Սա վախի մթնոլորտ ձևավորել է, ամեն ինչ արվում է, որ ոչ ոք չկարողանա իշխանությունների դեմ նույնիսկ խոսել. Լուսինե Սահակյան
«Շատ լուրջ խնդիր կա որակման մասով, որովհետեւ պետք է խնդիրը դիտարկել նախապատմությունից»,-«Փաստինֆո»-ին ասաց փաստաբան Լուսինե Սահակյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ 2-րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի աջակիցներ Նարեկ Մութաֆյան եւ Սարգիս Օհանջանյանի կալանավորմանը։
Փաստաբանը շեշտում է՝ նախ, անթույլատրելի է դատարանի վրա որեւէ ճնշում, առավել եւս , երբ խոսքը վերաբերում է գործադիր մարմնին։ «Պետք է հասկանալ, որ երբ Պանդորայի արկղը բացում ես, հետեւանքներին պետք է պատրաստ լինել։ Հիմա, երբ գործադիր մարմինը որոշակի գործողություններ է ձեռնարկում, ճնշումներ է գործադրում դատարանների նկատմամբ, կարծում եմ՝ գիտակցում է, որ իրավունք չունի դա անել, բայց դա անում է, այսինքն, միայն արտահայտությունները չեն, որ կարեւոր են։ Մենք գիտենք, որ շատ մեծ ճնշումներ եղան դատավորների վրա, կոչ հնչեց վարչապետի կողմից՝ փակել դատարանների մուտքերը ,խոսքը գնում է նաեւ ՍԴ-ի մասին։ Նաեւ բռնություն գործադրվեց դատավորների նկատմամբ, եւ ոչ ոք պատասխանատվության չենթարկեց, ավելին, եղավ հայտարարություն, որ այդտեղ պատժելի արարք , ընդհանրապես չկա»,-ասաց փաստաբան Սահակյանը՝ նկատի ունենալով դատավոր Դավիթ Բալայանի եւ ՍԴ դատավոր Ալվինա Գյուլումյանի հետ տեղի ունեցած միջադեպերը։ Մի դեպքում, դատարանների արգելափակման օրը ցուցարարները խոչընդոտեցին դատավոր Բալայանի մուտքը դատարան եւ վերջինիս նկատմամբ ֆիզիկական բռնություն գործադրեցին՝ դատավորն ընկավ, իսկ ՍԴ դատավոր Ալվինա Գյուլումյանին ցուցարարները շրջափակման մեջ էին վերցրել, երբ նա դուրս էր գալիս ՍԴ շենքից եւ տարբեր վակարկումներով պահանջում էին նրա հրաժարականը։
Լուսինե Սահակյանն ընդգծում է՝ այդ ամենից բացի, երկրի ղեկավարը շարունակաբար «վնգստացող դատավորներ» արտահայտությունն է անում դատավորների վերաբերյալ, ինչն անթույլատրելի է, բայց միեւնույն ժամանակ, խնդիրն այն է, որ այս դեպքում արտահայտությունը սովորական է դիտարկվում։ «Իսկ ի՞նչ են արել երիտասարդները։ Նրանք ընդամենը այդ արտահայտության հետ կապված հարց են ուղղել։ Նրանք չեն ասում, թե դատավորը «վնգստացող» է, այլ ընդամենը հարց են ուղղում՝ Դուք ա՞յս դատավորն եք»,-նշում է Լուսինե Սահակյանը՝ հավելելով, որ թեեւ երիտասարդների գործողություններն էլ իր համար ընդունելի չեն, բայց, մի բան է ընդունելի չլինելը, մեկ այլ բան՝ քրեորեն պատժելի արարք լինելը։
Փաստաբանի խոսքով, յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի փորձել պարզել, թե իր երկրում արդարադատությունն ով է իրականացնում եւ եթե խոսում են, որ ժողովրդի իշխանություն մասին, ապա բնականաբար այդ երիտասարդներն էլ ժողովրդի մի մասն են կազմում. «Թե՞ ժողովուրդը միայն նրանք են, ովքեր սատարում են իշխանությանը։ Ժողովուրդ են նաեւ այն անձինք, ովքեր դեմ են իշխանությանը եւ նրանք էլ իրավունք ունեն իմանալու, թե ով է արդարադատությունն իրականացնում մեր երկրում։ Հիմա, եթե երկրի ղեկավարն ասում է, որ կան «վնգստացող դատավորներ» երիտասարդները փորձում են հասկանալ, թե արդյո՞ք այդ դատավորը այդ շարքին է դասվում։ Բնականաբար, այս մեթոդն ինձ համար անընդունելի չէ, բայց վարչապետը նման հայտարարություն չպետք է աներ՝ հնարավորություն չտալով, որպեսզի նման հարցեր ընդհանրապես չծագեին։ Առավել եւս, ԲԴԽ նախագահը այդ մասին չպետք է խոսեր, դա խայտառակություն է»։
«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում, ի դեպ, ԲԴԽ անդամ Գրիգոր Բեքմեզյանը վարչապետի այս հայտարարությունը համարել էր քաղաքական ։ Փաստաբան Լուսինե Սահակյանը այս կապակցությամբ հարցրեց.«Այդ դեպքում, բա տղաների հարցը ի՞նչ է, մարդիկ հայտարարություն չեն արել, հարց են հնչեցրել։ Կրկնում եմ՝ դատարանները պետք է լինեն անկախ եւ անկաշկանդ, նրանց նկատմամբ որեւէ ճնշում չպետք է լինի, բայց այս ամենը եկավ երկրի վարչապետից։ Ինչո՞ւ, օրինակ, նույն Բեքմեզյանը դա համարում է քաղաքական հայտարարություն, իսկ հարցը չի համարում, այսինքն, կա տարբերակված՝ խտրական մոտեցում, ինչն անընդունելի է»։
Փաստաբանը շեշտում է՝ եթե նախորդիվ եւս քրեական գործեր հարուցվեին նման իրավիճակներում, երբ ճնշումներ էին գործադրվել դատարանների նկատմամբ, եւ այս տղաների հարցն էլ դիտարկվեր այդ շրջանակում, միգուցե կարելի էր ինչ-որ հարց քննարկել, եթե փաստերն այդ հնարավորությունը տային, բայց նույնիսկ այդ դեպքում, փաստերը այդ հնարավորությունը չեն տալիս, որովհետեւ նրանք ընդամենը հարց են հնչեցրել։
Դիտարկմանը, թե երիտասարդների հարցը տեսականորեն կարող էին նաեւ լրագրողները հնչեցնել, արդյո՞ք նրանց հետապնդումը համընդհանուր վախի մթնոլորտ ձեւավորելուն չի ուղղված եւ նախազգուշացնող չէ , Լուսինե Սահակյանն արձագանքեց. «Այո, դա ընդամենը հարց էր եւ բնականաբար, սա վախի մթնոլորտ ստեղծել է եւ տոտալ ճնշման խնդիր է առաջացել։ Արդեն ամեն ինչ արվում է, որպեսզի ոչ ոք չկարողանա իշխանությունների դեմ նույնիսկ խոսել, ոչ թե գործողություն կատարել՝ նույնիսկ խոսել, արտահայտվել։ Որովհետեւ , եթե նույնիսկ նրանք ինչ-որ քրեորեն պատժելի գործողություններ կատարած լինեին, հարց է առաջանում, բա կալանավորե՞լը, նման կերպ ձերբակալելը ինչի՞ համար է։ Ակնհայտ է, որ ոչ ձերբակալման, ոչ կալանավորման հիմքեր չէին կարող լինել եւ ամենը խոսում է այն մասին, որ նպատակն այլ է՝ ուղղակի ճնշել այն անձանց, ովքեր իշխանությունների դեմ են արտահայտվում։ Պատահական չէ, որ շատերը հայտարարել են, որ նրանք քաղբանտարկյալներ են»։
Փաստաբանը նշում է, որ միջազգային կառույցները եւ մասնավորապես ՄԻԵԴ-ը, եթե այս գործին անդրադառնա անքննարկելի կերպով ճանաչելու է երիտասարդների իրավունքների խախտումը։
«Ես խորհուրդ կտամ այն մարդկանց, որոնք մեղադրանքը առաջադրել են եւ ընդհանրապես, քննարկում են այս հարցը, կարդան այդ հոդվածը եւ տեսնեն, արդյո՞ք այդ հոդվածի եւ տղաների գործողություններում որեւէ աղերս կա։ Անձինք անազատության մեջ են պահվում եւ դա է ամենասարսափելին»,-եզրափակեց փաստաբան Լուսինե Սահակյանը։
«Փաստինֆո»-ն ավելի վաղ տեղեկացրել է, որ նախօրեին Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանը բավարարել է դատավոր Աննա Դանիեբեկյանին հարցեր ուղղած երիտասարդների՝ Նարեկ Մութաֆյանի եւ Սարգիս Օհանջանյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց կալանավորումն ընտրելու վերաբերյալ քննիչի միջնորդությունը:
Հիշեցնենք, դեպքի առիթով հարուցվել էր քրեական գործ 343-րդ հոդվածի 3-րդ մասով։ Երիտասարդներին մեղադրանք էր առաջադրվել 332-րդ հոդվածի 1-ին մասով։ Երիտասարդները ուղեկցել էին ՀՀ 2-րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի եւ մյուսների գործը քննող Աննա Դանիբեկյանին եւ հարց ուղղել նրան, թե արդյո՞ք «վնգստացող դատավորների» ցանկում է։ Ձեւակերպման հեղինակը ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն է, որը «Ազատությանը» տված հարցազրույցում, ապա նաեւ վանաձորյան ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ Հայաստանում կան «պատերի տակ վնգստացող դատավորներ», որոնք, ըստ վարչապետի, «նոր տերեր են փնտրում»։
Սա վախի մթնոլորտ ձևավորել է, ամեն ինչ արվում է, որ ոչ ոք չկարողանա իշխանությունների դեմ նույնիսկ խոսել. Լուսինե Սահակյան
«Շատ լուրջ խնդիր կա որակման մասով, որովհետեւ պետք է խնդիրը դիտարկել նախապատմությունից»,-«Փաստինֆո»-ին ասաց փաստաբան Լուսինե Սահակյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ 2-րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի աջակիցներ Նարեկ Մութաֆյան եւ Սարգիս Օհանջանյանի կալանավորմանը։
Փաստաբանը շեշտում է՝ նախ, անթույլատրելի է դատարանի վրա որեւէ ճնշում, առավել եւս , երբ խոսքը վերաբերում է գործադիր մարմնին։ «Պետք է հասկանալ, որ երբ Պանդորայի արկղը բացում ես, հետեւանքներին պետք է պատրաստ լինել։ Հիմա, երբ գործադիր մարմինը որոշակի գործողություններ է ձեռնարկում, ճնշումներ է գործադրում դատարանների նկատմամբ, կարծում եմ՝ գիտակցում է, որ իրավունք չունի դա անել, բայց դա անում է, այսինքն, միայն արտահայտությունները չեն, որ կարեւոր են։ Մենք գիտենք, որ շատ մեծ ճնշումներ եղան դատավորների վրա, կոչ հնչեց վարչապետի կողմից՝ փակել դատարանների մուտքերը ,խոսքը գնում է նաեւ ՍԴ-ի մասին։ Նաեւ բռնություն գործադրվեց դատավորների նկատմամբ, եւ ոչ ոք պատասխանատվության չենթարկեց, ավելին, եղավ հայտարարություն, որ այդտեղ պատժելի արարք , ընդհանրապես չկա»,-ասաց փաստաբան Սահակյանը՝ նկատի ունենալով դատավոր Դավիթ Բալայանի եւ ՍԴ դատավոր Ալվինա Գյուլումյանի հետ տեղի ունեցած միջադեպերը։ Մի դեպքում, դատարանների արգելափակման օրը ցուցարարները խոչընդոտեցին դատավոր Բալայանի մուտքը դատարան եւ վերջինիս նկատմամբ ֆիզիկական բռնություն գործադրեցին՝ դատավորն ընկավ, իսկ ՍԴ դատավոր Ալվինա Գյուլումյանին ցուցարարները շրջափակման մեջ էին վերցրել, երբ նա դուրս էր գալիս ՍԴ շենքից եւ տարբեր վակարկումներով պահանջում էին նրա հրաժարականը։
Լուսինե Սահակյանն ընդգծում է՝ այդ ամենից բացի, երկրի ղեկավարը շարունակաբար «վնգստացող դատավորներ» արտահայտությունն է անում դատավորների վերաբերյալ, ինչն անթույլատրելի է, բայց միեւնույն ժամանակ, խնդիրն այն է, որ այս դեպքում արտահայտությունը սովորական է դիտարկվում։ «Իսկ ի՞նչ են արել երիտասարդները։ Նրանք ընդամենը այդ արտահայտության հետ կապված հարց են ուղղել։ Նրանք չեն ասում, թե դատավորը «վնգստացող» է, այլ ընդամենը հարց են ուղղում՝ Դուք ա՞յս դատավորն եք»,-նշում է Լուսինե Սահակյանը՝ հավելելով, որ թեեւ երիտասարդների գործողություններն էլ իր համար ընդունելի չեն, բայց, մի բան է ընդունելի չլինելը, մեկ այլ բան՝ քրեորեն պատժելի արարք լինելը։
Փաստաբանի խոսքով, յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի փորձել պարզել, թե իր երկրում արդարադատությունն ով է իրականացնում եւ եթե խոսում են, որ ժողովրդի իշխանություն մասին, ապա բնականաբար այդ երիտասարդներն էլ ժողովրդի մի մասն են կազմում. «Թե՞ ժողովուրդը միայն նրանք են, ովքեր սատարում են իշխանությանը։ Ժողովուրդ են նաեւ այն անձինք, ովքեր դեմ են իշխանությանը եւ նրանք էլ իրավունք ունեն իմանալու, թե ով է արդարադատությունն իրականացնում մեր երկրում։ Հիմա, եթե երկրի ղեկավարն ասում է, որ կան «վնգստացող դատավորներ» երիտասարդները փորձում են հասկանալ, թե արդյո՞ք այդ դատավորը այդ շարքին է դասվում։ Բնականաբար, այս մեթոդն ինձ համար անընդունելի չէ, բայց վարչապետը նման հայտարարություն չպետք է աներ՝ հնարավորություն չտալով, որպեսզի նման հարցեր ընդհանրապես չծագեին։ Առավել եւս, ԲԴԽ նախագահը այդ մասին չպետք է խոսեր, դա խայտառակություն է»։
«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում, ի դեպ, ԲԴԽ անդամ Գրիգոր Բեքմեզյանը վարչապետի այս հայտարարությունը համարել էր քաղաքական ։ Փաստաբան Լուսինե Սահակյանը այս կապակցությամբ հարցրեց.«Այդ դեպքում, բա տղաների հարցը ի՞նչ է, մարդիկ հայտարարություն չեն արել, հարց են հնչեցրել։ Կրկնում եմ՝ դատարանները պետք է լինեն անկախ եւ անկաշկանդ, նրանց նկատմամբ որեւէ ճնշում չպետք է լինի, բայց այս ամենը եկավ երկրի վարչապետից։ Ինչո՞ւ, օրինակ, նույն Բեքմեզյանը դա համարում է քաղաքական հայտարարություն, իսկ հարցը չի համարում, այսինքն, կա տարբերակված՝ խտրական մոտեցում, ինչն անընդունելի է»։
Փաստաբանը շեշտում է՝ եթե նախորդիվ եւս քրեական գործեր հարուցվեին նման իրավիճակներում, երբ ճնշումներ էին գործադրվել դատարանների նկատմամբ, եւ այս տղաների հարցն էլ դիտարկվեր այդ շրջանակում, միգուցե կարելի էր ինչ-որ հարց քննարկել, եթե փաստերն այդ հնարավորությունը տային, բայց նույնիսկ այդ դեպքում, փաստերը այդ հնարավորությունը չեն տալիս, որովհետեւ նրանք ընդամենը հարց են հնչեցրել։
Դիտարկմանը, թե երիտասարդների հարցը տեսականորեն կարող էին նաեւ լրագրողները հնչեցնել, արդյո՞ք նրանց հետապնդումը համընդհանուր վախի մթնոլորտ ձեւավորելուն չի ուղղված եւ նախազգուշացնող չէ , Լուսինե Սահակյանն արձագանքեց. «Այո, դա ընդամենը հարց էր եւ բնականաբար, սա վախի մթնոլորտ ստեղծել է եւ տոտալ ճնշման խնդիր է առաջացել։ Արդեն ամեն ինչ արվում է, որպեսզի ոչ ոք չկարողանա իշխանությունների դեմ նույնիսկ խոսել, ոչ թե գործողություն կատարել՝ նույնիսկ խոսել, արտահայտվել։ Որովհետեւ , եթե նույնիսկ նրանք ինչ-որ քրեորեն պատժելի գործողություններ կատարած լինեին, հարց է առաջանում, բա կալանավորե՞լը, նման կերպ ձերբակալելը ինչի՞ համար է։ Ակնհայտ է, որ ոչ ձերբակալման, ոչ կալանավորման հիմքեր չէին կարող լինել եւ ամենը խոսում է այն մասին, որ նպատակն այլ է՝ ուղղակի ճնշել այն անձանց, ովքեր իշխանությունների դեմ են արտահայտվում։ Պատահական չէ, որ շատերը հայտարարել են, որ նրանք քաղբանտարկյալներ են»։
Փաստաբանը նշում է, որ միջազգային կառույցները եւ մասնավորապես ՄԻԵԴ-ը, եթե այս գործին անդրադառնա անքննարկելի կերպով ճանաչելու է երիտասարդների իրավունքների խախտումը։
«Ես խորհուրդ կտամ այն մարդկանց, որոնք մեղադրանքը առաջադրել են եւ ընդհանրապես, քննարկում են այս հարցը, կարդան այդ հոդվածը եւ տեսնեն, արդյո՞ք այդ հոդվածի եւ տղաների գործողություններում որեւէ աղերս կա։ Անձինք անազատության մեջ են պահվում եւ դա է ամենասարսափելին»,-եզրափակեց փաստաբան Լուսինե Սահակյանը։
«Փաստինֆո»-ն ավելի վաղ տեղեկացրել է, որ նախօրեին Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանը բավարարել է դատավոր Աննա Դանիեբեկյանին հարցեր ուղղած երիտասարդների՝ Նարեկ Մութաֆյանի եւ Սարգիս Օհանջանյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց կալանավորումն ընտրելու վերաբերյալ քննիչի միջնորդությունը:
Հիշեցնենք, դեպքի առիթով հարուցվել էր քրեական գործ 343-րդ հոդվածի 3-րդ մասով։ Երիտասարդներին մեղադրանք էր առաջադրվել 332-րդ հոդվածի 1-ին մասով։ Երիտասարդները ուղեկցել էին ՀՀ 2-րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի եւ մյուսների գործը քննող Աննա Դանիբեկյանին եւ հարց ուղղել նրան, թե արդյո՞ք «վնգստացող դատավորների» ցանկում է։ Ձեւակերպման հեղինակը ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն է, որը «Ազատությանը» տված հարցազրույցում, ապա նաեւ վանաձորյան ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ Հայաստանում կան «պատերի տակ վնգստացող դատավորներ», որոնք, ըստ վարչապետի, «նոր տերեր են փնտրում»։