Վերջին ասուլիսի, իսկ ավելի ճիշտ՝ շատուխոսի ընթացքում ՀՀ վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող Նիկոլ Փաշինյանը, ի միջի այլոց, նշեց, թե չի հիշում, որ երբևէ ասած լինի, թե՝ պինցետով ու տնական արաղով կորոնավիրուսների հախից կգան: Ասաց ու միանգամից դրանով «ջրեց» առանց այդ էլ՝ ջրիկ ասուլիսը:

Դե, չի հիշում մարդը, որ մարտի սկզբներին նման բան է ասել: Միանգամից բազմաթիվ բարի մարդիկ հասան օգնության, և «ֆեյսբուքներում» ինքնաբուխ ծավալվեց «հիշողության թարմացում» պայմանական անվանմամբ օպերացիան:

Չեմ կարծում, թե Նիկոլ Փաշինյանը հիշողության հետ կապված խնդիրներ ունի՝ որպես անհատ: Բայց այ, քաղաքական գործիչ Նիկոլ Փաշինյանն ակնհայտորեն քաղաքական ամնեզիայով է տառապում: Նա, իհարկե, շատ կցանկանար, որ հասարակությունը կամ գոնե քաղաքականապես ակտիվ հատվա՛ծը հիշողություն չունենար: Այսինքն՝ ընդհանրապես չունենար: Ոչինչ չհիշեր: Ոչ թե ինչպես ոմանք արդեն մի տևական շրջան ձևացնում են, թե՝ «չեն հիշում», այլ իսկապես հիշողությունից զրկվեր հանրության մի մասը: Այ, այդ ժամանակ Փաշինյանի իշխանությունն իրեն կզգար ինչպես ձուկը՝ ջրում, անգամ իրենց համակողմանի մերկությանն ուշադրություն դարձնող չէր լինի:

Հետաքրքիր է, իսկ է՛լ ինչեր «չի հիշում» Նիկոլ Փաշինյանը:

Օրինակ նա հիշո՞ւմ է, որ դեմ էր ԵԱՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցությանը:

Հիշո՞ւմ է, թե ինչեր է ասել այդ կապակցությամբ, ասենք, իշխանության գալուց դեռ մեկ տարի առաջ:

Հիշո՞ւմ է, որ արմատապես դեմ էր պարտադիր կուտակային կենսաթոշակայինին:

Հիշո՞ւմ է, որ «ապրիլյան պատերազմը» բնորոշում էր որպես պայմանավորված:

Հիշո՞ւմ է, որ…

Չնայած, եթե մարդու «քաղաքական հիշողությունը» չի գործում կարճաժամկետ հատվածում, ըստ որում, չի գործում այն աստիճան, որ հայտարարում է, թե արտակարգ դրության պայմաններում չվճարման դիմաց հոսանքազրկումներ չեն լինելու, իսկ կարճ ժամանակ անց հոխորտալից ելույթ է ունենում, թե՝ մուծեք, այլապես կանջատեն, հապա էլ ի՞նչ պահանջներ ներկայացնել երկարաժամկետ հատվածում ինչ-որ բան հիշել-չհիշելու առնչությամբ:

Գանք չարաբաստիկ «նոր կորոնավիրուսի վարակին»: Փաշինյանը սրտնեղել էր, թե՝ մեր հասարակության մեջ այդ վարակի հանդեպ անլուրջ վերաբերմունք կա: Ու անմեղագույն հայացք ընդունած, իբր, ուզում է հասկանալ, թե որտեղից է գալիս նման վերաբերմունքը: Դե, իհարկե, ի՜նչ կապ կարող է դրա հետ ունենալ այն, որ ի սկզբանե, թե՛ անձամբ Նիկոլ Փաշինյանը, թե՛ իր գլխավորած կառավարության անդամներից առողջապահության նախարարը անլուրջ վերաբերմունք են դրսևորել նույն այդ վարակի հետ կապված:

Ընտրովի «հիշողությունն», իհարկե, Նիկոլ Փաշինյանին ձեռնտու է, ինչպես ձեռնտու է անպատասխանատու կամ պատասխանատվության շատ ցածր մակարդակ ունեցող այլևայլ քաղաքական գործիչների համար: Մի օր մի բան կասեն, հետո՝ կմոռանան, որ նման բան են ասել կամ գնահատական տվել, կասեն հակառակը: Կարևորը, իրենց ընկալմամբ, որ ծափահարողները շատ լինեն, օվացիան չլռի: Եվ ամենակարևորը, որ այդ որոտընդոստ ծափահարության աղմուկը լռեցնի հիշողությունը չկորցրածների ձայները:

Բայց նշված «ծափահարության» կողմնակի հետևանքներից հիմնականն այն է, որ այն զուգահեռաբար խլացնում է նաև այդ «ծափահարությանը» ձգտող գործչին: Ենթադրությունն այն է, որ Նիկոլ Փաշինյանն ու իր գլխավորած կառավարությունն արդեն անդառնալիորեն «խլացել» են այդ «ծափահարությունից»:

Երևույթը, ցավոք, խորացել է այն աստիճան, որ իրենց թվում է, թե կարող են շարունակել անպատասխանատու գործելակերպը, օրումեջ հակասական հայտարարություններ անելը, իսկ նեղն ընկնելիս էլ արագորեն «չեմ հիշում»-ների անցնել: Փորձել որևէ բան բացատրել նման իշխանությանը այլևս անիմաստ է: Նրանց այդ բացատրությունները նախ՝ չեն հետաքրքրում, որովհետև իրենք էն գլխից «ամեն, ամեն ինչ գիտեին», ի լրումն, ընդամենը երկու տարվա մեջ հասցրեցին արագորեն «խլանալ» ու դառնալ անհասանելի բաժանորդ կամ բաժանորդներին անհասանելի: Էականն այն է, որ կապն է խզված: Եվ գնալով ավելի ու ավելի է ընդգծվում իշխանության եկած խմբի և իրականության, հասարակության, առկա խնդիրների միջև ձևավորված այդ խզումը:

Այնպես որ, Նիկոլ Փաշինյանը կարող է շարունակել «մոռացության» կամ «չհիշելու» գործելակերպը: Կարևորը ոչ թե դա է, այլ այն, որ մարդիկ հիշում են, իսկ ամենից կարևորը՝ սկսեն վերհիշել, որ իրենք հասարակություն են, այլ ոչ թե սոսկ միտինգային բազմություն, որի տրամադրությունների վրա խաղալով կարելի է քաղաքական արկածախնդրությամբ զբաղվել, ապա ձեռ առնել նույն այդ բազմությանը՝ կիսագրագետ անվանելով:

Արմեն Հակոբյան