Հայաստանի նորագույն կամ ընթացիկ պատմության մեջ, մինչև 2020-ի նոյեմբերի 9-ը, 1999թ. հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործությունը ամենածանր էջերից ու փորձություններից մեկն է, գրում է Panorama.am-ը:

Հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության հետ կապված ամենատարբեր վարկածներ ու ենթադրություններ են շարունակվում շրջանառվել։

Հիշեցնենք. 1999 թվականի հոկտեմբերի 27-ին ՀՀ Ազգային ժողովում տեղի ունեցավ ահաբեկչություն. ԱԺ շենք և նիստերի դահլիճ ներխուժած ահաբեկիչները՝ նախկին լրագրող Նաիրի Հունանյանի գլխավորությամբ, ինքնաձիգներից կրակ բացեցին, ինչի հետևանքով զոհվեցին ԱԺ նախագահ, ՀՀ Ազգային հերոս (հետմահու) Կարեն Դեմիրճյանը, վարչապետ, ՀՀ Ազգային հերոս (հետմահու) Վազգեն Սարգսյանը և 6 այլ պետական գործիչներ ու ԱԺ պատգամավորներ, 8 մարդ վիրավորվեց:

Ահաբեկիչները, մինչև հանձնվելը, ժամեր շարունակ 91 հոգու, հիմնականում՝ ԱԺ պատգամավորների պատանդ պահեցին:

Հաջորդ օրվա ցերեկը ահաբեկիչներն, այնուամենայնիվ, հանձնվեցին և կալանավորվեցին:

Չորս տարի տևած դատավարությունից հետո նրանցից 8-ը դատապարտվեց, որից 6-ը՝ ցմահ:

«Դե ո՜վ չգիտի, թե ով է կազմակերպիչը եղել…»

Սա հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության վերաբերյալ ամենից ծեծված ու կաղապարային արտահայտությունն է: Հարցը, թե՝ ո՞վ, գրեթե ավելորդ է, քանզի անգիր արված պատասխանը կռահելի է. «Վա՜յ, ո՞նց թե՝ ով, դու էս երկրի՞ց չես, Քոչարյանն է…»:

Ստացվում է, որ նույնիսկ ամենավերջին գռդոնչի-տաքսիստը գիտե մի բան, մի այնպիսի՜ բան, որը չեն կարողացել պարզել նույն Ռոբերտ Քոչարյանի հանդեպ ատելությամբ տրամադրված զինդատախազ Գագիկ Ջհանգիրյանը, զոհված Վազգեն Սարգսյանի եղբայր, միայն այդ պատճառով նրա փոխարեն վարչապետ նշանակված Արամ Զ Սարգսյանը ու էլ մի շարք անձինք, որոնց հոկտեմբերի 27-ից հետո լիարժեք իշխանություն էր տրված՝ առնվազն կալանավորված ահաբեկիչներին քննելու և կատարված ոճրագործության քննությունն իրականացնելու համար:

Դե, իսկ հիմա, փաստեր և... մի փոքր տրամաբանություն

Փաստ. հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչությունից գրեթե անմիջապես հետո, «Երկրապահի»՝ սպանված Վազգեն Սարգսյանի մարտական ընկերների մի մասը, մղվում էր ահաբեկիչներին սպանելու, ըստ էության՝ վրեժխնդրությունից մղված:

Փաստ. ռուսական հատուկ ծառայույթունների հայտնի «Ալֆա» ջոկատը նույնպես պատրաստ էր ահաբեկիչների վնասազերծման գործողություն իրականացնել:

Թե մեկ, թե մյուս դեպքում, պատանդների շարքերում անխուսափելիորեն կլինեին նոր զոհեր: Այո, ամենայն հավանականությամբ՝ կսպանվեին նաև ահաբեկիչները, հատկապես նրանց խմբի պարագլուխ Նաիրի Հունանյանը: Եվ, ի՞նչ էր որևէ մեկը քննելու այդ ժամանակ:

Փաստ. թե՛ «Երկրապահների» վրեժխնդրության հնարավոր գործողությունը, թե՛ «Ալֆա» ջոկատի հատուկ գործողությունը արգելվել են նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի ուղիղ հրահանգով: Ըստ որում, նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը, դեպքից կարճ ժամանակ անց գնացել է ԱԺ շենք, որտեղ էլ համակարգում էր պատանդառված պատգամավորներին և մյուս քաղաքացիներին ահաբեկիչներից անվնաս ազատելուն, ինչպես նաև՝ ահաբեկիչներին կենդանի բռնելուն նպատակաուղղված գործողությունները: Ի վերջո, հաջողվեց դա անել:

Նախ, միջանկյալ հարց. մի՞թե Ռոբերտ Քոչարյանը միամիտ, որևէ քայլ չհաշվարկող կամ որևէ տրամաբանական հիմնավորում չունեցող քայլեր անող անձնավորություն է: Բոլորը, առաջին հերթին իր դեմ տրամադրվածները կպնդեն, որ՝ ո՛չ:

Այդ դեպքում, մեկ այլ հարց. եթե, որևէ մեկը լիներ հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության կազմակերպիչ, ասենք՝ «գռդոնչի-տաքսիստների» վարկածով, ի՞նչ պիտի աներ, ինչի պիտի ձգտեր առաջին հերթին: Իրավացի եք, պիտի ձգտեր «ոչնչացնել հետքերը», տվյալ դեպքում՝ ահաբեկիչներին:

Հարց. իսկ ի՞նչ է արել Ռոբերտ Քոչարյանը: Ճի՛շտ է. այդ գերլարված իրավիճակում արել է հնարավոր ու անհնարին ամեն ինչ, որպեսզի՝ ա) կատարվածից հետո չլինեն նոր զոհեր, և բ) որպեսզի ահաբեկիչները կենդանի վիճակում հայտնվեն իրավապահ մարմինների, քննիչների տրամադրության տակ:

Ավելին, ահաբեկիչների պարագլուխը՝ Նաիրի Հունանյանը մինչև հիմա էլ ողջ է, իր ցմահ ազատազրկման պատիժը կրում է հայտնի ՔԿՀ-ում: Նա, նկատենք, գործնականում արդեն 3 տարի գտնվում է «թավշյա» իշխանության տրամադրության տակ: Ավելին, նրա մոտ Նիկոլ Փաշինյանի ոչ պաշտոնական ներկայացուցիչ Արման Բաբաջանյանն էր ամիսներ առաջ որպես պատվիրակ ու գրեթե հրապարակայնորեն ուղարկվել, զրուցել է հետը: Ո՞ւ...

Իսկ ոչինչ:

Բայց ևս մեկ հարցադրում. եթե Նիկոլ Փաշինյանը ու նրա ենթակայության տակ մտած քննչական, իրավապահ մարմինները, Նիկոլ Փաշինյանի մոտ անձնական սպասարկման համար «ծառայության մտած» նույն Գագիկ Ջհանգիրյանը կարողանային որևէ, թեկուզ 8 դասարան ավարտածի մակարդակին բավարարող, թեկուզ ճշմարտանման մի բան հորինել, ապա որևէ մեկը կասկածո՞ւմ է, որ արդեն վաղուց դա էլ ավելացրած կլինեին նախագահ Քոչարյանին հետապնդելու նպատակով հարուցված «գործին»:

Հետևաբար, փորձեք ինքներդ ձեզ հարցնել, իսկ ո՞ւմ է ձեռնտու, ի՞նչ շրջանակների է պետք, որ ձեզ ներշնչեն, դուք էլ ներշնչվեք, իբր՝ «գիտեք, թե հոկտեմբերի 27-ը...»: