Նիկոլ Փաշինյանն Արցախի հարցի վերաբերյալ տեսակետ չունի։ Կամ էլ՝ չի ուզում իր տեսակետը բարձրաձայնել։

Նա իրարամերժ թեզեր է առաջ քաշել։ Մի կողմից ասում է, որ ինքը չի ներկայացնում արցախահայությանը, քանզի չունի մանդատ և, հետևաբար, Արցախի իշխանությունը պետք է նստի բանակցային սեղանի շուրջ։ Մյուս կողմից չի բացառում, որ Արցախի հարցի լուծումը կարող է Հայաստանում դնել հանրաքվեի։ Զուգահեռաբար հայտարարում է՝ «Արցախը Հայաստան է, և վե՛րջ»։

Փաշինյանական բառապաշարում կա նաև մի տեսակետ, ըստ որի՝ հակամարտության կարգավորման կամ լուծման բանաձևը պետք է բավարարի Հայաստանի, Արցախի ու Ադրբեջանի ժողովուրդներին։ Այս տեսակետը նա կրկնեց նաև ռուս լրագրողի հարցին ի պատասխան։

Լրագրողի այն ճշգրտող հարցին, թե ո՞րն է Փաշինյանի կոնկրետ պատկերացումը, որպեսզի այդ 3 կողմերը բավարարվեն, հնչեց հետևյալ պատասխանը․ «Եթե ես ասում եմ, որ յուրաքանչրյուր լուծում պետք է ընդունելի լինի երեք ժողովուրդների համար, ապա այնքան էլ կառուցողական չէ ասել՝ մենք ցանկանում ենք այսպիսի լուծում: Ես առաջարկում եմ Ադրբեջանի նախագահին և Մինսկի խմբի համանախագահներին կոնցեպտուալ կերպով համաձայնվել նրանում, որ մենք պետք է աշխատենք այնպիսի լուծման ուղղությամբ, որն ընդունելի կլիներ երեք ժողովուրդների համար: Արդյոք կա՞ն նման տարբերակներ: Եթե նման պատրաստի տարբերակներ լինեին, ապա դա կլիներ այլ իրավիճակ, բայց եթե ես այդպես եմ խոսում, դա նշանակում է, որ մենք պետք է աշխատենք դրա վրա: Դա այն արդյունքն է, որին հնարավոր է հասնել այդ ուղղությամբ շատ քրտնաջան աշխատելով, և ես հրավիրում եմ մեր գործընկերներին, մեր ընկերներին աշխատել դրա վրա: Եվ ես նկատի ունեմ ոչ միայն Ադրբեջանի նախագահին, այլ նաև նկատի ունեմ Լեռնային Ղարաբաղի նախագահին, ինչպես նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներին»։

Սա ոչ թե պատասխան է, այլ պատասխանից խուսափում և միջազգային պոպուլիզմ։

Ալիևը հստակ հայտարարում է, թե երբ ադրբեջանական ժողովուրդը բավարարված կզգա։ Իրենց պատկերացմամբ՝ Արցախն ամբողջությամբ պետք է մաս կազմի Ադրբեջանին, ինչպես նաև ադրբեջանական պետք է դառնա Սյունիքը։ Ադրբեջանում խոսում են նույնիսկ Երևանի մասին։

Պաշտոնական Ստեփանակերտը հստակ հայտարարում է, որ չի կարող լինել վերադարձ անցյալին, Սովետական Ադրբեջանի քարտեզի վերականգնումն անընդունելի է և Արցախը պետք է միջազգայնորեն ինքնուրույն սուբյեկտ դառնա Ադրբեջանի կազմից դուրս։

Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը չի նշում այն գծերը, որից այն կողմ ինքը պատրաստ չէ փոխզիջումների։ Փաշինյանական իշխանության շուրթերից չի հնչում հստակ տեսակետ այն մասին, որ Արցախը պետք է լինի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունից դուրս։ Արտգործնախարար Մնացականյանը խոսում է ավտանգության երաշխիքներից ու կարգավիճակից, բայց չկա հստակեցում, թե ինչպիսին պետք է լինի այդ կարգավիճակը։ Մինչդեռ հստակեցման անհրաժեշտություն կա։ Չէ՞ որ Ադրբեջանն էլ է խոստանում անվտանգության երաշխիքներ ու լայն ավտոնոմիայի կարգավիճակ Արցախին, բայց Ադրբեջանի կազմում։

Այս ամենը երեք բան են հուշում։ Կա՛մ Նիկոլ Փաշինյանը իրարամերժ ու պոպուլիստական հայտարարություններով փորձում է ժամանակ ձգել՝ խուսափելով քաղաքական որոշում կայացնելու պատասխանատվությունից։ Կա՛մ նա չի տիրապետում առարկային ու չգիտի, թե ինչ պետք է անել։ Կա՛մ նա ունի որոշում, սակայն ցանկանում է այդ որոշումը կյանքի կոչել Արցախում խամաճիկային իշխանություն ձևավորելու և այդ իշխանության ձեռքերով տերպետրոսյանական «փուլային» տարբերակը կամ նույնիսկ դրանից էլ վատը կյանքի կոչելու համար։ Այլ բաներ դժվար է եզրակացնելը։

Երբ դիլետանտիզմը, քիրվայական մտածելակերպը և պոպուլիզմը միախառնվում են, ստանում ենք նմանատիպ պատկեր։

Կորյուն Մանուկյան