Օգոստոսի 31–ին Ռոբերտ Քոչարյանը դարձավ 65 տարեկան։ Այլ իրավիճակում ու այլ քաղաքական պայմաններում նրա ծննդյան տարեդարձը, թերևս, այնպիսի քաղաքական հնչեղություն, տարածվածություն և շեշտադրում չստանար, ինչպես որ ստացավ երկու օր առաջ։ Պատճառը հասկանալի է. 2–րդ նախագահը կալանավորված է Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ։

Քոչարյանի դատավարության մասով մենք գործ ունենք ոչ թե իրավական, այլ քաղաքական գործընթացի հետ։ 2008–ի մարտի 1–ին տեղի ունեցած բախումների գլխավոր հրահրիչը և զոհերի հիմնական պատասխանատուներից մեկը դարձել է վարչապետ և փորձում է մաքրվել սեփական անցյալից, ինչպես նաև՝ քաղաքական վրեժ լուծել ու քաղաքական ընդդիմախոսին ֆիզիկապես մեկուսացնել։

Փաշինյանին թվում էր, թե Քոչարյանի դեմ քաղաքական վենդետտայի իրականացման որոշումը համընդհանուր ծափահարության կարժանանա, սակայն նա սխալվեց։

«Հասարակությունն ու մամուլն է Քոչարյանին մեղավոր նշանակել» թեզը օգոստոսի 31–ին հերթական անգամ փլվեց։ Քոչարյանին հղված շնորհավորանքների ծավալը, աշխարհագրությունը և բնույթը ցույց տվեցին, որ տեղի էր ունենում յուրօրինակ ակցիա՝ ընդդեմ հեղափոխության էներգետիկան սեփականաշնորհած և սեփական կոմպլեքսների գերին դարձած Փաշինյանի։

Սոցիալական ցանցերը և լրատվամիջոցները լցված էին շնորհավորանքներով, ինչը յուրօրինակ «ոչ» էր Փաշինյանի վարած քաղաքականությանը։ Այդ «ոչ»–ը Փաշինյանը ստացավ նաև Հայաստանում ներդրումներ արած և անելու պոտենցիալ ունեցող շրջանակներից. Քոչարյանին շնորհավորողներ հայտնի մարդկանց ցուցակի մի մասն ինչ–որ տեղ նաև ներդրողների ակումբ էր հիշեցնում ու ցույց տալիս, թե ո՞ր դեպքում Հայաստանում ներդրումներ կլինեն։

Ուշագրավ «մեսիջներ» էր պարունակում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի շնորհավորանքը Ռ. Քոչարյանին։ Այդ «մեսիջներն» ուղղված էին հայ ժողովրդին ու անձամբ Փաշինյանին։

Շնորհավորական տեքստում Պուտինը Քոչարյանին համարում է Ռուսաստանի իսկական բարեկամը, ով նպաստել է ՌԴ–ի հետ ռազմավարական հարաբերությունների ամրապնդմանը, և ով էական ներդրում է ունեցել ժամանակակից Հայաստանի զարգացման, ինչպես նաև Հարավային Կովկասում անվտանգության և կայունության ապահովման գործում։ Սա իրականում հայ ժողովրդին ու ՀՀ–ին տված բարձր գնահատական է։

Սրանք պատահական ձևակերպումներ չեն։ Պուտինը Քոչարյանին համարում է տարածաշրջանային մասշտաբի գործիչ և Ռուսաստանի բարեկամ։ Դա նշանակում է, որ նրա դեմ քաղաքական արշավը Կրեմլում գնահատում են որպես սպառնալիք տարածաշրջանային անվտանգությանը և քայլ Ռուսաստանի դեմ, քանզի հայ–ռուսական ռազմավարական հարաբերությունները զարգացնողին ու Ռուսաստանի բարեկամին կալանավորելը թշնամության դրսևորում է պաշտոնական Երևանի կողմից։

Եթե մենք այլ տարածաշրջանում ապրեինք ու այլ ռազմաքաղաքական դրության մեջ լինեինք, ապա կարելի էր Պուտինի շնորհավորանքում առկա «մեսիջներին» փիլիսոփայորեն կամ նույնիսկ անտարբեր վերաբերվել։ Բայց հիմա նման շռայլություն հայ ժողովուրդն իրավունք չունի իրեն թույլ տալու՝ հանուն սեփական շահերի։ Հայ–ռուսական հարաբերությունները երկկողմանի կարևորություն ունեն և մենք պետք է մեր շահերից ելնելով փայփայենք այդ հարաբերությունները (ի դեպ, Ադրբեջանում սպասում են, թե երբ պետք է Փաշինյանը վերջնականապես փչացնի հայ–ռուսական հարաբերություններն ու իրենք անցնեն լայնամասշտաբ գրոհի)։

Նիկոլ Փաշինյանն իր անձնական «բզիկներից» ու նեղ քաղաքական հաշվարկներից ելնելով գործ է սարքել Քոչարյանի դեմ։ Այն Քոչարյանի, ում հարցը, հասկանալի պատճառներով, դարձել է հայ–ռուսական հարաբերություններում կարևորագույն կետ։

Պուտինը Քոչարյանին համարում է Հարավային Կովկասի անվտանգությանն ու կայունությանը նպաստած գործիչ՝ դրանով իսկ հասկացնելով, որ Քոչարյանին աջակցում է ոչ միայն ու ոչ այնքան որպես ընկեր, այլ ՌԴ անվտանգության շահերից ելնելով։

Պուտինի ասածն այն է, որ Փաշինյանի «բզիկները» սպառնալիք են ՌԴ անվտանգությանը։ Իսկ դա նշանակում է, որ ՀՀ–ն, իր շահերից ելնելով, չպետք է թույլ տա, որ ՀՀ–ՌԴ ռազմավարական հարաբերությունները ստորադասվեն մեկ մարդու անձնական հաշվարկներին։

Պուտինի շնորհավորանքով Փաշինյանը սպառնալիք է հայտարարվել Կրեմլի կողմից։ Հասկացե՞լ է դա Փաշինյանը, թե՞ ոչ, իր խնդիրն է։ Կարևորը հայ ժողովուրդը հասկանա, որ Փաշինյանը դարձել է Հայաստանի ու Արցախի անվտանգության սպառնալիքը։ Հասկանա ու քաղաքական լուծում տա այս վտանգավոր իրավիճակին։

Կորյուն Մանուկյան