Նիկոլի ցանկությամբ հերոս գեներալները դարձան պատերազմ սադրող ու Արցախի շուրջ լրացուցիչ ինտրիգ ու լարվածություն ստեղծող դավադիր կենտրոններ: Արցախի կարգավորման հարցի հետ կապված 2019թ. ոչ մի ձեռքբերում և առաջընթաց չի արձանագրվել…
Գրեթե բացարձակ ճշմարտություն է այն պնդումը, որ Արցախի հիմնահարցի կարգավորման գործընթացը հայ իրականության համար ունի գերկարևոր, հաճախ նաև՝ առաջնային կարգավորման նշանակություն, և պատահական չեն այն մոտեցումները, որ ՀՀ-ում իշխանութունների երկարատևության և հաստատուն քաղաքականություն իրականացնելու համար Արցախի հարցի լուծումն ունի անմիջական ազդեցություն։ Ավելին՝ հաճախ հենց այս ցավոտ հարցի կարգավորման անորոշությունն ու փակուղային իրավիճակներն առիթ են հանդիսացել հայաստանյան ներքաղաքական կյանքում անկյունաքարային զարգացումների առանցք ստեղծելու գործում։ Ուստի պատահական չեն այն մոտեցումները, որ Արցախում տեղի ունեցող յուրաքանչյուր գործընթաց իր սինքրոն արձագանքն է ստանում հայաստանյան տիրույթում։
Խոսելով Արցախի հարցի կարգավորման տենդենցների մասին՝ պետք է արձանագրել, որ անցնող տարում այդ ցավոտ հարցի հետ կապված ոչ մի ձեռքբերում և առաջընթաց չի արձանագրվել, չնայած այն հայտարարություններին, որ ՀՀ նորընծա քայլած իշխանությունները, պատեհ ու անպատեհ առիթով, պարբերաբար Արցախի խնդիրը դարձնում են շահարկման առարկա և սեփական քաղաքական թեզերն առաջ տանելու և դրանց միս ու արյուն հաղորդելու գործոն։ Փաստ է, որ Արցախը հայ իրականության համար ունի զգայական լուրջ ազդեցություն, նիկոլական իշխանությունն այն դարձրել է «բերանի ծամոն» և հորջորջում է հարցի հետ կապված տարբեր ինտրիգային թեզեր։ Դժվար է պատկերացնել, առավել ևս, Նիկոլին մեղադրել «հող հանձնելու» գործընթացն առաջ տանելու մեջ, սակայն այն անատամ արտաքին քաղաքականությունը, որը վարում են այսօրվա իշխանությունները, Արցախի հարցում լուրջ մտահոգությունների առիթ են ստեղծում։ Իշխանության գալուց հետո Նիկոլի ոչ պրոֆեսիոնալ ու զգացմունքային անհեռատեսության արդյունքում արված հայտարարություններն անմիջական ազդեցություն ունեն հարցի բանակցային գործընթացի վրա, անկախ նրանից, թե այդ հայտարարություններից ինչ «կռուտիտների» ալիք կբարձրանա։ Իրականում տեղի ունեցածը վկայում է Նիկոլի փնթի, անփույթ քաղաքականություն վարելու մասին, քանի որ նման առանցքային թեմայի շուրջ հայտարարություններից առաջ նա պարտավոր էր նախապես ՄԽ համանախագահների շրջանում սեփական գաղափարների կողմնակիցներ ունենալ, հետո նոր միայն նմանօրինակ թեզեր առաջ քաշել։
Օրեր առաջ Անվտանգության խորհրդի նիստում Նիկոլի կողմից առաջ քաշված «ավելացել է բանակցային գործընթացում արցախյան կողմի ներգրավվածության մակարդակը, ինչպես նաև ավելացել է միջազգային հանրության ընկալումը, որ անհրաժեշտ է այդ ներգրավվածությունը» գաղափարները հերթական քաղաքական մանիպուլյացիաներն են, քանի որ անգամ ոլորտի խորացված մասնագետ չլինելով՝ ակնհայտ է, որ Արցախի հարցում նա բացահայտ ձախողել է, և իրականում բանակցային գործընթացում ոչ մի ներգավվածության մակարդակի ավելացում գոյություն չունի և այսօր փաստացի ունենք այնպիսի մի իրավիճակ, որն ուղղակիորեն վնասում է հայկական բանակցային դիրքերին։
Ամփոփելով՝ նշեմ մի հատկանշական հանգամանք ևս․ վերջին մոտավորապես երկու տարվա ընթացքում Արցախի վերաբերյալ գործող իշխանությունները մի քանի «լաբորատոր փորձարկումներ» իրականացրեցին՝ տարբեր մեթոդներով որոշ քաղաքական փորձարկումներ իրականացնելով։ Կարևոր է ֆիքսել այն դրվագը, որ, երբ Նիկոլը խոսում է Արցախի սուբյեկտանյության բարձրացման մասին, միանգամից մոռանում է, որ հենց իր իշխանության տարիներին է, որ շրջանառության մեջ է դրվել «ադրբեջանական համայնք» հասկացությունը, իսկ նա ներկայությամբ Բակո Սահակյանին դիմում են՝ որպես «պարոն մարզպետ»։ Արցախում դավադիր ուժեր փնտրելու աբսուրդ գաղափարը Նիկոլի քալարաստ իշխանության կողմից հանրային դիսկուրսում ներդրած մանիպուլյատիվ թեզերի գլուխգործոցներից էր, ըստ որի՝ Նիկոլի ցանկությամբ հերոս գեներալները դարձան պատերազմ սադրող ու Արցախի շուրջ լրացուցիչ ինտրիգ ու լարվածություն ստեղծող դավադիր կենտրոններ։ Փաստացի Նիկոլը դավադիր ուժ է անվանում նրանց, ովքեր ժամանակին հող են ազատագրել։
Հ.Գ. Մի կարևոր առանձնահատկություն ևս, Նիկոլի շուրթերից իր կառավարման ընթացքում այդպես էլ չհնչեց «Արցախը ոչ մի կարգավիճակում չի կարող լինել Ադրբեջանի կազմում»։ Այս պնդումը Նիկոլի և իր իշխանության համար մի տեսակ տաբու է, որը ոչ մի կերպ չեն կարողանում հաղթահարել, ի դեպ՝ այս թեզը Զագրեբում հստակ հնչեցրեց Երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, որ Ադրբեջանում ուշադիր ֆիքսեն այդ բառակապակցությունը։
Հ.Գ.Գ. ՀՀ գործող քայլարած իշխանությունները բավականին դժվարությամբ են արտաբերում (գրեթե չեն օգտագործում) «Արցախ» տերմինը։
Մեր միակ օրակարգը Արցախն է
Մեր միակ օրակարգը Արցախն է:
Նիկոլի ցանկությամբ հերոս գեներալները դարձան պատերազմ սադրող ու Արցախի շուրջ լրացուցիչ ինտրիգ ու լարվածություն ստեղծող դավադիր կենտրոններ: Արցախի կարգավորման հարցի հետ կապված 2019թ. ոչ մի ձեռքբերում և առաջընթաց չի արձանագրվել…
Գրեթե բացարձակ ճշմարտություն է այն պնդումը, որ Արցախի հիմնահարցի կարգավորման գործընթացը հայ իրականության համար ունի գերկարևոր, հաճախ նաև՝ առաջնային կարգավորման նշանակություն, և պատահական չեն այն մոտեցումները, որ ՀՀ-ում իշխանութունների երկարատևության և հաստատուն քաղաքականություն իրականացնելու համար Արցախի հարցի լուծումն ունի անմիջական ազդեցություն։ Ավելին՝ հաճախ հենց այս ցավոտ հարցի կարգավորման անորոշությունն ու փակուղային իրավիճակներն առիթ են հանդիսացել հայաստանյան ներքաղաքական կյանքում անկյունաքարային զարգացումների առանցք ստեղծելու գործում։ Ուստի պատահական չեն այն մոտեցումները, որ Արցախում տեղի ունեցող յուրաքանչյուր գործընթաց իր սինքրոն արձագանքն է ստանում հայաստանյան տիրույթում։
Խոսելով Արցախի հարցի կարգավորման տենդենցների մասին՝ պետք է արձանագրել, որ անցնող տարում այդ ցավոտ հարցի հետ կապված ոչ մի ձեռքբերում և առաջընթաց չի արձանագրվել, չնայած այն հայտարարություններին, որ ՀՀ նորընծա քայլած իշխանությունները, պատեհ ու անպատեհ առիթով, պարբերաբար Արցախի խնդիրը դարձնում են շահարկման առարկա և սեփական քաղաքական թեզերն առաջ տանելու և դրանց միս ու արյուն հաղորդելու գործոն։ Փաստ է, որ Արցախը հայ իրականության համար ունի զգայական լուրջ ազդեցություն, նիկոլական իշխանությունն այն դարձրել է «բերանի ծամոն» և հորջորջում է հարցի հետ կապված տարբեր ինտրիգային թեզեր։ Դժվար է պատկերացնել, առավել ևս, Նիկոլին մեղադրել «հող հանձնելու» գործընթացն առաջ տանելու մեջ, սակայն այն անատամ արտաքին քաղաքականությունը, որը վարում են այսօրվա իշխանությունները, Արցախի հարցում լուրջ մտահոգությունների առիթ են ստեղծում։ Իշխանության գալուց հետո Նիկոլի ոչ պրոֆեսիոնալ ու զգացմունքային անհեռատեսության արդյունքում արված հայտարարություններն անմիջական ազդեցություն ունեն հարցի բանակցային գործընթացի վրա, անկախ նրանից, թե այդ հայտարարություններից ինչ «կռուտիտների» ալիք կբարձրանա։ Իրականում տեղի ունեցածը վկայում է Նիկոլի փնթի, անփույթ քաղաքականություն վարելու մասին, քանի որ նման առանցքային թեմայի շուրջ հայտարարություններից առաջ նա պարտավոր էր նախապես ՄԽ համանախագահների շրջանում սեփական գաղափարների կողմնակիցներ ունենալ, հետո նոր միայն նմանօրինակ թեզեր առաջ քաշել։
Օրեր առաջ Անվտանգության խորհրդի նիստում Նիկոլի կողմից առաջ քաշված «ավելացել է բանակցային գործընթացում արցախյան կողմի ներգրավվածության մակարդակը, ինչպես նաև ավելացել է միջազգային հանրության ընկալումը, որ անհրաժեշտ է այդ ներգրավվածությունը» գաղափարները հերթական քաղաքական մանիպուլյացիաներն են, քանի որ անգամ ոլորտի խորացված մասնագետ չլինելով՝ ակնհայտ է, որ Արցախի հարցում նա բացահայտ ձախողել է, և իրականում բանակցային գործընթացում ոչ մի ներգավվածության մակարդակի ավելացում գոյություն չունի և այսօր փաստացի ունենք այնպիսի մի իրավիճակ, որն ուղղակիորեն վնասում է հայկական բանակցային դիրքերին։
Ամփոփելով՝ նշեմ մի հատկանշական հանգամանք ևս․ վերջին մոտավորապես երկու տարվա ընթացքում Արցախի վերաբերյալ գործող իշխանությունները մի քանի «լաբորատոր փորձարկումներ» իրականացրեցին՝ տարբեր մեթոդներով որոշ քաղաքական փորձարկումներ իրականացնելով։ Կարևոր է ֆիքսել այն դրվագը, որ, երբ Նիկոլը խոսում է Արցախի սուբյեկտանյության բարձրացման մասին, միանգամից մոռանում է, որ հենց իր իշխանության տարիներին է, որ շրջանառության մեջ է դրվել «ադրբեջանական համայնք» հասկացությունը, իսկ նա ներկայությամբ Բակո Սահակյանին դիմում են՝ որպես «պարոն մարզպետ»։ Արցախում դավադիր ուժեր փնտրելու աբսուրդ գաղափարը Նիկոլի քալարաստ իշխանության կողմից հանրային դիսկուրսում ներդրած մանիպուլյատիվ թեզերի գլուխգործոցներից էր, ըստ որի՝ Նիկոլի ցանկությամբ հերոս գեներալները դարձան պատերազմ սադրող ու Արցախի շուրջ լրացուցիչ ինտրիգ ու լարվածություն ստեղծող դավադիր կենտրոններ։ Փաստացի Նիկոլը դավադիր ուժ է անվանում նրանց, ովքեր ժամանակին հող են ազատագրել։
Հ.Գ. Մի կարևոր առանձնահատկություն ևս, Նիկոլի շուրթերից իր կառավարման ընթացքում այդպես էլ չհնչեց «Արցախը ոչ մի կարգավիճակում չի կարող լինել Ադրբեջանի կազմում»։ Այս պնդումը Նիկոլի և իր իշխանության համար մի տեսակ տաբու է, որը ոչ մի կերպ չեն կարողանում հաղթահարել, ի դեպ՝ այս թեզը Զագրեբում հստակ հնչեցրեց Երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, որ Ադրբեջանում ուշադիր ֆիքսեն այդ բառակապակցությունը։
Հ.Գ.Գ. ՀՀ գործող քայլարած իշխանությունները բավականին դժվարությամբ են արտաբերում (գրեթե չեն օգտագործում) «Արցախ» տերմինը։
Արթուր Թովմասյանի ֆեյսբուքյան էջից