Վարչապետ, իսկ պատերազմական վիճակում ու հայտարարված ռազմական դրության պայմաններում նաև՝ Զինված ուժերի գլխավոր հրամանատար Նիկոլ Փաշինյանն անում է բաներ ու հայտարարույթուններ, որոնք ամենաքիչը տարակուսելի են: Ասում ենք՝ «տարակուսելի», հաշվի առնելով հենց նույն ռազմական դրությունն ու պայմանները:

Նա ինչ-որ դավաճանների ու դավաճանության մասին է խոսում, առանց որևէ կոնկրետիկայի: Վարչապետի, պետության ղեկավարի դեպքում նման «խոսակցություններ» հրապարակ բերելն ու բարձրաձայնելը առնվազն ճիշտ չէ, եթե չասենք՝ սխալ է: Դա անընդունելի է բուն պատերազմական իրողությունը նկատի ունենալով, դա անընկալելի է ընդհանուր բարոյահոգեբանական մթնոլորտի տեսանկյունից ու ոչ միայն:

Բնականբար, եթե կա, հայտնաբերվել է որևէ դավաճան, ապա նա պետք է կանգնի Հայաստանի ժողովրդի օրինական դատարանի առաջ ու պատասխան տա՝ օրենքի ամբողջ խստությամբ, դեռ մի բան էլ ավելի՝ պատերազմական իրադրության կանոններին համահունչ: Իսկ պատերազմական դրության կանոնը մե՛կն է. դավաճանը շանսատակ է արվում:

Բայց ինչ է ասում, ինչի մասին է հայտարարում Նիկոլ Փաշինյանը, այն էլ՝ ֆեյսբուքյան գրառմամբ:

Ի դեպ, նկատենք, որ «դավաճանների, վախկոտների» թեմայով, նախքան Նիկոլ Փաշինյանը, անոնսը արեց կամ թեմայի «ցրցամը տվեց» նրա տիկինը՝ Աննա Հակոբյանը՝ մեկը մյուսին հաջորդող գրառումներով: Դրանցից մեկը վերացական անհասցե էր կամ ընդհանրական՝ «վախկոտներն ու դավաճանները պետք է տեղ չունենան մեր շարքերում» (նույն ֆրազը, թեթև խմբագրված, նույնությամբ առկա է նաև Փաշինյանի աղմկահարույց գրառման մեջ):

Ապա Աննա Հակոբյանը մի փոքր «կոնկրետություն» էր հաղորդել իր ասելիքին, նշելով, թե՝ «կան վախկոտներ ու դավաճաններ..., ովքեր վախի մթնոլորտ են տարածում սոցցանցերում»:

Կներեք, դուք այն կարգավիճակը չունեք, որպեսզի այդպես տարածական-ընդհանուր բաներ հայտարարեք ու տարածեք: Կա՞ն, նկատել ու ֆիքսե՞լ եք կոնկրետ ոմնի, ով վախի մթնոլորտ է տարածում, նշե՛ք: Երկրորդը, կան պետական կառույցներ, որոնք հենց դրանց դեմ պայքարելու համար են, ներկայացրեք ձեր ֆիքսած «վախոտ-դավաճանին» այդ կառույցներին, տիկին Հակոբյա՛ն: Վստահ եմ, որ ձեր ահազանգն անարձագանք չի մնա:

Բայց Աննա Հակոբյանի այդ գրառումները, ինչպես արդեն կարելի է նկատել, Նիկոլ Փաշինյանի աղմկահարույց գրառման նախապատրաստական աշխատանքներն էին, ըստ էության:

Ի՞նչ է ասել կամ գրառել Նիկոլ Փաշինյանը: Ըստ էության, նա գրել է, թե օրեր առաջ ահազանգ է ստացել, որ «առաջնագծի հատվածներից մեկում ինչ-որ մարդիկ գնացել կռվող զինվորներին համոզել են, թե «Նիկոլը հողերը ծախել է, թե սա իրականում պայմանավորված պատերազմ է, ձեզ էստեղ բերել-մսաղացի մեջ են գցել, որ կոտորեն, որ պայմանավորվածությունը չերևա, դիրքերը պահելը իմաստ չունի»: Ըստ որոշ տեղեկությունների՝ զինվորներին համոզելով, նույնիսկ հրամայելով ստիպել են որոշ մարտական դիրքեր թողնել թշնամուն...»:

Հետո տեղեկանում ենք, որ իր հանձնարարությամբ ԱԱԾ-ն հետաքննություն է սկսել և «գործող գլխավոր անձանցից մեկը, որ Ստեփանակերտի բնակիչ է, հայտնաբերվել եւ ձերբակալվել է Երեւանում»: Հարուցված քրեական գործի շրջանակներում տեղի է ունենում քննություն, որի արդյունքում կպարզվի, թե վերը նշված տեղեկություններից որն է իրական, որը մտացածին: Այս պահին քննվում են տարբեր վարկածներ, ներառյալ քաղաքական ուղղորդման վարկածը, բայց դեռեւս շատ բան պարզված չէ...»:

Ստո՛պ: Մեկ րոպե: Խնդրում եմ մեկ անգամ էլ ընթերցել մեջբերվածը, եթե կուզեք՝ բնօրինակ գրառումը բացեք ու մի հատ էլ կարդացեք և շատ ուշադիր:

Առաջի՛նը։ Ի՞նչ գործ ունեն «ինչ-որ մարդիկ» առաջնագծում, հինգ անգամ Ստեփանակերտի բնակիչ լինեն, թե Երևանի: Ինչպե՞ս կարող են «ինչ-որ մարդիկ» առաջնագծում գտնվող զինվորներին համոզել, իսկ առավել ևս հրամայել, զինվորներն էլ՝ գլուխները կախ, ենթարկվե՞ն: Բա այդ զինվորների հրամանատարներն ո՞ւր էին:

Երկրորդը: Նիկոլ Փաշինյա՛ն, եթե այս պահին տեղի է ունենում քննություն, եթե դեռ դրա արդյունքում ինչ-ինչ բաներ պիտի պարզվեն, այդ թվում՝ դեռ պետք է պարզվի, թե ձեր հրապարակած տեղեկություններից ո՛րն է իրական, ո՛րը մտացածին, դրա մասին նման ցաքուցրիվ գրառում հրապարակելու իմաստը ո՞րն է:

Ի՞նչ է նշանակում՝ «քաղաքական ուղղորդման վարկած կա, բայց դեռ շատ բան պարզված չէ...»:

Պարզե՛ք, հետո միայն խոսեք: ՓԱՍՏԵՐՈՎ, անուններով, ապացույցներով: Կա՛մ փաստերով խոսեք, կա՛մ լռեք: Սա ձեզ համար «ՀԺ» հերթական «բոմբ» շարադրանքը չէ՝ «օդում կախված լուրերով»:

Նման գործելակերպը ոչ պակաս «թիկունքից խփելու» հետևանքներ կարող է ունենալ: Այն էլ՝ պատերազմական բարդ իրավիճակում, այն էլ՝ մի իրավիճակում, երբ մեր բանակը, մեր լավագույն զավակների կյանքի գնով, անձնազոհ կռիվ է մղում թշնամու դեմ, ծանր մարտեր է վարում ու հետ քշում հրոսակներին:

Դավաճա՞ն եք բռնել, ԱԱԾ-ն հայտնաբերել և ձերբակալե՞լ է: Շատ էլ լավ է արել: Թողեք, թող ԱԱԾ-ականներն աշխատեն: Այդ աշխատանքի ամենամեծ խոչընդոտը հրապարակային աղմուկն է, որը ձեր հրապարակման պատճառով անխուսափելիորեն ծավալվելու է ու ծավալվեց արդեն: Մեկին հայտնաբերե՞լ են, թողեք, թող նրա գործակիցներին էլ հայտնաբերեն:

Ամենից կարևորը. դրա մասին, այն էլ նման՝ անփաստ, դեռ պարզելու ենթակա խոսակցությունների հիման վրա պետության ղեկավարի կարգավիճակում գտնվողի մակարդակով հայտարարություն անելու ժամը չէր: Պատերազմական ակտիվ փուլից հետո էլ կարելի էր արդեն կոնկրետ, փաստերով, ապացույցներով ներկայացնել այդ ամենը, առանց՝ «դեռ պարզելու ենթակա խոսակցությունների, վարկածների»: Եթե իհարկե, բուն նպատակդ հենց այդ «խոսակցություններն ու վարկածները» տարածելն ու հանրային ընկալման մեջ կաղապարելը չէ:

Մի խոսքով, պետության ղեկավարի դեպքում աններելի բացթողում է՝ առանց փաստերի, առանց կոնկրետիկայի նման հայտարարություններ անելն ու հասարակությանը, մարդկանց՝ պատերազմի ու դրա հետևանքների հետ կապված հազարումի խնդիր լուծելու համար ինքնակազմակերպված ժողովրդին «իրար խառնելը»:

Դա այն աստիճան անընդունելի պահվածք է, որ նույնիսկ չես ցանկանում ենթադրություններ անել այդ կերպ դրսևորվելու շարժառիթների, պատճառների ու հնարավոր նպատակների մասին:

Իսկ դավաճաններ ու դավեր փնտրողները թող փնտրեն նրանց այն շրջանակներում, որոնք պրոթուրքական քարոզներ էին տանում, ինչ-որ ներում-մերում էին, այն շրջանակներում, որոնք պախարակում էին բանակն ու այն ավելորդ համարում, այն շրջանակներում, որոնք հարվածում էին մեր եկեղեցուն, որոնք Հայոց պատմության դասագրքերում հայրենասիրություն բառը ավելորդ էին համարում:

Բայց դա հետո, պատերազմից ու հաղթանակից հետո:

Արմեն Հակոբյան