարզպետի, որը դրանից հետո էլ շարունակում է պաշտոնավարել ու, բնականաբար, մեծ լծակներ ունի, որոնց միջոցով կարող է ազդել մարդկանց վրա։ Կամ՝ «Քաղաքացիական պայմանագրի» ընտրացուցակում 5-րդ համարը զբաղեցնող պատգամավորի թեկնածու Խաչատուր Սուքիասյանի եղբայրը՝ Ռոբերտ Սուքիասյանը, օրերս Ամիրյան փողոցում կրակոցներով ուղեկցված միջադեպին մասնակցելու համար կալանավորվեց։ Իսկ Խաչատուր Սուքիասյանը պարզապես նշում է, թե նման միջադեպն անընդունելի է համարում, սակայն չի պատրաստվում հայտարարել մանդատը վայր դնելու մասին։ Ինչո՞ւ ենք նշում այս օրինակները:

Այս բոլոր հարցերում իրավականից բացի, կա նաև կարևոր բաղադրիչ՝ քաղաքական պատասխանատվության բաղադրիչը: Այս իշխանությունները շատ են սիրում շահարկել նախկինում եղած բարքերի թեման։ Բայց նույն այս ասպեկտում հետաքրքիր օրինակներ կան նույն «նախկինների» բարքերից: Օրինակ՝ տարիներ առաջ ՀԷՑ-ի «Հարավ» մասնաճյուղի ինժեներադիսպետչերական հանգույցի վարչական շենքում տեղի էր ունեցել կրակոցներով միջադեպ, որին մասնակցել էին մշակույթի նախկին նախարար Հովիկ Հովեյանը և իր որդին։ Այդ միջադեպից շատ չանցած Հովեյանը հայտարարեց իր հրաժարականի մասին։ Ավելին, նա այլևս որևէ պաշտոն չզբաղեցրեց: Ընդ որում, խոսքը մտավորական, պարկեշտ մարդու մասին է, որը նախկինում երբեք որևէ տհաճ պատմության կամ սկանդալի մեջ չէր ընկել:

Սա՝ Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք: Կամ՝ երբ նախկին պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանին պատկանող «օբյեկտում» ծանր միջադեպ էր տեղի ունեցել, որի արդյունքում մարդ էր սպանվել, վերջինս դրանից հետո հայտարարեց իր մանդատը վայր դնելու մասին։ Սա՝ Սերժ Սարգսյանի օրոք: Ինչպես երևում է՝ «նախկինների» օրոք քաղաքական պատասխանատվության խնդիրն առավել հստակ էր դրված: Իրենց քայլերն արդարացնելու համար իշխանությունները հայտարարում են, թե քրեական գործեր են հարուցվել։ Դժվար է հիշել որևէ դեպք, երբ, հատկապես աղմկահարույց ինչոր միջադեպի հետ կապված, քրեական գործ չի հարուցվել:

Այլ հարց է, թե հետագայում դրանք ինչ ընթացք են ստանում, առավել ևս, երբ առնչվում են իշխանական գործչի: Այդ հարցում խնդիրներ եղել են նախկինում, խնդիրները խորացել են այս երեք տարում: Բայց հարցը ոչ միայն այն է, թե ինչ ընթացք կունենան այդ քրեական գործերը, կփակվեն կամ չեն փակվի, այլև այն, թե արդյոք իշխանությունները պատրաստ են իրավականի հետ մեկտեղ նաև քաղաքական պատասխանատվություն ստանձնել իրենց թիմակիցների գործողությունների համար, իսկ թիմակիցները՝ հենց իրենց կամ իրենց հարազատների գործողությունների համար։ Ինչպես երևում է՝ այս իմաստով էլ գործող իշխանությունները աննախադեպ են բացասական իմաստով: Իսկ նման անպատասխանատվությունը ամենաթողության և անպատժելիության միջավայր է ձևավորում։ Դա ունենալու է դոմինոյի էֆեկտ՝ իր կրիմինալ ծանր հետևանքներով: Դրա նախանշաններն արդեն իսկ ակնառու են...