«Ակնհայտ էր, որ դրանով իշխանությունը իր վախերն էր ցույց տալիս երկրում գոյություն ունեցող իրականում առավելագույնը 8-9 անկախ դատավորների առկայությունից: Ըստ էության, ԱԱԾ-ն ենթադրյալ գործի պատրվակով առգրավվեց մակագրման համակարգիչը»,-ասաց նա:

Փաստաբանը ներկայացրեց, որ տարիներ շարունակ քրեական գործերի մակագրման ընթացակարգն այնպիսին էր, որ դատարանի նախագահը որեւէ հանգամանքով կաշկանդված, սահմանափակված չէր, այսինքն որեւէ հետաքրքրություն ներկայացնող գործ մակագրվում էր յուրային դատավորի, իսկ այն գործերը, որոնց վերաբերյալ քաղաքական իշխանության հետաքրքրությունը չկար, մակագրվում էր ցանկացած այլ դատավորի:

«Հիմա տարբեր միջազգային կառույցների հետ համագործակցության արդյունքում փոփոխվեց այդ ինստիտուտը, սկզբից քայլ արվեց, որ սուբյեկտիվությունը բացառվի, այսինքն գործերը պետք է մակագրվեին համակարգչի միջոցով: Երկրորդ քայլը այն էր, որ երբ դատարանի նախագահը մակագրում չէր իրականացնում, անիմաստ պաշտոն էր դառնում, որովհետեւ դատարանի նախագահն այլեւս որեւէ լիազորություն չուներ: Այսինքն դատարանի նախագահների ինստիտուտը, ըստ էության, վերացավ, ինչը ողջունելի է: Ընդ որում, ոչ միայն համակարգչի միջոցով մակագրման ինստիտուտը մտցվեց, այլ նաեւ դրան միջամտությունը քրեորեն պատժելի հանցագործություն դարձվեց:

Հիմա որ հիմա իշխանության հետաքրքրության շրջանակներում շատ ավելի շատ քրգործեր են գտնվում, քան նախկինում, իրենք հասկացան, որ էդ համակարգը նաեւ անկախ դատավորների է ընտրում եւ այն գործերը, որոնք իրենց համար հետաքրքիր են, կարող է անկանխատեսելի ելք ունենալ: Քանի որ իշխանությունը տեսավ, որ այս համակարգի պայմաններում չի կարողանում իր ուզած դատավորներին ընտրել, գնում են հակառակ տրամաբանությամբ, այսինքն ծրագիրն են վերացնում, որպեսզի դրանից հետո իրենց համար հետաքրքրություն ունեցող գործերը մակագրվեն դատարանների նախագահների կողմից»,-հայտարարեց Միհրան Պողոսյանը:

Այդ առումով, ըստ նրա, պատահական չէր Վերաքննիչ դատարանում նախագահի պաշտնում ընտրել այնպիսի նախագահ, որի լիազորությունները մեկ տարի անց դադարելու են տարիքային հիմքով. «Եվ այս մեկ տարին իշխանությունները օգտագործելու են, որ դատարանի հեռացող նախագահը իրենց հետաքրքիր գործերը իրենց յուրային դատավորներին մակագրի, ինչին ականատես ենք լինում: Սա ես գնահատում եմ նահանջ անկախ դատական համակարգ ունենալու տեսլականից: Այս իմաստով իշխանության համար սարսափազդու է անկախ դատական համակարգը:

Տեսեք, օրինակ, կան գործեր, որոնք ասենք պետք է քննի իշխանության համար չվնգաստացող դատավոր Պողոս Պողոսյանը: Պայմանական անուն եմ ասում, բայց բոլորս էլ գիտենք՝ ում մասին է խոսքը: Իրենք համակարգչային ծրագրին չեն կարողանում միջամտել: Այդ դեպքում պետք է ծրագիրը շարքից հանել: Եթե ծրագիրը փչացել է, պետք է հայտ գրվի դատական դեպարտամենտ եւ ծրագիրը վերականգնվի: Դա մի քանի ժամվա մեջ կվերականգնեն: Դրա համար հին ավանդական մեթոդով կացինով քոքից են կտրում. համակարգիչն առգրավում են, որպեսզի այդ ծրագիրը չկարողանա աշխատի: Հետո էլ ասում են՝ դե քանի որ ծրագիրը գոյություն չունի, դատարանի նախագահը ձեռքով է մակագրում: Դա նույնն է, որ դատավորը դուրս գա դատավճիռ հրապարակելու եւ ասի՝ էս պահին ինձ չեն հատկացրել թուղթ, պրինտեր, որոշումը չեմ տալու դատավճտի, բայց ես որոշել եմ՝ գնացեք 10 տարի պատիժ կրեք»,-ընդգծեց փաստաբանը:

Նա նկատեց, որ գործերի մակագրման երկու ռեժիմ կա. մեկը մայր քրգործերն են, մյուսը՝ մինչդատական վարույթի գործերն են՝ կալանքների, միջնորդություններ եւ այլն. «Մայր գործերը մակագրվում էին համակարգչային եղանակով, երկրորդ փուլով պետք է տեղի ունենար միջդատական վարույթի գործերը համակարգչով մակագրելը, որը անընդհատ ձգձգվում էր: Որովհետեւ հրատապ կալանքները միշտ էլ շատ ավելի զգայուն թեմա է եղել:

Վերաքննիչ դատարանում երկրորդ նախագահի երկրորդ կալանքի քննարկման ժամանակ մամուլում տեղեկություններ տարածվեցին, որ մակագրումը տեղի է ունեցել վիճակահանության միջոցով: Ու դատավորներն իրենք էլ ընդունեցին, որ արդարությունը պահելու համար իրենց մեջ վիճակահանության պես բան էին կազմակերպել: Բայց ի պատիվ այն ժամանակ վերաքննիչ դատարանի աշխատակազմի, իրենք հասկացան, որ սա խնդիր է: Ամեն անգամ չի կարող գործերի մակագրումը տեղի ունենալ վիճակահանության արդյունքում: Ու շատ արագ միջդատական վարույթի՝ այդ կալանքների համակարգի դեպքում եւս ծրագրային ապահովումն իրականացվեց, որ տեղի պետք է ունենա համակարգի միջոցով: Դրա արդյունքում այս իշխանության երեսը երեւաց:

Ես չեմ զարմանա, որ այդ պրակտիկան իջնի նաեւ առաջին ատյանի դատարաններ: Իմ տեղեկություններով ԲԴԽ-ում այդ քննարկումները շատ բուռն են գնում, որովհետեւ այս ամբողջի հիմնաղբյուրն այն է, որ իշխանությունը տանել չի կարողանում անկախ դատավորի առկայությունը երկրում: Սա է ողջ պատմությունը: Հիմա դատական համակարգի ուզուրպացիայի հերթական գործողությունն է: Արդյունքում իշխանության համար հետաքրքրություն ներկայացնող գործերը մակագրվելու են իրենց «չվնգստացող դատավորներին»,-հայտարարեց Միհրան Պողոսյանը: