Հոգեվերլուծաբանները պնդում են, որ եթե մարդն անընդհատ ուզում է տարբերվել մյուսներից, պարբերաբար ձգտում է հրապարակավ համեմատվել ու այդ համեմատության մեջ ավելի լավը երևալ, իր անցյալը մոռանալ (փախչել սեփական «ես»–ից), ապա դա թերարժեքության բարդույթի դրսևորումներից է կամ յուրօրինակ մոլուցք։

Ելնելով վերը նշվածից՝ կարելի է պնդել, որ Սերժ Սարգսյանը հաստատ ունի այդ բարդույթից կամ տառապում է տարբերվելու մոլուցքով, քանի որ պարբերաբար փորձում է շեշտել իր առավելությունները այս կամ այն գործչի նկատմամբ։

Սարգսյանին դուր է գալիս, երբ պալատական սազանդարները համեմատում են իրեն նախորդ նախագահների հետ ու հիմնավորում, որ Ս. Սարգսյանը շահեկանորեն տարբերվում է նրանցից։

Այսպես. չափից շատ «անկախ» պատգամավոր Վիկտոր Դալլաքյանը «ֆուտբոլային» դիվանագիտության թեժ շրջանում, իրականացնելով ՀՀԿ «ճկուն» նախագահի PR-ը, հայտարարում էր, թե ՀՀ առաջին նախագահը ուզում էր, բայց նրան թույլ չտվեցին, որ լուծի հայ-թուրքական սահմանի բացման հարցը, երկրորդ նախագահը չկարողացավ լուծել, իսկ ահա երրորդ նախագահը ուզում ու կարողանում է սահմանը բացել ու դրա համար նրան նախանձում են և՛ առաջինը, և՛ երկրորդը։

Հիմա բոլորի համար (այդ թվում՝ Սերժ Սարգսյանի ու չափից շատ «անկախի») պարզ է, որ «ֆուտբոլային» դիվանագիտությունը թյուրիմացություն էր ու բացասականից  բացի ոչ մի այլ արդյունք չապահովեց։ Սահմանն ինչպես փակ էր այնպես էլ շարունակում է փակ մնալ՝ չհաշված այն հակահայ փաստաթղթերն ու հայտարարությունները, որոնք ընդունվեցին այս ընթացքում։ Դա է պատճառը, որ հիմա «մոռացել» են «նախաձեռնողականության» մասին ու սկսել են այլ «ռակուրսով» համեմատել Սարգսյանին ու նախորդ նախագահներին։

Վերջերս Շարմազանովը ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, թե Սերժ Սարգսյանի իշխանությունը տարբերվում է նախորդներից, քանի որ

1. իրենք չեն առաջնորդվում «թող «պոլի» փայտ լինի, բայց ՀՀՇ-ից լինի» սկզբունքով,

2. իրենք չեն թաքցնում խնդիրները և չեն ասում, թե երկրում կոռուպցիա ու անարդարություն չկա, այլ բաց խոսում են այդ մասին։

Ահա՛  Սերժ Սարգսյանի ու մյուսների տարբերությունը վկայող ևս մի քանի «հզոր» փաստարկներ։ Իսկ դուք ասում եք...

Հիշեցնենք, որ «ֆուտբոլ» խաղալու ժամանակ Սերժ Սարգսյանը չափից շատ «անկախի» շուրթերով հնչեցրած կետերով էր ձգտում տարբերվել իր նախորդներից, բայց ընդամենը փորձության ենթարկեց Էդուարդ Նալբանդյանի զույգ այտերն ու փոխարենը «բուբլիկի» անցք ստացավ։

Հիմա այլ կետերով են ուզում Սարգսյանին «ամենա», «ամենա» դարձնել ու ցույց տալ, որ, գովազդային լեզվով ասած, «Tide»-ն ավելի լավ «լվացքի» միջոց է, քան «սովորական»  նյութերը։

Ուշագրավ է, որ Սարգսյանը «վիզ» դրած ուզում է շեշտել իր տարբերությունը նախորդներից ու դրանով նաև իր առավելությունը, բայց ամեն անգամ ստացվում է ինչպես միշտ։

Հայ-թուրքական սահմանի մասով ամեն ինչ պարզ է, հիմա եկեք մի փոքր վերլուծենք Շարմազանովի առաջ քաշած համեմատականները և բացահայտենք մեր «նախաձեռնողին» յուրովի։

Չնայած բոլորն էլ գիտեն, բայց ևս մեկ անգամ հիշեցնենք, որ Սերժ Սարգսյանը և՛ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, և՛ Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք եղել է իշխանական նեղ թիմի ներկայացուցիչ, և անհասկանալի է այն մոլուցքը, որով նա ուզում է տարանջատվել կառավարման այդ տարիներից ու քննադատելով իր իսկ անցյալը՝ կերտել քաղաքական իմիջ։

Եթե սարգսյանական քարոզիչներին հավատանք, ապա ստացվում է, որ Սերժ Սարգսյանի կոկորդը, սկսած 1991-ից, պատռվել է «Լե՛-վո՛ն, հեռացի՛ր» կամ «Ռո՛-բե՛րտ, հեռացի՛ր» գոռալով։

Իրականությունն այն է, որ առաջին նախագահի օրոք տարբեր ժամանակահատվածներում նա եղել է ՀՀ բոլոր ուժային կառույցների ղեկավար ու համարվել Տեր-Պետրոսյանի ամանավստահելի կուսակիցներից, իսկ երկրորդ նախագահի օրոք հանդիսանում էր իշխանական երկյակի բաղկացուցիչ մասը։ Այնպես որ պարզապես ծիծաղելի է, երբ փորձում ես անցյալդ սևացնել՝ տարանջատվելով քո իսկ կենսագրությունից ու փորձելով էժանագին դիվիդենտներ հավաքել։

Նման ոճի PR փորձեցին սերժական քարոզիչներն անել նաև 2008-ի նախագահական ընտրությունների ժամանակ, երբ տարածում էին, թե «Սերժը ղարաբաղցի չէ, այլ գորիսեցի է»։ Շատ պարսավելի մտածելակերպ է։ Երբ մարդը, ելնելով ինչ-ինչ հաշվարկներից, փորձում է ուրանալ իր փոքր հայրենիքն ու բնակավայրը, ապա դրանից հետո գալիս է Աբդուլլահ Գյուլի հետ Հայոց ցեղասպանության հարցով առևտուր անելու ժամանակը։ Հայտնի խոսք կա՝ ընկերոջն ու փոքր հայրենիքն ուրացողը՝ կուրանա նաև մեծ հայրենիքը ...

Անցնենք առաջ։ Եթե Ս. Սարգսյանը Շարմազանովի միջոցով հայտարարում է, թե  իրենք չեն առաջնորդվում «պոլի փայտի» սկզբունքով, քանի որ այն շատ վատն են համարում, ապա հիշեցնենք, որ այդ տխրահռչակ սկզբունքի մասին հայտարարել էր նախկին ՀՀՇ–ական Արշակ Սադոյանը, ով այժմ Սերժ Սարգսյանի թիմակիցներից է։ Բացի այդ՝ նշյալ սկզբունքի շրջանակներում էր, որ Տեր-Պետրոսյանի պնդմամբ Սերժ Սարգսյանին Ղարաբաղում կռվի տարիներին պաշտպանության նախարար դարձավ, քանի որ ՀՀՇ-ում, իրոք, սկզբունք էր ընդունվել տարատեսակ պաշտոնների նշանակել բացառապես հհշականների՝ հատկապես նյութատեխնիկական մատակարարման ոլորտում, այսինքն՝ որտեղ գումարներ էին շրջանառվում։ Ղարաբաղում Սերժ Սարգսյանին հենց այդպես էլ գիտեին կռվի տարիներին ու մինչև հիմա էլ շատերն այդպես են հիշում նրան՝ ՀՀՇ-ի Սերժ։ Այլ հարց է, որ Սերժ Սարգսյանը, չնայած Տեր-Պետրոսյանի աջակցությանը,  երկար չդիմացավ Ղարաբաղում ու պատերազմի ամենաթեժ շրջանում՝ 1993-ին, հայտնվեց ... Մոսկվայում ու կռիվ էր տալիս մատակարարման «ֆռոնտում», իսկ հետագայում տեղափոխվեց Երևան։ Ասել է թե՝ «թող «պոլի» փայտ լինի, բայց ՀՀՇ-ից լինի» սկզբունքից Սերժ Սարգսյանը սկզբունքորեն պետք է դժգոհ չլինի, քանի որ իր կարիերան ՀՀՇ-ի օրոք է վերելք ապրել, այլապես մինչև օրս նրան կհիշեր շատ քիչ քանակությամբ  մարդ՝ այն էլ բացառապես հայատյաց Կեվորկովի օգնականի դերում։

Ինչ վերաբերում է այն հարցին, թե Ռոբերտ Քոչարյանի ժամանակ թաքցնում էին խնդիրները, իսկ հիմա հրապարակավ խոսում են այդ մասին, ապա տպավորություն է ստեղծվում, թե 1998-2008 թթ. շրջանում Սերժ Սարգսյանը հոնգուր-հոնգուր լացել է քնելուց առաջ, քանի որ տեսել է համակարգի թերությունները, ուզեցել է խոսել այդ մասին, բայց բան չի կարողացել անել, քանի որ նախորդ իշխանության օրոք ընդունված չէր խոսել անհանդուրժելի ու անընդունելի երևույթների մասին, ու ինքը ստիպված անհանդուրժելի ու անընդունելի երևույթների մեջ էր մխրճվում՝ սիրտը հովացնելով տարատեսակ խաղասրահներում և աղոթք անելով Տիգրան Սարգսյանի հետ։ Խե՜ղճ մարդ, որքա՜ն է հալածվել Ռ. Քոչարյանի կողմից, ու հիմա երևի դրա համար է «մուռը» հանում։ Ա՛յ, ա՛յ, ա՛յ ...

Մի խորհուրդ սերժականներին. քարոզչություն անելուց առաջ, վատ չէր լինի մի փոքր մտածել «կոդերի» շուրջ, այլապես շատ անհարմար բան է ստացվում։

Իսկ եթե ոմանց հետաքրքրում է, թե ո՞րն է Ս. Սարգսյանի ու նախորդների տարբերությունը, ապա դրանք, իրոք, կան։ Ներկայացնենք.

1.      Թող «պոլի» փայտ լինի, բայց լինի մեկը, ով պատրաստ կլինի ծառայել Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ «մեկ օլիգարխի տնտեսության» կառուցմանը, ինչը նշանակում է, որ յուրայիններ չկան՝ լինեն նրանք «հարազատ» ՀՀԿ-ից կամ այլ կառույցներից։ Ընդհակառակը՝ «յուրայիններին» պետք է բռնել ու նրանց սեփականությունը ձեռքներից խլել, իսկ ժողովրդին դա մատուցել՝ «փոփոխությունները սկսում ենք մեզնից» դեմագոգիկ կարգախոսի ներքո։

2.    Խոսել կոռուպցիայից հրապարակավ՝ ձևավորելով հանրային պահանջ փողատերերին ու յուրային կոչվածներին կուլակաթափ անելու համար, ինչը կնպաստի 1-ին կետում նշված խնդրի լուծմանը։ Այսինքն՝ գործող իշխանական խումբը դեմ է կոռուպցիային, եթե այն շրջանցում է իրենց, քանի որ գերադասում են «մեկ պատուհանի» կոռուպցիան ու դրան հասնելու համար կիրառում են բոլշևիկյան հռետորաբանություն։

Ամփոփելով համեմատությունների ու տարբերությունների թեման՝ նկատենք, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի համեմատ Սերժ Սարգսյանը կայուն սկզբունքներ չունեցող «ֆուտբոլասեր» է, և երբ տեսավ, որ հայ-թուրքականը շարունակելու դեպքում աթոռը կորցնելու վտանգ կա՝ օգտվեց Ալիևի ապուշությունից ու ագահությունից, հետ քաշվեց և հիմա «հայրենասիրություն» է խաղում, իսկ Տեր-Պետրոսյանն այդպես չէր անի՝ կգնար մինչև վերջ։

Ռոբերտ Քոչարյանի կառավարման շրջանի համեմատ հիմա դեմագոգիան ու փարիսեցիությունն է շատացել։ Կոռուպցիան չի պակասել։ Ճիշտ հակառակը՝ կոռուպցիան ծավալներով մեծացել ու գերկենտրոնացել է, և դա ներկայացվում է իբրև ստվերի դեմ պայքար։ Այսինքն՝ այս իշխանությունները պայքարում են ոչ թե ստվերային տնտեսության դեմ, այլ պայքարում են, որպեսզի այդ ստվերն ուղղորդվի մեկ տեղ, որի անունն է պետական բյուջե։ Այդ տրիլիոնանոց «մեծ բյուջեի» ծախսային մասը հանրությունը համարյա ամբողջությամբ չի վերահսկում, ինչն էլ հնարավորություն է տալիս «Հայկական աշխարհի» ճարտարապետներին  «լեգալացնել» կոռուպցիան։ Սա՛ է սերժատիգրանական դեմագոգիայի իրական դեմքը։

ՀՀ գործող նախագահն ու վարչապետը խոսում են անհանդուրժելի երևույթների ու օլիգարխների դեմ պայքարելու անհրաժեշտության մասին՝ հանդիսանալով մեր երկրի ամենաանհանդուրժելի երևույթներն ու փաստացի օլիգարխները։

Սերժսարգսյանական թրքաբոլշևիզմը և փարիսեցիությունը նրանով է վտանգավոր, որ փորձում է թաքնվել բարեպաշտության, տերտերական առոգանության ու կեղծ հայրենասիրության քողի տակ։ Բայց, ինչպես ժողովուրդն է սիրում ասել, «էն մեկինն» ու «էն մյուսինը» 40 օր է, և հնարավոր չէ թաքցնել վարվող քաղաքականության բուն էությունը։ Բա մենք իզու՞ր ենք կրթություն ստացել, որ ընթերցողներին չկարողանանք մատչելի ձևով ներկայացնել այս համակարգի փտածությունն ու գործընթացներն ուղղորդել դեպի գործող կլանի ոչնչացում։

Անդրանիկ Թևանյան