Փորձագետները կարծում են, որ Մուխթարլիի գործում ամենից շատ տուժել է Վրաստանը: Լրագրողի գործը ամուր կապվեց Վրաստանի ապագայի և միջազգային հեղինակության հետ: Կա՛մ Վրաստանը պետք է հետաքննի, թե ինչպես է լրագրողը անհետացել Թբիլիսիից, և պատժի մեղավորներին, կա՛մ կներքաշվի իր ավտորիտար հարևանների խաղի մեջ:
Ադրբեջանն ու Թուրքիան այսօր Վրաստանի կարևորագույն հարևաններն ու գործընկերն են: Ադրբեջանական էներգետիկ ռեսուրսները Վրաստանի համար դարձել են այլընտրանք ռուսականին: Վրաստանին Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ կապում են նաև մի շարք այլ խոշոր էներգետիկ նախագծեր: Բացի այդ, Թուրքիան Վրաստանի ամենախոշոր առևտրային գործընկերներից մեկն է:
Թեև այսօր այս ռազմավարական գործընկերությունը, որը ազատել է Ռուսաստանից էներգետիկ կախվածությունից, Վրաստանի համար դառնում է վտանգավոր. Թուրքիայի և Ադրբեջանի ավտորիտար ռեժիմները փորձում են ներքաշել Վրաստանին իրենց քաղաքական ընդդիմախոսների դեմ պայքարի մեջ: Իսկ Թբիլիսին այս փուլում չի կարող կամ ի զորու չէ դիմակայել այս տեսակի ճնշմանը:
Մուխթարլիի անհետացման հետ մեկտեղ Վրաստանը շուտով ևս մեկ թեսթ պետք է անցնի. Թուրքիան Թբիլիսիից պահանջում է արտահանձնել Դեմիրելի անվան վարժարանի կառավարիչ Մուստաֆա Էմրե Չաբուկին: Չաբուկը Վրաստանի իրավապահ մարմինների կողմից ձերբակալվել էր մայիսի վերջին թուրքական կողմի հարցմամբ: Անկարան վերջինիս համարում է Ֆետուլլահ Գյուլենի գաղափարակից և մեղադրում է վերջերս տեղի ունեցած ձախողված հեղաշրջման փորձի մեջ: Գյուլենի կողմնակիցներին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հետապնդում է ամբողջ աշխարհում և ոչ մեկ անգամ դիմել է եվրոպական երկրներին այս կամ այն անձի արտահանձման համար, բայց ամեն անգամ մերժում է ստացել: Սակայն կարո՞ղ է արդյոք Թբիլիսին հետևել եվրոպացիների օրինակին և մերժել Անկարային Չաբուկի արտահանձման հարցում:
Չաբուկի արտահանձումը թուրքական կողմին ծանր հարված կհասցնի Վրաստանի միջազգային իմիջին, քանի որ թուրք ուսուցչին հայրենիքում ոչ միայն խոշտանգումներ են սպառնում, այլ անգամ մահապատիժ:
«Մեր հարևանները Վրաստանի վրա ճնշում գործադրելու բազում լծակներ ունեն: Սակայն որքան շատ Վրաստանը զիջի, այնքան Թուրքիայի և Ադրբեջանի ախորժակը կմեծանա», -կարծում է փորձագետ Խաթունա Լագազիձեն:
Ըստ նրա՝ եթե Վրաստանը չսովորի կառուցել հարևանների հետ հավասար գործընկերային հարաբերություններ և պաշտպանել իր ինքնիշխանությունը, շանտաժին վերջ չի լինի. «Կգա օրը, երբ կպարզվի, որ մենք դարձել ենք Թուրքիայի զոհը, այնպիսին, ինչպիսին աժմ Ռուսաստանի համար ենք: Եվ ի՞նչ անել այդ դեպքում, վազե՞լ Ռուսաստանի մոտ: Վրաստանի փրկությունը Եվրոպայի և եվրոպական արժեքների մեջ է: Այլընտրանքային ճանապարհ չկա»:
Վրաստանը՝ Ադրբեջանի և Թուրքիայի պատանդ
Փորձագետները կարծում են, որ Մուխթարլիի գործում ամենից շատ տուժել է Վրաստանը: Լրագրողի գործը ամուր կապվեց Վրաստանի ապագայի և միջազգային հեղինակության հետ: Կա՛մ Վրաստանը պետք է հետաքննի, թե ինչպես է լրագրողը անհետացել Թբիլիսիից, և պատժի մեղավորներին, կա՛մ կներքաշվի իր ավտորիտար հարևանների խաղի մեջ:
Ադրբեջանն ու Թուրքիան այսօր Վրաստանի կարևորագույն հարևաններն ու գործընկերն են: Ադրբեջանական էներգետիկ ռեսուրսները Վրաստանի համար դարձել են այլընտրանք ռուսականին: Վրաստանին Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ կապում են նաև մի շարք այլ խոշոր էներգետիկ նախագծեր: Բացի այդ, Թուրքիան Վրաստանի ամենախոշոր առևտրային գործընկերներից մեկն է:
Թեև այսօր այս ռազմավարական գործընկերությունը, որը ազատել է Ռուսաստանից էներգետիկ կախվածությունից, Վրաստանի համար դառնում է վտանգավոր. Թուրքիայի և Ադրբեջանի ավտորիտար ռեժիմները փորձում են ներքաշել Վրաստանին իրենց քաղաքական ընդդիմախոսների դեմ պայքարի մեջ: Իսկ Թբիլիսին այս փուլում չի կարող կամ ի զորու չէ դիմակայել այս տեսակի ճնշմանը:
Մուխթարլիի անհետացման հետ մեկտեղ Վրաստանը շուտով ևս մեկ թեսթ պետք է անցնի. Թուրքիան Թբիլիսիից պահանջում է արտահանձնել Դեմիրելի անվան վարժարանի կառավարիչ Մուստաֆա Էմրե Չաբուկին: Չաբուկը Վրաստանի իրավապահ մարմինների կողմից ձերբակալվել էր մայիսի վերջին թուրքական կողմի հարցմամբ: Անկարան վերջինիս համարում է Ֆետուլլահ Գյուլենի գաղափարակից և մեղադրում է վերջերս տեղի ունեցած ձախողված հեղաշրջման փորձի մեջ: Գյուլենի կողմնակիցներին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հետապնդում է ամբողջ աշխարհում և ոչ մեկ անգամ դիմել է եվրոպական երկրներին այս կամ այն անձի արտահանձման համար, բայց ամեն անգամ մերժում է ստացել: Սակայն կարո՞ղ է արդյոք Թբիլիսին հետևել եվրոպացիների օրինակին և մերժել Անկարային Չաբուկի արտահանձման հարցում:
Չաբուկի արտահանձումը թուրքական կողմին ծանր հարված կհասցնի Վրաստանի միջազգային իմիջին, քանի որ թուրք ուսուցչին հայրենիքում ոչ միայն խոշտանգումներ են սպառնում, այլ անգամ մահապատիժ:
«Մեր հարևանները Վրաստանի վրա ճնշում գործադրելու բազում լծակներ ունեն: Սակայն որքան շատ Վրաստանը զիջի, այնքան Թուրքիայի և Ադրբեջանի ախորժակը կմեծանա», -կարծում է փորձագետ Խաթունա Լագազիձեն:
Ըստ նրա՝ եթե Վրաստանը չսովորի կառուցել հարևանների հետ հավասար գործընկերային հարաբերություններ և պաշտպանել իր ինքնիշխանությունը, շանտաժին վերջ չի լինի. «Կգա օրը, երբ կպարզվի, որ մենք դարձել ենք Թուրքիայի զոհը, այնպիսին, ինչպիսին աժմ Ռուսաստանի համար ենք: Եվ ի՞նչ անել այդ դեպքում, վազե՞լ Ռուսաստանի մոտ: Վրաստանի փրկությունը Եվրոպայի և եվրոպական արժեքների մեջ է: Այլընտրանքային ճանապարհ չկա»:
Վրաստանի հայ համայնք