Կառավարությունն ընդդեմ տեղական մսի և կաթի արտադրության. գյուղացիությունը մնաց անպաշտպան
Սպանդանոցի պահանջը առաջացել է էն պահից, երբ Սովետի փլուզումից հետո վերացրին սպանդանոցները, պետությունը հրաժարվեց գյուղատնեսությանը աջակցելու գործառույթից, և գյուղացիները իրենց ջանքերով ու ճիգերով սկսեցին անասնապահություն զարագացնել։ Սպանդանոցները և՛ որպես սանիտարական անհրաժեշտություն, և՛ որպես գյուղացիներին աջակցություն պարտավոր էր կառուցել պետությունը և մորթը կազմակերպելով օգնել գյուղացիներին և ոչ թե ստեղծել մասնավոր օղակներ, որ գռփեր նրանց չարչարանքով աշխատած կոպեկները։
Էն, ինչ անում է Փաշինյանի կառավարությունը, շարունակութույունն է մասնավորեցման նեոլիբերալ քաղաքականության՝ ևս մի մասնավոր օղակ է ստեղծում, որ գյուղացիների հաշվին հարստանան, գյուղացիներին պարտադրում է մասնավոր սպանդանոցներում իրենց անասունը մորթել տալ, այսինքն՝ որ գյուղացիների վրա ինչ-որ մասնավոր անձինք փող շինեն։
Գյուղացիական բողոքների նկատմամբ վարչապետի կոմպրոմիսն այն է, որ մինչև հուլիսի մեկը աջակցի, որ էլի ինչ-որ մասնավոր սպանդանոցներ ստեղծվեն, այսիքն՝ ոչ թե գյուղացիներին է ձեռք մեկնում, այլ նրանց, ովքեր նրանց հաշվին հարստանալու են։
Ինչ է լինելու այս ամենի արդյունքը՝ տեղական մսի արտադրությունը նվազելու և տեղը զիջելու է դրսից բերված մսի՞ն, ինչպես մի գյուղացի էր ասում՝ էս օրենքը հետաձգեք մինչև աշուն, որ անասունս աճի, մորթեմ, ծախեմ գնամ էս երկրից։
Նույնն էլ կաթի ոլորտում․ ով շփվել է կաթ արտադրողների հետ, գիտի, որ դրսից էժան կաթի փոշի է ներմուծվում, որի պատճառով գյուղացիների արտադրած բնական կաթը չի իրացվում։ Ընկերս 30 տարի անասնաբուծությամբ է զբաղվում, 30 տարի լույսը չբացված աշխատում է մինչև մութն ընկնելը, իր չարչարանքների արդյունքն է ընդամենը 25 կովը, որ կթում, վաճառում էր կաթի գործարաններին։ Արդեն երկար ժամանակ է՝ չի կարողանում իրացնել, էժան փոշին մրցակցության մեջ հաղթել է նրա բնական կաթին, գործարանները նրա թարմ կթած կաթի փոխարեն էժան կաթի փոշի են առնում։ Ասում էր, որ էսպես գնա, որ ներքին արտադրողին պետությունը չպաշտպանի, տեղական կաթնարտադրությունը ուղղակի կվերանա։ Ընկերս դաշնակցական է, ասում էի՝ Դաշնակցությանը դիմի, որ էս հարցը բարձրացնեն։
Երեկ ԱԺ֊ում պատգամավորներից մեկը այս հարցը ուղղեց կառավարությանը, պատասխանեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ թե գիտեք, Հայաստանում հոլանդական տեխնոլոգիայով պանիր են արտադրում, և դրսից բերում են բարձրորակ փոշի, տեղական կաթը չեն կարող օգտագործել, քանի որ կեղտոտ է, մեջը թրիք է ընկնում։
Հայաստանի կաթը իր որակով աշխարհում լավագույններից է. այլ երկրներում կովերին տալիս են հիմնականում ինչ-որ արտադրական սնունդ, իսկ Հայաստանի կաթնատուները սնվում են ալպիական լեռնային խոտով, բազմաթիվ գյուղացիներ էլ շատ գրագետ, բարեխիղճ և սանիտարական կանոնները պահելով են կթում, կաթն էլ հատուկ ստերիլիզացվում է արտադրությունից առաջ։
Իսկ Փաշինյանը ուղղակի թքեց հարյուրավոր անասնապահների երեսին՝ ի շահ փոշի ներկրողների։ Այս պատկերի ցավալին ոչ միայն էն է, որ գյուղացիների ուսերին բարձրանալով վարչապետ դարձած անձը թքողական վերաբերմունք ունի գյուղացիական չարչարանքի նկատմամբ, նրանց շահերի դեմ որոշումներ է հանում, այլ էն, որ ոչ մի քաղաքական կուսակցություն, քաղաքական գործիչ գյուղացական ցույցերին չմասնակցեց, չգնաց նրանց հետ ճամփաներ փակելու, նրանց համար պահանջներ չձևակերպեց՝ պետական սպանդանոցներ կառուցելու կամ տեղական կաթի արտադրությանը արտոնություններ տալու վերաբերյալ։
Գյուղացիները միայնակ էին իրենց պայքարում, իսկ նրանց չարչարանքը սպառողները անտարբեր դիտում էին։
Կառավարությունն ընդդեմ տեղական մսի և կաթի արտադրության. գյուղացիությունը մնաց անպաշտպան
Սպանդանոցի պահանջը առաջացել է էն պահից, երբ Սովետի փլուզումից հետո վերացրին սպանդանոցները, պետությունը հրաժարվեց գյուղատնեսությանը աջակցելու գործառույթից, և գյուղացիները իրենց ջանքերով ու ճիգերով սկսեցին անասնապահություն զարագացնել։ Սպանդանոցները և՛ որպես սանիտարական անհրաժեշտություն, և՛ որպես գյուղացիներին աջակցություն պարտավոր էր կառուցել պետությունը և մորթը կազմակերպելով օգնել գյուղացիներին և ոչ թե ստեղծել մասնավոր օղակներ, որ գռփեր նրանց չարչարանքով աշխատած կոպեկները։
Էն, ինչ անում է Փաշինյանի կառավարությունը, շարունակութույունն է մասնավորեցման նեոլիբերալ քաղաքականության՝ ևս մի մասնավոր օղակ է ստեղծում, որ գյուղացիների հաշվին հարստանան, գյուղացիներին պարտադրում է մասնավոր սպանդանոցներում իրենց անասունը մորթել տալ, այսինքն՝ որ գյուղացիների վրա ինչ-որ մասնավոր անձինք փող շինեն։
Գյուղացիական բողոքների նկատմամբ վարչապետի կոմպրոմիսն այն է, որ մինչև հուլիսի մեկը աջակցի, որ էլի ինչ-որ մասնավոր սպանդանոցներ ստեղծվեն, այսիքն՝ ոչ թե գյուղացիներին է ձեռք մեկնում, այլ նրանց, ովքեր նրանց հաշվին հարստանալու են։
Ինչ է լինելու այս ամենի արդյունքը՝ տեղական մսի արտադրությունը նվազելու և տեղը զիջելու է դրսից բերված մսի՞ն, ինչպես մի գյուղացի էր ասում՝ էս օրենքը հետաձգեք մինչև աշուն, որ անասունս աճի, մորթեմ, ծախեմ գնամ էս երկրից։
Նույնն էլ կաթի ոլորտում․ ով շփվել է կաթ արտադրողների հետ, գիտի, որ դրսից էժան կաթի փոշի է ներմուծվում, որի պատճառով գյուղացիների արտադրած բնական կաթը չի իրացվում։ Ընկերս 30 տարի անասնաբուծությամբ է զբաղվում, 30 տարի լույսը չբացված աշխատում է մինչև մութն ընկնելը, իր չարչարանքների արդյունքն է ընդամենը 25 կովը, որ կթում, վաճառում էր կաթի գործարաններին։ Արդեն երկար ժամանակ է՝ չի կարողանում իրացնել, էժան փոշին մրցակցության մեջ հաղթել է նրա բնական կաթին, գործարանները նրա թարմ կթած կաթի փոխարեն էժան կաթի փոշի են առնում։ Ասում էր, որ էսպես գնա, որ ներքին արտադրողին պետությունը չպաշտպանի, տեղական կաթնարտադրությունը ուղղակի կվերանա։ Ընկերս դաշնակցական է, ասում էի՝ Դաշնակցությանը դիմի, որ էս հարցը բարձրացնեն։
Երեկ ԱԺ֊ում պատգամավորներից մեկը այս հարցը ուղղեց կառավարությանը, պատասխանեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ թե գիտեք, Հայաստանում հոլանդական տեխնոլոգիայով պանիր են արտադրում, և դրսից բերում են բարձրորակ փոշի, տեղական կաթը չեն կարող օգտագործել, քանի որ կեղտոտ է, մեջը թրիք է ընկնում։
Հայաստանի կաթը իր որակով աշխարհում լավագույններից է. այլ երկրներում կովերին տալիս են հիմնականում ինչ-որ արտադրական սնունդ, իսկ Հայաստանի կաթնատուները սնվում են ալպիական լեռնային խոտով, բազմաթիվ գյուղացիներ էլ շատ գրագետ, բարեխիղճ և սանիտարական կանոնները պահելով են կթում, կաթն էլ հատուկ ստերիլիզացվում է արտադրությունից առաջ։
Իսկ Փաշինյանը ուղղակի թքեց հարյուրավոր անասնապահների երեսին՝ ի շահ փոշի ներկրողների։
Այս պատկերի ցավալին ոչ միայն էն է, որ գյուղացիների ուսերին բարձրանալով վարչապետ դարձած անձը թքողական վերաբերմունք ունի գյուղացիական չարչարանքի նկատմամբ, նրանց շահերի դեմ որոշումներ է հանում, այլ էն, որ ոչ մի քաղաքական կուսակցություն, քաղաքական գործիչ գյուղացական ցույցերին չմասնակցեց, չգնաց նրանց հետ ճամփաներ փակելու, նրանց համար պահանջներ չձևակերպեց՝ պետական սպանդանոցներ կառուցելու կամ տեղական կաթի արտադրությանը արտոնություններ տալու վերաբերյալ։
Գյուղացիները միայնակ էին իրենց պայքարում, իսկ նրանց չարչարանքը սպառողները անտարբեր դիտում էին։
Վահան Իշխանյանի ֆեյսբուքյան էջից