Կորոնավիրուսը կաթվածահար արեց մեր կյանքը, փոխեց մեր առօրյան, պարտադրեց իր օրենքները: Բայց այս անտեսանելի թշնամու հասցրած վնասը միայն հիվանդների թվով չի սահմանափակվում, այն հարվածեց նաև տարբեր ոլորտների աշխատանքին, այդ թվում նաև, որքան էլ զարմանալի թվա, բժշկական կենտրոնների: Այն բժշկական կենտրոնները, որոնք չեն ընդունում կորոնավիրուսով վարակված հիվանդների, որոշակի դժվար իրավիճակում են հայտնվել: Թե ի՞նչ խնդիրների առաջ են կանգնել բժշկական կենտրոնները, Առողջապահական համակարգ մասնագիտական պարբերականը /mednews.am/ փորձել ենք պարզել «Արթմեդ» բժշկական վերականգնողական կենտրոնի տնօրեն Արթուր Աբգարյանից:

-Ի՞նչ առաքելություն է ստանձնել Արթմեդը կորոնավիրուսային վարակի այս օրերին ու ինչ խնդիրներ է առաջացրել կորոնավիրուսային համաճարակը բժշկական կենտրոնների համար:

-Կարծում եմ՝ կարևոր է, որ առողջապահական համակարգում գործեն, թե համաճարակի դեմ պայքարող հիվանդանոցներ, թե բժշկական ընդհանուր պրոֆիլի կենտրոնններ, որտեղ մարդիկ կարող են այցելել այլ առողջական խնդիրների պարագայում՝ չառնչվելով կորոնավիրուսով վարակվելու վտանգի հետ: Արթմեդը, որպես կենտրոն, որտեղ կան բազմաթիվ բացառիկ ծառայություններ, առաքելություն է ստանձնել անել այնպես, որ ուռուցքային, ծանր խրոնիկ հիվանդություններ ունեցող ու վերականգնողական բուժման կարիք ունեցող հիվանդները կարողանան շարունակեն իրենց բուժումը: Բայց իհարկե համավարակի տարածումը ազդել է մեր աշխատանքի ակտիվության վրա: Մեր պլանային բուժում անցնող հիվանդների թիվն է զգալի պակասել: Հիմա մենք աշխատում ենք մեր նախկին ծավալի կեսի չափով, որովհետև մարդիկ, վախենալով վարակից, խուսափում են բժշկական հաստատություններ դիմել: Բայց դա զգալի վատթարացնում է քրոնիկ հիվանդների վիճակը: Ու այս օրերին գալիս են հիմնականում ծանր հիվանդներ, իսկ սա կրկնակի ծախս է, ու հիվանդանոցներն այսօր ֆինանսական ծանր վիճակում են: Նրանք, ովքեր տարին մեկ կամ երկու անգամ, հիմնականում գարնանը գալիս էին ու իրենց ստացիոնար դեղորայքային բուժումը մասնագետի հսկողությամբ ստանում, ինչի շնորհիվ ռեմիսիան երկար պահպանվում էր, այս գարնանը չեկան: Ու չգալու հետևանքով այդ հիվանդների մի մասին ընդունել ենք արդեն բավական ծանր վիճակում: Անգամ կանխատեսում եմ, որ շուտով կունենանք նաև ուռուցքային հիվանդությունների բարձիթողի վիճակների աճ, որովհետև մարդիկ այս ընթացքում խուսափել են պոլիկլինիակներից ու ախտորոշիչ կենտրոններից: Որոշ չափով մեր ազգաբնակչության մեջ արդեն ձևավորվել էր բժշկին շուտ դիմելու մշակույթը, մարդիկ սկսել էին գիտակցել դիագնոստիկայի ու հիվանդությունների վաղ հայտնաբերման կարևորությունը: Հիմա ստիպված սպասում են, հետաձգում, իսկ հիվանդությունը խորանում է: Իսկ բարձիթողի վիճակում բուժումը վատ է թե՛ հիվանդի, թե՛ հիվանդանոցի համար: Այնպես որ հորդորում եմ, որ գանգատների դեպքում չխուսափեն բժշկի դիմել, չվատթարացնեն իրենց առողջական վիճակը: Մեր բաժանմունքներն ու ծառայությունները լիարժեք գործում են, ծառայությունները տրամադրվում են նաև սոցփաթեթի ու պետպատերի շրջանականերում: Մենք նաև հստակ հետևում ենք անվտանգության բոլոր կանոներին, տարածքը պարբերաբար ախտահանվում է հատուկ լուծույթներով, բուժանձնակազմը մշտապես դիմակներ է կրում, բոլոր բաժանմունքներում վիրուսները ոչնչացնող ուլտրամանուշակագույն լույս արձակող սարքեր են տեղադրված, բոլոր այցելուներին ջերմաչափում ենք վիրուսի տարածումը կանխարգելելու համար:

-Ի՞նչ լուծում եք տեսնում այս պարագայում, չէ՞ որ չգիտենք՝ ինչքան կտևի համավարակը:

-Պարզապես մարդիկ պետք է իրազեկ լինեն, որ այս օրերին այլ հիվանդությամբ հիվանդանալը դատավճիռ չէ, կան բժշկական կենտրոններ, որոնք կորոնավիրուսային մեկուսարաններ չեն ինչպես «Արթմեդը», կամ կիսով են այդպիսիք ու դրանք պատրաստ են նրանց ընդունել ու բուժել: Ի դեպ բոլոր բժշկական կենտրոններն այս օրերին իրար աջակցում են, եթե ինչ-որ մի տեղ ազատ մահճակալ չեն ունենում, ուղղորդում են այլ կենտրոն: Առողջապահության մեջ չկա այդպիսի բան, որ ինչ-որ մեկը չցանկանա օգնել կամ միտումնավոր չօգնի: Դա մասնագիտական պարտք է, որը բնավորություն է դարձել մեր համակարգում: Քիչ-քիչ բոլորս էլ հարմարվեցինք այս իրավիճակին, պետք է շարունակենք պահպանել էպիդեմիոլոգիական ռեժիմը, որից հետո արդեն վարակվելու հավանականությունն էլ շատ ցածր կլինի:

-Ի՞նչ պիտի անի նախարարությունը օժանդակելու համար բժշկական կենտրոններին:

-Կառավարությունը միգուցե որոշումներ կայացնի ու փորձի բուժման գների բարձրացման, բանկային ցածր տոկոսով կամ անտոկոս վարկավորումների, գրանտների միջոցով բարելավի բժշկական կենտրոնների վիճակը:

-Արդյոք ճի՞շտ ռազմավարություն ընտրեց մեր պետությունը կորոնավիրուսի դեմ պայքարում

-Ռազմավարությունն ամբողջ աշխարհում նույնն է: Այստեղ կարևորը հստակ սահմանափակումներն են, հիվանդների մեկուսացումը, որոնք արվեցին հենց սկզբից: Դրանք առաջին լուրջ ու ճիշտ քայլերն էին, որ արվել են: Բայց ոչ ոք չէր սպասում նման մասշտաբի տարածում, որովհետև շուտ էին սկսել առաջն առնել: Պարզապես պետք էր խիստ վերաբերվել կարանտինային կարգին, ու քաղաքացիների առաջին 2 շաբաթվա մեկուսացումը պետք է երկար պահպանվեր: Հիմա իրավիճակը վերահսկողությունից դուրս է եկել: Չպետք է հետ նայել, պետք է հիմա ավելի խիստ լինել, ավելի սահմանափակել: Պարզապես հենց մենք՝ քաղաքացիներս էլ, մի քիչ անլուրջ վերաբերվեցինք: Համավարակի այս մասշտաբի տարածման մեջ պետք չէ պատասխանատվությունը գցել միայն առողջապահության վրա, յուրաքանչյուրն ունի իր մեղքի բաժինը:

-Մեր առողջապահության համակարգը ի զորո՞ւ է հաղթահարել քովիդը

-Իհարկե, ունենք մասնագետներ, բժշկական կենտրոններ, արվում են անհրաժեշտ բոլոր գործողությունները: Աստիճանաբար այս բռնկումը կանցնի, դրան կնպաստի նաև եղանակը, մարդկանց իմունիտետը ավելի բարձր է հիմա: Բացի այդ, հիմա մարդիկ ավելի զգույշ են: Մարդկանց մի ստվար խումբ կար, որ չէր հավատում, անգամ բժիշկների մեջ կային այդպիսիք, որ մինչև իրեն բարեկամ-ծանոթներից կամ հենց իրենք չհիվանդացան, չհավատացին:

-Ի՞նչ խորհուրդ կտաք մարդկանց:

-Սա շատ նենգ հիվանդություն է, մարդիկ պետք է զգույշ լինեն, հետևեն հիգիենայի կանոններին: Այս համավարակի տարածումը կանխելու և պաշտպանվելու այլ տարբերակ չկա: Ամբողջ աշխարհն է այդպես անում: Մենք էլ բացառություն չենք: Պետք չէ ցեխ շպրտել առողջապահության նախարարության աշխատանքի վրա: Այստեղ գիշերուզօր աշխատում են, ամեն ինչ անում օգնելու, բուժելու, կանխելու համար: Մենք էլ մեր կողմից պետք է օգնենք՝ ընդամենը սահմանված կանոններին հետևելով: