նիկոլի ուսապարկերը, որոնց իներցիայով դեռ ԱԺ խմբակցություն են ոմանք անվանում, օրերս առաջին ընթեցմամբ ընդունեցին ՀՀ «Քաղաքացիական օրենսգրքում» փոփոխություններ կատարելու մասին մեծն օրենսգիր, կարկառուն նիկոլական և վերջապես քանքարաքայլ ու պայծառաշող Ալեն Սիմոնյանի առաջարկած օրինագիծը:

Հատկանշական է, այն, որ սոցցանցային տիրույթում այն անմիջապես կնքվեց, որպես... «փաշինյանին վիրավորելու համար՝ 5 միլիոն և զրպարտելու համար՝ 10 միլիոն դրամով տուգանելու» նախագիծ: Հետաքրքրականն այն է, որ առաջարկված փոփոխությունը ընդամենը վերաբերում է վիրավորանքի և զրպարտության համար դատական կարգով պատասխանողին ներկայացվող առավելագույն հատուցման սահմանված չափը հնգապատկելուն: Պարզ ասած, եթե մինչև հիմա որևէ անձ, ով իրեն հրապարակավ վիրավորելու համար դատական կարգով պատասխան էր պահանջում վիրավորողից, կարող էր որպես հատուցում պահանջել առավելագույնը՝ 1 մլն դրամ, ապա հիմա առաջարկվում է, որ գումարային հատուցման պահանջի առավելագույն չափը հասցվի 5 միլիոն դրամի: Զրպրատության դեպքում, համապատասխանաբար՝ 2 միլիոնի պահանջը դարձվի 10 միլիոն:

Այսինքն, եթե այս նախագիծը նաև երկրորդ ընթերցմամբ ապա լիովին ընդունվի և մտնի ուժի մեջ, ապա վերաբերվելու է առհասարակ, բոլոր քաղաքացիներին: Միաժամանակ, սա դառնալու է և անկասկած օգտագործվելու է խոսքի ազատությունը, իշխանությանն անցանկալի լրատվամիջոցներին, հրապարակային գործիչներին ճնշելու, լռեցնելու միջոց:

Բայց, կրկնենք, հատկանշական է, որ հանրային հարթակներում նախագիծն անմիջապես և ուղղակիորեն կապվեց հենց կապիտուլյանտ, հողատու և ազգադավ նիկոլ փաշինի հետ: Այնպես, որ շատերին նույնիսկ թվացել է, թե հատուկ նիկոլա-դրուժիննիկներ են շրջելու և որտեղ իրենց կուռքի հասցեին վիրավորական արտահայտություն լսեն, միանգամից «գործ են տալու» իրենց անձնական օգտագործման հատակի լաթ «ոստիկանությանը» և այդպես շարունակ:

Ո՛չ, խոսքն այն մասին է, որ եթե, օրինակ, նիկոլ փաշինյանը կամ որևէ մեկը (թող «որևէ մեկը» ներողամիտ գտնվի իրեն դրա կողքին հիշատակելու համար) գտնում է, որ իրեն հրապարակավ վիրավորել/զրպարտել են, ապա «Քաղաքացիական օրենսգրքի» 1087.1 հոդվածի համապատասխան, կարող է դատական կարգով պաշտպանել իր համբավը, իրավունքները, անունը և որոշակի գումարային հատուցման պահանջ էլ ներկայացնել պատասխանողին: Ինչևէ:

Եվ ահա, այսպես կոչված՝ իշխանության կարկառուն ներկայացուցիչ մը այսպիսի դրակոնային նախագիծ է մեյդան բերում: Ավելին, պարզվում է, որ նա այդ նախագիծը դեռ պատերազմից երկու ամիս առաջ է գրած եղել: Սա միանգամից ուղղորդում է դեպի այն ենթադրությունը, որ դա մտածված է եղել որպես նիկոլի ծրագրած «տարօրինակ պատերազմի» ժամանակ բոլորին լռեցնելու օժանդակ միջոց: Գիտեք, պատերազմի մեկնարկում, «ռազմական դրության» պատրվակով նիկոլի ռեժիմը միանգամից արգելեց խոսքի ազատությունը, սահմանեց տուգանքներ, որպեսզի կարողանա անարգել ու անպատիժ խաբել հասարակությանը, մոլորեցնել մարդկանց: Հիմա՝ պատերազմը խայտառակ ու կործանարար կապիտուլյացիայով դադարեցնելուց հետո, ահա նման «հանճարեղ» մոգոնված օրինագիծը նորից ասպարեզ բերեցին:

Ամեն դեպքում բազմազան հարցեր են ծագում: Նախ, նիկոլն ինքը ի՞նչը կհամարի վիրավորանք, ի՞նչը՝ զրպարտություն:

Օրինակ, եթե ասվում է՝ «նիկոլ դավաճան», դա վիրավորա՞նք է, թե՞ զրպարտություն: Հնարավոր է՝ զրպարտություն է, քանզի սոցցանցերում շրջանառվում է տեսակետ, որ նա դավաճան չէ, քանի որ հայ չէ, ոմանք այդպես էլ ասում են՝ «թո՛ւրք նիկոլ»: Սա հարց է, իհարկե:

Առավել ևս, որ օրենքը նախատեսում է, որ եթե արտահայտությունը «պայմանավորված է գերակա հանրային շահով», ապա կարող է չհամարվել վիրավորանք:

Այստեղից սահուն անցնենք վերնագրում ակնարկված մեթոդական թեթևակի ցուցումներին: Արդեն մեկ կետ կա՝ «գերակա հանրային շահով պայմանավորված» հրապարակային արտահայտություն (կոչ, պլակատ, պատկեր):

Այն, ինչ այսօր արվում է այս հակահայ «իշխանության» ու դրա երևելի ներկայացուցիչների դեմ, ոչ միայն գերակա հանրային շահ է, ավելին՝ ազգային ու պետական շահերով է պայմանավորված:

Երկրորդը, նկատի ունեցեք, որ սրանց անունները վաղուց դարձել են հասարակ ու ինքնին վիրավորական: Այսինքն, եթե ասեք Սիմոնյանը Ալեն է, թվում է, թե առանձնահատուկ ոչինչ չկա, առավել ևս՝ օրենքով ոչ մեկը ոչ մի կերպ ձեզ ոչ մի պահանջ չի էլ կարող ներկայացնել դրա համար: Ներկայացնի էլ, ապա նույնիսկ վնգստացող դատավորը կասի, որ պահանջ ներկայացնողն ապուշ է (փաստի արձանագրում, այլ ոչ թե՝ վիրավորանք): Հա, բայց եթե մեկին ասես՝ Սիմոնյան Ալեն, ապա առնվազն կվիրավորվի:

Այնպես որ, ասում ենք՝ փաշինյանը նիկո՛լ է:

Ի լրումն ամենի, հայերենը ոչ միայն մոլորակի հնագույն լեզուներից է, այլև ճոխ է, ճկուն և փոխաբերությունների, շրջախոսության անծայրածիր հնարավորություններ է տալիս:

Օրինակ, կարելի է ասել՝ «էրատտոյի ամուսինը վիժվածք է»: Սա վիրավորանք ընկալողը և, ասենք՝ 5 միլիոն պլոկելու նպատակ ունեցողը նախ պետք է հիմնավորի, որ ինքն էրատտոյի ամուսինն է: Դատական զվարճալի սերիալը ապահովված է:

Իսկ մեծ հաշվով: Իսկ մեծ հաշվով՝ ի՛նչ: նիկոլ ու մնացյալներ, ի լրումն ամենի, պարզապես ողորմելի եք: Չնայած, ձեր դեպքում սա ոչ թե վիրավորական արտահայտություն է, այլ անգամ... կոմպլիմենտ:

Արմեն Հակոբյան