Նույնիսկ չեմ ուզում պատկերացնել, թե ինչ աղմուկ կսկսվեր «հին Հայաստանում», ասուլիսի սրահի խոսափողի մոտ ինչպես հերթի կկանգնեին սորոսագրանտյալ կամակատար «իրավապաշտպանները», եթե արդարադատության նախարարը որևէ դատավարության վերաբերյալ ասեր, թե տեսնում է միտումներ՝ դատական նիստերը ձգձգելու: Կամ, եթե ավելի վատ, գնահատական տար տվյալ գործով դատաքննությունը նախագահող դատավորի գործողություններին: Ու չեմ ուզում պատկերացնել ոչ թե այն պատճառով, որ երևակայությունս չի բավարարում, այլ պարզապես՝ նյարդերն ու առողջությունը խնայելու էգոիստական նկատառումներով:

Ասենք, պատկերացնելն էլ բարդ չէ: Ամբողջ սորոսագրանտյալ «կոհորտան» ուղղակիորեն վրա կտար արդարադատության նախարարի վրա: Մի երեք տարի առաջ: Կխաչեին՝ «ՀԺ»-ի էջերում ու կքառատեին ԱՄՆ-ի կողմից ֆինանսավորվող «Ազատության» եթերում:

Բայց այլ է հիմա: «Իրավիճակ» է փոխվել: Իսկ փոխվել է այն, որ անցյալի աղմկարարները, պախարակողներն ու ցեխանետողներն արդեն իշխանություն են կամ իշխանամերձ, պարգևավճարային լափամանին կցված կամ մերձակայքում: Ինչևէ:

Արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանն այսօր ասել է, թե՝ ինքը «Մարտի 1-ի» գործով դատական նիստերը ձգձգելու միտումներ է տեսնում, թե՝ տեսնում է որոշակի երևույթներ՝ արդարադատությունից խուսափելու, թե՝ դատավորը չի ուզում կոնկրետ գործը քննել, կամ ինքնաբացարկ է հայտարարում, կամ էլ հակառակը՝ ինքնաբացարկ չի հայտարարում, երբ դրա անհրաժեշտությունը կա...

Ստո՛պ: Մեկ րոպե: Ո՞վ է այս ամենը ասում: Ինչ-որ ՀԿ ղեկավա՞ր: Քաղաքական գործի՞չ, իրավապաշտպա՞ն, դատական լրագրող-մեկնաբա՞ն: Ո՛չ, ո՛չ և ո՛չ: Նման բաներ ասում է Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարի պաշտոնն զբաղեցնող Ռուստամ Բադասյանը:

Հիմա նրա ասածն ու արածը ի՞նչ է. միջամտությո՞ւն մեծ հնչողություն ունեցող գործի դատավարական ընթացքին, ճնշո՞ւմ այդ գործով դատավարությունը նախագահող դատավորի ու այդ գործին առնչվող կամ առնչվելիք այլ դատավորների վրա:

Ի՞նչ է նշանակում, երբ արդարադատության նախարարը նման գնահատականներով անդրադառնում է որևէ գործով ընթացող դատավարությանը:

Եվ այս մտածողության տեր անձինք փորձում են հավաստիացնել, թե իրենք ուզում են անկախ դատական համակա՞րգ ձևավորել:

Լավ, սա ի՞նչ ձեռառնոցի է:

Ավելին, արդարադատության նախարարը պետք է որ ի պաշտոնե շատ լավ իմանա, թե ինչ ընթացակարգեր են նախատեսված և գործում այն դեպքերի համար, երբ միտումնավոր դատավարություն է ձգձգվում կամ դատավորը խախտում է թույլ տալիս: Կա «թավշեցված» Բարձրագույն դատական խորհուրդ, ի վերջո: Խնդիր ունե՞ք, լուծեք ըստ օրենքների ու կարգի: Առավել ևս, եթե խոսքն արդարադատության նախարարի մասին է:

Ամենից ուշագրավ ու ծիծաղահարույց պահը՝ Ռուստամ Բադասյանի ասածներից:

Նա, ուրեմն, կարծում է, թե՝ «ճիշտ չէ կոնկրետ մեկ գործի հետ կապել դատաիրավական բարեփոխումների ամբողջ ընթացքը»:

Կոնկրետ մեկ գործն էլ հայտնի է՝ այսպես կոչված «Մարտի 1-ի գործն» է, որը կոնկրետ Փաշինյանի ու իր գլխավորած իշխանության կողմից օգտագործվում է նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի դեմ հետապնդումներ իրականացնելու, նրան մեղադրանքներ ներկայացնելու, բավականին երկար ժամանակ կալանքի տակ պահելու նպատակով:

Ու հիմա Ռուստամ Բադասյանն ասում է, թե ճիշտ չէ մեկ գործի հետ կապել դատաիրավական բարեփոխումների ամբողջ ընթացքը: Ասում է, թե՝ դա գաղափարական որոշում է (օրինակ՝ բարձրագույն դատական մարմինների միավորումը), հեռուն գնացող բարեփոխում է, որն արվում է ՀՀ քաղաքացիների համար:

Փաստորեն, Ռուստամ Բադասյանը հավակնում է նաև տաղանդավոր հեքիաթասացի կոչմա՞ն:

Հեքիաթասաց, որովհետև այնքան ակնհայտ է, որ թե՛ ՍԴ-ի վրա Փաշինյանի հարձակումը, թե՛ դատարանների վրա ուղղակի հարձակումը անմիջականորեն շաղկապված են կոնկրետ մեկ «գործի»՝ արդեն հիշատակված «Մարտի 1-ի» գործի հետ: Նույնիսկ ոչ այնքան բուն «գործի», այլ դրա պատրվակով նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի դեմ փաշինյանական իշխանության քայլերի ընթացքի հետ: Հիմա նախարարն ինչ ուզում է, թող ասի, երևի ինքն անկեղծորեն հավատում է իր պատմածին: Բայց դրանից իրականությունը այլ չի դառնում, իրողություններն էլ չեն փոխվում:

Արմեն Հակոբյան