Թվում է, թե ամեն ինչ պարզ է և արհեստական հարց ենք բարձրացրել, սակայն դա միայն առաջին հայացքից է թվում:
ԱԺ արտահերթ ընտրություններին մասնակցում են 11 ուժեր՝ 2 դաշինք և 9 կուսակցություն:
Թե ո՞ր ուժերը կանցնեն խորհրդարան, պարզ կդառնա դեկտեմբերի 9-ի ուշ երեկոյան, երբ ԿԸՀ ղեկավար Տիգրան Մուկուչյանը, դեմքի անմեղ հայացքով ու իր բարի աչուկները ճպճպացնելով, մեզ կհաղորդի թվերը այնպես, ինչպես հաղորդում էր նախորդ ընտրությունների ժամանակ:
Երեք հոսանք (չհաշված ԲՀԿ-ի ուրվականը)
Օրենսդրությունը նախատեսում է, որ առնվազն 3 ուժ պետք է անցնի խորհրդարան: Անցումային շեմը սահմանված է 5 տոկոս:
«Ռեյտինգային» ընտրակարգի պահպանումը ձեռնտու է նախևառաջ «իշխանության կուսակցությանը», տվյալ դեպքում՝ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած «Իմ քայլը» դաշինքին: Այն ձեռնտու է նաև ՀՀԿ-ին ու ԲՀԿ-ին, քանզի այդ երկու ուժերն ունեն տարածքային կառույցներ, ընտրական փորձ և փող:
Ի դեպ, «ռեյտինգայինը» ԲՀԿ-ի համար միակ շանսն է խորհրդարանում հայտնվելու համար: Կհայտնվի թե ոչ, կախված կլինի մի շարք գործոններից, բայց որ «ռեյտինգայինը» քաղաքական դաշտում իր առաքելությունը ավարտած ԲՀԿ-ի միակ շանսն է, չեն վիճում անգամ այդ կուսակցության ներկայացուցիչները, թեև խորհրդարանում դերասանություն էին անում, թե իբր ուզում են փոխել Ընտրական օրենսգիրքը: Ասել է թե՝ եթե ԲՀԿ-ն անցնի խորհրդարան, ապա դա կլինի իներցիայի, այլ ոչ թե հանրային տրամադրության հետևանք:
Եթե զուտ հանրային տրամադրություններով առաջնորդվենք, ապա կա չորս հոսանք:
Հոդվածի այս ենթաբաժնում մենք կխոսենք այդ հոսանքներիցերեքի մասին (դրանց ներկայացուցիչները մասնակցում են ընտրություններին):
Դոմինանտայինն, անշուշտ, Փաշինյանի հոսանքն է («թավշյա հեղափոխականներ»):
«Իմ քայլը», ամենայն հավանականությամբ, կվերցնի ԱԺ-ի հսկիչ փաթեթն ու Փաշինյանը կրկին կդառնա վարչապետ:
Հանրության մոտ կա նաև «թավշյայից» գրեթե հավասարաչափ հեռացված ևս երկու հոսանք: Մի հոսանքին կարելի է կոչել հակահեղափոխականներ կամ պահպանողականներ: Դա ՀՀԿ-ն է:
Մյուս հոսանքը ներկայացնում են «Սասնա ծռերը» (ծայրահեղ հեղափոխականներ):
Թե ո՞ր հոսանքը ինչ տոկոսային հարաբերակցություն կունենա, կրկնեմ, թողնենք Մուկուչյանի հայտնելիքին:
ՀՀԿ-ն ու «Սասնա ծռերը» հակադիր բևեռներում են գտնվում, իսկ «Իմ քայլը»՝ նրանց մեջտեղում:
Եթե խորհրդարանում ՀՀԿ-ի հայտնվելը գրեթե կասկած չի հարուցում՝ հատկապես հաշվի առնելով «ռեյտինգայինի» գործոնը, ապա նույն այդ գործոնը հաշվի առնելով՝ դժվար է ասել, թե արդյոք «Սասնա ծռերը» կհայտնվե՞ն ԱԺ-ում, թե՞ ոչ:
«Ծռության» հոսանք այս պահին կա հանրային տրամադրության մեջ և դա ակնհայտ է (մոտավորապես այնքան, որքան կազմում է պահպանողականի հատվածը):
ԱԺ-ում հայտնվել-չհայտնվելու առումով ՀՀԿ-ի ու «Սասնա ծռերի» տարբերությունն այն է, որ առաջինն ունի ընտրական փորձ, կազմակերպչական ու ֆինանսական ռեսուրս: «Ծռերի» մոտ չկա ընտրական փորձ, տեսանելի չէ կազմակերպչական ռեսուրսը, իսկ ֆինանսը կա, բայց, մեղմ ասած, համադրելի չէ ՀՀԿ-ի ունեցածի հետ:
Հարկ է առանձնահատուկ ընդգծել, որ «Իմ քայլի» համար շատ ավելի խնդրահարույց են «Սասնա ծռերը», քան ՀՀԿ-ն: Պատճառները մի քանիսն են, բայց գլխավորն այն է, որ «ծռերը» ներտեսակային մրցակցության մեջ են մտել Փաշինյանի հետ, քանզի համարում են, որ իրական հեղափոխականներն իրենք են, այլ ոչ թե Փաշինյանն ու նրա երիտասարդ թիմը:
Ինչպես հայտնի է, ներտեսակային պայքարը շատ ավելի դաժան է լինում, քան միջտեսակայինը: Այնպես որ, բախումների սրություն ավելի շատ կնկատվի «Իմ քայլը»-«Սասնա ծռեր», քան «Իմ քայլը»-ՀՀԿ տիրույթում:
Եվ ամենակարևոր տարբերությունը: ՀՀԿ-ն չի դրել իշխանության խնդիր և չի էլ կարող դնել (ցուցակի առաջին համար Վիգեն Սարգսյանը ապագա ընդդիմության քվե է հայցում ընտրողից), իսկ ահա «Սասնա ծռերի» մոտ նկատվում է առաքելություն ունեցող և իշխանության ձգտող ուժի պաթոս: Այդ հանգամանքները վարքագծային ու դիրքորոշումային խիստ տարբերություններ են առաջացնում ՀՀԿ-ի ու «Սասնա ծռերի» միջև և ըստ այդմ՝ փոխում նաև նրանց պահվածքը Փաշինյանի հանդեպ:
Այս ընտրություններում կհաղթի «Բոլորին դեմ եմ» կուսակցությունը
Ինչ վերաբերում է հանրության մեջ առկա 4-րդ հոսանքին, ապա այդ հոսանքի ներկայացուցիչն այս փուլում չի մասնակցում ընտրություններին:
4-րդ հոսանքը այլընտրանք է վերը նշված երեք հոսանքներին: Այդ հոսանքի շահերը ներկայացնող կուսակցության անունը այս պահին պայմանականորեն կարելի է դնել «Բոլորին դեմ եմ»:
Մեր կարծիքով՝ այդ 4-րդ հոսանքի կողմնակիցների ճնշող մեծամասնությունը չի մասնակցելու ԱԺ արտահերթ ընտրություններին, քանզի քվեաթերթիկում չի գտնելու իր ուզած ուժին: Գրեթե 100 տոկոսով կարելի է պնդել, որ «Բոլորին դեմ եմ»-ը կհավաքի ավելի շատ տոկոս, քան մյուս երեք հոսանքներին ներկայացնող ուժերը միասին վերցրած:
Երևանի ավագանու ընտրություններին «Բոլորին դեմ եմ»-ը հավաքեց շուրջ 57 տոկոս ձայն. մարդիկ, ընտրատեղամաս չգալով, իրենց վերաբերմունքն էին արտահայտում: Այդ վերաբերմունքն արտահայտվելու է նաև դեկտեմբերի 9-ին: Հանրությունը յուրօրինակ ձևով բոլորին դեմ քվեարկելով՝ դեկտեմբերի 9-ին ձևակերպելու է նոր՝ եղածներին այլընտրանք ներկայացնող քաղաքական ուժի ձևավորման պահանջ: Թե երբ և ինչ կոդով կգործի այդ ուժը, դեկտեմբերի 9-ից հետոյին վերաբերող խոսակցություն է: Իսկ այս պահին պետք է պարզապես ուշադիր հետևել, թե ինչ է կատարվում և գույքագրում անել:
Ո՞վ կհաղթի ընտրություններում
Թվում է, թե ամեն ինչ պարզ է և արհեստական հարց ենք բարձրացրել, սակայն դա միայն առաջին հայացքից է թվում:
ԱԺ արտահերթ ընտրություններին մասնակցում են 11 ուժեր՝ 2 դաշինք և 9 կուսակցություն:
Թե ո՞ր ուժերը կանցնեն խորհրդարան, պարզ կդառնա դեկտեմբերի 9-ի ուշ երեկոյան, երբ ԿԸՀ ղեկավար Տիգրան Մուկուչյանը, դեմքի անմեղ հայացքով ու իր բարի աչուկները ճպճպացնելով, մեզ կհաղորդի թվերը այնպես, ինչպես հաղորդում էր նախորդ ընտրությունների ժամանակ:
Երեք հոսանք (չհաշված ԲՀԿ-ի ուրվականը)
Օրենսդրությունը նախատեսում է, որ առնվազն 3 ուժ պետք է անցնի խորհրդարան: Անցումային շեմը սահմանված է 5 տոկոս:
«Ռեյտինգային» ընտրակարգի պահպանումը ձեռնտու է նախևառաջ «իշխանության կուսակցությանը», տվյալ դեպքում՝ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած «Իմ քայլը» դաշինքին: Այն ձեռնտու է նաև ՀՀԿ-ին ու ԲՀԿ-ին, քանզի այդ երկու ուժերն ունեն տարածքային կառույցներ, ընտրական փորձ և փող:
Ի դեպ, «ռեյտինգայինը» ԲՀԿ-ի համար միակ շանսն է խորհրդարանում հայտնվելու համար: Կհայտնվի թե ոչ, կախված կլինի մի շարք գործոններից, բայց որ «ռեյտինգայինը» քաղաքական դաշտում իր առաքելությունը ավարտած ԲՀԿ-ի միակ շանսն է, չեն վիճում անգամ այդ կուսակցության ներկայացուցիչները, թեև խորհրդարանում դերասանություն էին անում, թե իբր ուզում են փոխել Ընտրական օրենսգիրքը: Ասել է թե՝ եթե ԲՀԿ-ն անցնի խորհրդարան, ապա դա կլինի իներցիայի, այլ ոչ թե հանրային տրամադրության հետևանք:
Եթե զուտ հանրային տրամադրություններով առաջնորդվենք, ապա կա չորս հոսանք:
Հոդվածի այս ենթաբաժնում մենք կխոսենք այդ հոսանքներից երեքի մասին (դրանց ներկայացուցիչները մասնակցում են ընտրություններին):
Դոմինանտայինն, անշուշտ, Փաշինյանի հոսանքն է («թավշյա հեղափոխականներ»):
«Իմ քայլը», ամենայն հավանականությամբ, կվերցնի ԱԺ-ի հսկիչ փաթեթն ու Փաշինյանը կրկին կդառնա վարչապետ:
Հանրության մոտ կա նաև «թավշյայից» գրեթե հավասարաչափ հեռացված ևս երկու հոսանք: Մի հոսանքին կարելի է կոչել հակահեղափոխականներ կամ պահպանողականներ: Դա ՀՀԿ-ն է:
Մյուս հոսանքը ներկայացնում են «Սասնա ծռերը» (ծայրահեղ հեղափոխականներ):
Թե ո՞ր հոսանքը ինչ տոկոսային հարաբերակցություն կունենա, կրկնեմ, թողնենք Մուկուչյանի հայտնելիքին:
ՀՀԿ-ն ու «Սասնա ծռերը» հակադիր բևեռներում են գտնվում, իսկ «Իմ քայլը»՝ նրանց մեջտեղում:
Եթե խորհրդարանում ՀՀԿ-ի հայտնվելը գրեթե կասկած չի հարուցում՝ հատկապես հաշվի առնելով «ռեյտինգայինի» գործոնը, ապա նույն այդ գործոնը հաշվի առնելով՝ դժվար է ասել, թե արդյոք «Սասնա ծռերը» կհայտնվե՞ն ԱԺ-ում, թե՞ ոչ:
«Ծռության» հոսանք այս պահին կա հանրային տրամադրության մեջ և դա ակնհայտ է (մոտավորապես այնքան, որքան կազմում է պահպանողականի հատվածը):
ԱԺ-ում հայտնվել-չհայտնվելու առումով ՀՀԿ-ի ու «Սասնա ծռերի» տարբերությունն այն է, որ առաջինն ունի ընտրական փորձ, կազմակերպչական ու ֆինանսական ռեսուրս: «Ծռերի» մոտ չկա ընտրական փորձ, տեսանելի չէ կազմակերպչական ռեսուրսը, իսկ ֆինանսը կա, բայց, մեղմ ասած, համադրելի չէ ՀՀԿ-ի ունեցածի հետ:
Հարկ է առանձնահատուկ ընդգծել, որ «Իմ քայլի» համար շատ ավելի խնդրահարույց են «Սասնա ծռերը», քան ՀՀԿ-ն: Պատճառները մի քանիսն են, բայց գլխավորն այն է, որ «ծռերը» ներտեսակային մրցակցության մեջ են մտել Փաշինյանի հետ, քանզի համարում են, որ իրական հեղափոխականներն իրենք են, այլ ոչ թե Փաշինյանն ու նրա երիտասարդ թիմը:
Ինչպես հայտնի է, ներտեսակային պայքարը շատ ավելի դաժան է լինում, քան միջտեսակայինը: Այնպես որ, բախումների սրություն ավելի շատ կնկատվի «Իմ քայլը»-«Սասնա ծռեր», քան «Իմ քայլը»-ՀՀԿ տիրույթում:
Եվ ամենակարևոր տարբերությունը: ՀՀԿ-ն չի դրել իշխանության խնդիր և չի էլ կարող դնել (ցուցակի առաջին համար Վիգեն Սարգսյանը ապագա ընդդիմության քվե է հայցում ընտրողից), իսկ ահա «Սասնա ծռերի» մոտ նկատվում է առաքելություն ունեցող և իշխանության ձգտող ուժի պաթոս: Այդ հանգամանքները վարքագծային ու դիրքորոշումային խիստ տարբերություններ են առաջացնում ՀՀԿ-ի ու «Սասնա ծռերի» միջև և ըստ այդմ՝ փոխում նաև նրանց պահվածքը Փաշինյանի հանդեպ:
Այս ընտրություններում կհաղթի «Բոլորին դեմ եմ» կուսակցությունը
Ինչ վերաբերում է հանրության մեջ առկա 4-րդ հոսանքին, ապա այդ հոսանքի ներկայացուցիչն այս փուլում չի մասնակցում ընտրություններին:
4-րդ հոսանքը այլընտրանք է վերը նշված երեք հոսանքներին: Այդ հոսանքի շահերը ներկայացնող կուսակցության անունը այս պահին պայմանականորեն կարելի է դնել «Բոլորին դեմ եմ»:
Մեր կարծիքով՝ այդ 4-րդ հոսանքի կողմնակիցների ճնշող մեծամասնությունը չի մասնակցելու ԱԺ արտահերթ ընտրություններին, քանզի քվեաթերթիկում չի գտնելու իր ուզած ուժին: Գրեթե 100 տոկոսով կարելի է պնդել, որ «Բոլորին դեմ եմ»-ը կհավաքի ավելի շատ տոկոս, քան մյուս երեք հոսանքներին ներկայացնող ուժերը միասին վերցրած:
Երևանի ավագանու ընտրություններին «Բոլորին դեմ եմ»-ը հավաքեց շուրջ 57 տոկոս ձայն. մարդիկ, ընտրատեղամաս չգալով, իրենց վերաբերմունքն էին արտահայտում: Այդ վերաբերմունքն արտահայտվելու է նաև դեկտեմբերի 9-ին: Հանրությունը յուրօրինակ ձևով բոլորին դեմ քվեարկելով՝ դեկտեմբերի 9-ին ձևակերպելու է նոր՝ եղածներին այլընտրանք ներկայացնող քաղաքական ուժի ձևավորման պահանջ: Թե երբ և ինչ կոդով կգործի այդ ուժը, դեկտեմբերի 9-ից հետոյին վերաբերող խոսակցություն է: Իսկ այս պահին պետք է պարզապես ուշադիր հետևել, թե ինչ է կատարվում և գույքագրում անել:
7or.am