Ընդդիմության վերջին հանրահավաքները ակնհայտորեն մարդաշատ էին: Վերջին տարիներին երբեք այդքան շատ մարդ չէր եկել մատենադարանի հարակից տարածք: Սրա պատճառը շատ պարզ է` վարչապետ Տ. Սարգսյանի վարած տնտեսական քաղաքականությունը և ՀԱԿ առաջնորդի ելույթներում հայտնված սոցիալական թեմաները:
Մարտի 1-ի հանրահավաքի ժամանակ հնչեցրած իշխանությանը ուղղված 15 կետանոց պահանջներում սոցիալականը զգալի տոկոս էր կազմում, իսկ հաջորդած օրերին հենց նրանք էին դարձել հասարակության լայն շերտերի քննարկման և սպասումների առարկան:
Ընդունենք, որ գործից, ընտանիքը պահելու միջոցներից, բուժման հնարավորությունից, աշխատատեղից և, վերջապես, տարրական չափանիշներով ապրելու հնարավորությունից զրկված մարդուն Ղարաբաղը, Թուրքիան, քաղբանտարկյալները, մարտի 1-ի հետաքննությունը հետաքրքրում են ոչ ամենասկզբում:
Մինչև մարտի 17-ի հանրահավաքը մարդիկ սպասում էին, որ իրենց խնդիրները հստակ ձևակերպված և դասակարգված կներկայացվի քաղաքակն ուժի կողմից ու նրանք կարող են լուծումների գնալ։
Արձանագրենք, սակայն, որ մարտի 17-ին ՀԱԿ առաջնորդը, մեծ հաշվով, ուրացավ հասարակ մարդկանց խնդիրները՝ շեշտադրումները լայն շերտերի սոցիալական խնդիրներից «մերձՀԱԿային» խնդիրներ տեղափոխելով ու իշխանության հետ գործարքներից խոսելով:
Հասարակությունը վերադարձավ կոտրած տաշտակին։ Այսինքն՝ ունենք իշխանություն, որը հարյուր հազարավոր մարդկանց չքավորության պատճառ դարձավ, և լևոնական ընդդիմություն, որի համար լայն հասարակության սոցիալական խնդիրները առաջնահերթ օրակարգային չեն: Կոպիտ ասած, ժողովուրդը մնաց անտեր: Ու այս պայմաններում պարզ է դառնում, թե իշխանությունն ու լևոնական ընդդիմությունն ինչու էին մի քանի շաբաթ առաջ ձեռք ձեռքի տված պայքարում Գագիկ Ծառուկյանի դեմ:
Վերջին տարիներին Ծառուկյանի բարձր վարկանիշը ձևավորվել է հիմնականում ժողովրդի լայն շերտերի շահերի պաշտպանության արդյունքում: ԲՀԿ խմբակցությունը մի քանի անգամ ցուցադրաբար դեմ քվեարկեց կառավարության օրինագծերին, որոնք սկիզբ էին դնում սեփական քրտինքով բիզնես անողների խավերի ոչնչացմանը: Այս առումով, պատմության առաջ ԲՀԿ ղեկավարը մաքուր է: Հիմա խնդիրը ընթացիկ կյանքն է:
Որևէ կոալիցիոն նոր կամ հին հուշագիր չի կարող արգելել Ծառուկյանին և նրա թիմին պաշտպանել փոքր ու միջին բիզնեսի ներկայացուցիչների շահերը: Իսկ այս մարդկանց թիվը հասնում է հարյուրավոր հազարների:
Ոչ ոք չի կարող արգելել ԲՀԿ-ին աջակցել այդ շերտերին, բարձրացնել նրանց խնդիրները, ուժերի ներածին չափով օգնել: Այս սոցիալական շերտերը կանգնած են ջախջախման և սնանկացման եզրին ու ոչ ոք չի կարող արգելել Ծառուկյանին շարունակել համերաշխության ձեռք մեկնել նրանց:
Ահա հենց սրանից են իշխանությունները և լևոնական ընդդիմությունը միասին զգուշանում: Ժամանակ առ ժամանակ նրանց հակածառուկյանական քայլերը զարմանալիորեն սինխրոն են:
Այժմ Ծառուկյանն ինքը կանգնած է դժվար ընտրության առաջ: Եթե նույնիսկ փորձի խուսափել ակտիվությունից, ապա միևնույն է այլևս որևէ կողմից չընկալվող, և անտեսվող ժողովրդի ահռելի սոցիալական շերտը ակնկալիք է ունենալու նրանից՝ այն պարզ պատճառով, որ մնացածներն իրենց դավաճանել են: Այսպիսով՝ Ծառուկյանը դատապարտված է ակտիվ համագործակցել սոցիալական շերտերի հետ։
Որքան էլ զավեշտ թվա, բայց այս գումարման ԱԺ-ի միայն վերջին տարում «Բարգավաճ Հայաստանը» ստացավ պատմական հնարավորություն ակտիվ աշխատելու և հաջորդ ընտրություններում քաղաքական բեկում մտցնելու համար: Կամ ԲՀԿ-ն Ծառուկյանի գլխավորությամբ ընդառաջ կգնա մարդկանց պրոբլեմներին, կվաստակի համընդհանուր հեղինակություն ու շանս կունենա իր կարևոր տեղն զբաղեցնել քաղաքական դաշտում, կամ ստիպված կլինի անօգուտ դիմակայել դավիթշահնազարյանների և իշխանական PR–ի համատեղ հարձակումներին:
Քաղաքական զարգացումների տրամաբա– նությունը
Ընդդիմության վերջին հանրահավաքները ակնհայտորեն մարդաշատ էին: Վերջին տարիներին երբեք այդքան շատ մարդ չէր եկել մատենադարանի հարակից տարածք: Սրա պատճառը շատ պարզ է` վարչապետ Տ. Սարգսյանի վարած տնտեսական քաղաքականությունը և ՀԱԿ առաջնորդի ելույթներում հայտնված սոցիալական թեմաները:
Մարտի 1-ի հանրահավաքի ժամանակ հնչեցրած իշխանությանը ուղղված 15 կետանոց պահանջներում սոցիալականը զգալի տոկոս էր կազմում, իսկ հաջորդած օրերին հենց նրանք էին դարձել հասարակության լայն շերտերի քննարկման և սպասումների առարկան:
Ընդունենք, որ գործից, ընտանիքը պահելու միջոցներից, բուժման հնարավորությունից, աշխատատեղից և, վերջապես, տարրական չափանիշներով ապրելու հնարավորությունից զրկված մարդուն Ղարաբաղը, Թուրքիան, քաղբանտարկյալները, մարտի 1-ի հետաքննությունը հետաքրքրում են ոչ ամենասկզբում:
Մինչև մարտի 17-ի հանրահավաքը մարդիկ սպասում էին, որ իրենց խնդիրները հստակ ձևակերպված և դասակարգված կներկայացվի քաղաքակն ուժի կողմից ու նրանք կարող են լուծումների գնալ։
Արձանագրենք, սակայն, որ մարտի 17-ին ՀԱԿ առաջնորդը, մեծ հաշվով, ուրացավ հասարակ մարդկանց խնդիրները՝ շեշտադրումները լայն շերտերի սոցիալական խնդիրներից «մերձՀԱԿային» խնդիրներ տեղափոխելով ու իշխանության հետ գործարքներից խոսելով:
Հասարակությունը վերադարձավ կոտրած տաշտակին։ Այսինքն՝ ունենք իշխանություն, որը հարյուր հազարավոր մարդկանց չքավորության պատճառ դարձավ, և լևոնական ընդդիմություն, որի համար լայն հասարակության սոցիալական խնդիրները առաջնահերթ օրակարգային չեն: Կոպիտ ասած, ժողովուրդը մնաց անտեր: Ու այս պայմաններում պարզ է դառնում, թե իշխանությունն ու լևոնական ընդդիմությունն ինչու էին մի քանի շաբաթ առաջ ձեռք ձեռքի տված պայքարում Գագիկ Ծառուկյանի դեմ:
Վերջին տարիներին Ծառուկյանի բարձր վարկանիշը ձևավորվել է հիմնականում ժողովրդի լայն շերտերի շահերի պաշտպանության արդյունքում: ԲՀԿ խմբակցությունը մի քանի անգամ ցուցադրաբար դեմ քվեարկեց կառավարության օրինագծերին, որոնք սկիզբ էին դնում սեփական քրտինքով բիզնես անողների խավերի ոչնչացմանը: Այս առումով, պատմության առաջ ԲՀԿ ղեկավարը մաքուր է: Հիմա խնդիրը ընթացիկ կյանքն է:
Որևէ կոալիցիոն նոր կամ հին հուշագիր չի կարող արգելել Ծառուկյանին և նրա թիմին պաշտպանել փոքր ու միջին բիզնեսի ներկայացուցիչների շահերը: Իսկ այս մարդկանց թիվը հասնում է հարյուրավոր հազարների:
Ոչ ոք չի կարող արգելել ԲՀԿ-ին աջակցել այդ շերտերին, բարձրացնել նրանց խնդիրները, ուժերի ներածին չափով օգնել: Այս սոցիալական շերտերը կանգնած են ջախջախման և սնանկացման եզրին ու ոչ ոք չի կարող արգելել Ծառուկյանին շարունակել համերաշխության ձեռք մեկնել նրանց:
Ահա հենց սրանից են իշխանությունները և լևոնական ընդդիմությունը միասին զգուշանում: Ժամանակ առ ժամանակ նրանց հակածառուկյանական քայլերը զարմանալիորեն սինխրոն են:
Այժմ Ծառուկյանն ինքը կանգնած է դժվար ընտրության առաջ: Եթե նույնիսկ փորձի խուսափել ակտիվությունից, ապա միևնույն է այլևս որևէ կողմից չընկալվող, և անտեսվող ժողովրդի ահռելի սոցիալական շերտը ակնկալիք է ունենալու նրանից՝ այն պարզ պատճառով, որ մնացածներն իրենց դավաճանել են: Այսպիսով՝ Ծառուկյանը դատապարտված է ակտիվ համագործակցել սոցիալական շերտերի հետ։
Որքան էլ զավեշտ թվա, բայց այս գումարման ԱԺ-ի միայն վերջին տարում «Բարգավաճ Հայաստանը» ստացավ պատմական հնարավորություն ակտիվ աշխատելու և հաջորդ ընտրություններում քաղաքական բեկում մտցնելու համար: Կամ ԲՀԿ-ն Ծառուկյանի գլխավորությամբ ընդառաջ կգնա մարդկանց պրոբլեմներին, կվաստակի համընդհանուր հեղինակություն ու շանս կունենա իր կարևոր տեղն զբաղեցնել քաղաքական դաշտում, կամ ստիպված կլինի անօգուտ դիմակայել դավիթշահնազարյանների և իշխանական PR–ի համատեղ հարձակումներին:
Արման Սահակյան